Cmentarz komunalny w Krzyżu

Cmentarze

Cmentarz komunalny w Krzyżu to ważne miejsce w Tarnowie, zlokalizowane w dzielnicy Krzyż. Jest to czynny cmentarz, który odgrywa istotną rolę w lokalnej społeczności.

Cmentarz został podzielony na dwie części, które znajdują się po obu stronach ulicy Krzyskiej. Taka organizacja przestrzenna umożliwia wygodne poruszanie się po terenie oraz odwiedzanie grobów bliskich. Warto również zaznaczyć, że w pobliżu cmentarza komunalnego znajduje się rzymskokatolicki cmentarz parafialny, co czyni to miejsce jeszcze bardziej znaczącym dla mieszkańców regionu.

Historia

Decyzję o powstaniu cmentarza podjęto w 1927 roku, co stanowi ważny krok w historii gminy Krzyż. Lokalizacja cmentarza została wybrana w pobliżu istniejącego cmentarza szpitalnego, który później został włączony do nowej nekropolii. Prace nad infrastrukturą rozpoczęto we wrześniu tego samego roku. Drenowanie terenu było kluczowym etapem i do końca roku planowano zakończenie prac przy powierzchni wynoszącej 1,5 ha z całkowitych 7,5 ha zaplanowanej przestrzeni. Dreny instalowane były na głębokości 3 metrów, co miało zapewnić odpowiednie warunki do pochówków.

Cmentarz został uroczyście otwarty 5 listopada 1928 roku. Od tego momentu odbywały się na nim regularne pochówki. Koszty związane z pochówkiem były ściśle określone: dla dzieci do lat 5 ustalono 8 złotych, natomiast dla dorosłych i starszych dzieci wynosiły 12 złotych. Opłata za murowany grobowiec w 1928 roku wynosiła 25 złotych za każdy m².

Na cmentarzu wprowadzono ograniczenia dotyczące sadzenia drzew zarówno na grobach, jak i obok nich. Mimo to, podlewanie roślinności miało być realizowane przez zarząd cmentarza zgodnie z przyjętym planem. W tym czasie wybudowano również kaplicę przedpogrzebową, która umożliwiała bezpłatne przechowywanie zwłok do chwili pogrzebu. W 1983 roku z kolei powstała kaplica cmentarna, co znacznie podniosło standardy ceremonii pogrzebowych.

Na terenie cmentarza znajdował się także cmentarz wojenny nr 203, znany jako Tarnów-Krzyż, z okresu I wojny światowej. Po zakończeniu II wojny światowej, obszar ten został przeznaczony na pochówki cywilne, co zmieniło charakter nekropolii. Wydarzeniem znaczącym w historii cmentarza było otwarcie nowej części cmentarza komunalnego 1 marca 2000 roku, gdzie pierwszy pochówek miał miejsce 28 kwietnia tegoż roku. 10 maja 2000 roku nowa część została poświęcona przez biskupa tarnowskiego Wiktora Skworca.

W latach 2011 oraz 2015 na terenie cmentarza odkryto groby żołnierzy wyklętych, którzy zostali zamordowani przez reżim komunistyczny. To odkrycie przyczyniło się do upamiętnienia tych, którzy do tej pory byli bezimienni, a ich miejsce pochówku pozostawało nieznane. Wydarzenia te podkreślają znaczenie cmentarza jako nie tylko miejsca spoczynku, ale również przestrzeni pamięci historycznej.

Wybrane kwatery

Na cmentarzu komunalnym w Krzyżu znajdują się wyjątkowe kwatery, które stanowią ważne miejsca pamięci.

  • Kwatera Żołnierzy Polskich – w tej mogile spoczywa około 99 żołnierzy polskich, którzy stracili życie w konfliktach zbrojnych w latach 1939–1945,
  • Kwatera Żołnierzy Rosyjskich i Radzieckich – jest to miejsce spoczynku dla 301 żołnierzy, którzy zginęli w latach 1914–1915 oraz 1942–1945,
  • Kwatera Żołnierzy Radzieckich – tutaj odpoczywa 366 żołnierzy radzieckich, którzy polegli w 1945 roku oraz ci, którzy zmarli w niemieckim obozie jenieckim w Tarnowie. W 1948 roku dokonano pochówku szczątków ekshumowanych czerwonoarmistów, których mogiły znajdowały się w powiatach brzeskim i tarnowskim,
  • Kwatera NN – w tej części cmentarza znajduje się 359 osób, których tożsamość nie została ustalona. Są to ofiary niemieckiego ataku bombowego na dworcu kolejowym w Tarnowie z 1939 roku oraz osoby, które straciły życie podczas narodowosocjalistycznej okupacji: zamordowani przez gestapo, zastrzeloni podczas ucieczek oraz zmarli, znalezieni na ulicach miasta,
  • Aleja Zasłużonych – powstała w 1978 roku jako miejsce pochówku osób szczególnie ważnych dla ustroju komunistycznego. Jednakże nie cieszyła się ona sympatią lokalnej społeczności. Po zmianach ustrojowych niektóre rodziny podjęły decyzje o przeniesieniu swoich bliskich do innych mogił,
  • Kwatera niemiecka – dawniej miejsce spoczynku żołnierzy niemieckich, którzy zginęli lub zmarli w latach 1939–1945. W 1945 roku została zrównana z ziemią, a w 1997 roku przeprowadzono ekshumację, podczas której wydobyto 115 szczątków żołnierzy.

Każda z tych kwater ma swoją unikalną historię i znaczenie, stanowiąc nieodłączną część pamięci narodowej.

Pochowani

W tej kwestii warto zwrócić uwagę na szczególną kategorię, która dotyczy osób pochowanych na cmentarzu w Tarnowie-Krzyżu.

Przypisy

  1. Gazeta Krakowska Tarnów: rozwikłano tajemnicę pochówku żołnierzy wyklętych. Na jednej z mogił stoi inny grób.
  2. Nadesłane, „Słowo Tarnowskie” (39), 27.10.1928 r., s. 3-4.
  3. Rozpoczęcie robót kolo nowego cmentarza, „Słowo Tarnowskie” (18), s. 3 [dostęp 28.09.1927 r.]
  4. Z miasta, „Słowo Tarnowskie” (14), 31.08.1927 r., s. 4.

Oceń: Cmentarz komunalny w Krzyżu

★★★★★
Średnia ocena:4.69 Liczba ocen:13