Ludwik Christelbauer przyszedł na świat 14 marca 1873 roku w Tarnowie, a swoje życie zakończył 22 marca 1934 roku we Lwowie. Był on bez wątpienia ważną postacią w historii sportu polskiego, zasłużonym działaczem, który wniósł wiele do rozwoju dyscyplin sportowych w Polsce.
Jego działania przyczyniły się do promowania aktywności fizycznej i wzmacniania ducha sportowego wśród Polaków, co jest nadal doceniane przez wielu entuzjastów sportu.
Życiorys
Ludwik Christelbauer urodził się 14 marca 1873 roku w Tarnowie. W młodości uczęszczał do krakowskiej szkoły realnej, gdzie zaangażował się w działalność lokalnego ruchu sportowego, będąc członkiem „Sokoła”. Jednym z ważniejszych miejsc jego młodzieńczej aktywności był Park dr (Henryka) Jordana, który przyciągał wielu pasjonatów sportu. Później przeniósł się do Lwowa, gdzie rozpoczął studia w tamtejszej Szkole Technicznej.
Ludwik był osobą wszechstronną — uprawiał wiele różnorodnych dyscyplin sportowych, w tym łyżwiarstwo, piłkę nożną, lekką atletykę, szermierkę, kolarstwo, zapasy oraz taternictwo. Właśnie 14 lipca 1894 roku, jako zawodnik drużyny lwowskiej, brał udział w pierwszym udokumentowanym meczu piłkarskim w Polsce, który odbył się we Lwowie pomiędzy przedstawicielami Krakowa a Lwowa. Na tym samym wydarzeniu, które było zorganizowane jako II Zlot Sokoła, zajął pierwsze miejsce w skoku w dal z wynikiem 5,25 m.
W roku 1897 Ludwik był jednym z inicjatorów lwowskiego Towarzystwa Kolarzy Wyścigowców, a wkrótce pełnił funkcję jego prezesa. Kontynuował działalność w Wydziale Lwowskiego Koła Cyklistów oraz był jednym z założycieli powstałego w 1905 roku Towarzystwa Zabaw Ruchowych. Dalsze jego zaangażowanie w sport nastąpiło w 1909 roku, kiedy to stał się jednym z fundatorów Polskiego Związku Sportowego, który aktywnie funkcjonował do 1911 roku w Lwowie.
Na początku 1912 roku Ludwik objął stanowisko wiceprezesa Związku Polskiego Piłki Nożnej. Po rezygnacji Ludwika Żeleńskiego, poprzedniego prezesa, Ludwik został wybrany na prezesa ZPPN podczas II zjazdu tej organizacji, który odbył się 23 lutego 1913. Jego prezydencja została potwierdzona na trzecim zjeździe ZPPN, odbywającym się 15 lutego 1914. W czerwcu 1919 jego mandat został potwierdzony i przekształcono ZPPN w Polski Związek Piłki Nożnej, działający na terenie dawnego zaboru austro-węgierskiego.
Ludwik zdecydował się zrezygnować z przewodzenia PZPN w listopadzie 1919 roku, argumentując swoją decyzję licznymi obowiązkami zawodowymi oraz społecznymi. Mimo że na posiedzeniu zarządu związku skierowano do niego prośbę o kontynuowanie tej roli, Edward Cetnarowski najprawdopodobniej przejął jego obowiązki po zjeździe założycielskim Polskiego Związku Piłki Nożnej, który miało miejsce w dniach 20-21 grudnia 1919.
12 października 1919 roku Ludwik uczestniczył w zjeździe założycielskim Komitetu Udziału Polski w Igrzyskach Olimpijskich, który później przekształcił się w Polski Komitet Olimpijski. 1 grudnia 1919 roku wszedł w skład pierwszego zarządu PKOl, intensywnie angażując się w jego działalność. Jednak podczas kolejnych wyborów, które odbyły się 23 kwietnia 1921, nie został wybrany do nowego zarządu.
W latach 1925-1929 Ludwik działał w zarządzie Związku Polskich Związków Sportowych oraz Polskiego Komitetu Olimpijskiego, jednak musiał zrezygnować ze względu na nowy wymóg dotyczący zamieszkania w Warszawie. Pomimo tego, otrzymał tytuł członka honorowego ZPZS-PKOl. Należał również do grona założycieli Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, pełniąc funkcję kapitana w latach 1924-1926. Współpracował z różnymi klubami sportowymi, stając się wiceprezesem Czarnych Lwów i honorowym członkiem tego klubu w 1923 roku.
Ludwik był także aktywny w środowisku dziennikarskim. W pierwszej połowie lat 20. współpracował z Przeglądem Sportowym, był członkiem Koła Dziennikarzy Sportowych we Lwowie i delegatem na zjazd założycielski Polskiego Związku Publicystów i Dziennikarzy Sportowych, który miał miejsce 13 grudnia 1925. Został wówczas odznaczony tytułem członka honorowego.
W życiu zawodowym Ludwik był architektem, swoje studia odbył w Szkole Politechnicznej we Lwowie. Projektował różne obiekty, w tym kompleks sportowy Czarnych Lwów, obiekty sportowe w Krakowie i Łodzi, jak również park sportowy na zlecenie władz ŁKS Łódź oraz stadion w Jarosławiu. W latach późniejszych pracował jako radca budowlany w Oddziale Budowy Kolei Państwowych dla Małopolski, a po jego likwidacji w 1922 roku, kontynuował pracę w Dyrekcji Kolei Państwowych we Lwowie.
Był zasłużonym działaczem, a jego wkład w rozwój sportu został doceniony poprzez nadanie mu tytułów członków honorowych w wielu organizacjach, jak Czarnych Lwów, Wisły Kraków oraz Polskiego Związku Publicystów i Dziennikarzy Sportowych. Zmarł 22 marca 1934 roku we Lwowie i został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim. Po jego śmierci jego imię upamiętniono nadając nazwisko jednej z ulic we Lwowie, w dzielnicy Persenkówka.
Przypisy
- Justyna Lenik Activities of Polish Gymnastic Society "Sokół" in the field of athletics in Galicia within the period from 1994 to 1919 w: Scientific Review of Physical Culture, volume 4, issue 1, s. 147
- Dariusz Słapek Tanatoturystyka, sport i… pojednanie? Na marginesie pracy "Поховання спортовців на Личаківському кладовищі", Євген Приступa i in., w: Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Kultura Fizyczna 2016, t. XV, nr 3, s. 134
- Leon Rak Infrastruktura sportowa i działalność organizacyjna I Lwowskiego Klubu Sportowego Czarni w świetle lokalnej prasy (1920–1939), w: Rozprawy naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, nr 61 (2018), s. 101
- Leon Rak Wewnętrzne uwarunkowania działalności organizacyjnej Sekcji Narciarskiej I Lwowskiego Klubu Sportowego „Czarni” w latach 1920–1939, w: Prace naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, seria Kultura Fizyczna 2015, t. XIV, nr 2, s. 49
- Jerzy Nagawiecki Cracovia mistrzem Galicji, w: Futbol Małopolski. Miesięcznik Informacyjny Małopolskiego Związku Piłki Nożnej, nr 9 (126) z września 2015, s. 17
- Jerzy Nagawiecki Protoplastą Związek Polski Piłki Nożnej, w: Futbol Małopolski. Miesięcznik Informacyjny Małopolskiego Związku Piłki Nożnej, nr 8 (125) z sierpnia 2015, s. 7
- Piotr Chomicki, Leszek Śledziona Rozgrywki piłkarskie w Galicji do roku 1914, wyd. Nada, Mielec 2015, s. 93
- Bogdan Tuszyński Bardowie sportu, wyd. Fundacja Dobrej Książki, Warszawa 2009, s. 20
- Michał Słoniewski Zarys działalności ruchu olimpijskiego w latach 1919-1939, wyd. AWF, Warszawa 1989, s. 16, 18, 54, 90-94, 101
- Andrzej Gowarzewski Polski Związek Piłki Nożnej 1919-2009, wyd. gia, Katowice 2010, s. 18, 238
- a b c d e f S.P. Ludwik Christelbauer, w: Przegląd Sportowy, nr z 28.03.1934, s. 3
- Koło nr z 20.07.1899, s. 175
- W literaturze spotyka się także datę 23 marca 1923. Jednak Przegląd Sportowy podawał "W czwartek popołudniu zmarł we Lwowie (...) Ludwik Christelbauer". Czwartek ten wypadał 22 marca.
- Stanisław Zaborniak Social Range in Tradition of Athletics in Poland 1919-1939, w: Journal of Health, Promotion and Recreation, Rzeszów 2011, s. 37. [dostęp 23.11.2018 r.]
- Kolarz Polski z 25.04.1926, s. 13
- Gazeta Wyborcza, Krzysztof Śmietana: „Tanie lotnisko w Modlinie bez kolei”, 13.01.2007 r.
- Dziennik Urzędowy Ministerstwa Kolei Żelaznych, nr 14 z 20.04.1922, s. 100
- Bogdan Tuszyński Sprintem przez prasę sportową, wyd. MON, Warszawa 1975, s. 109, 110, 114
- Vul. Stryiska, 035 – former "Czarni" sports complex
- Mariusz Goss, Wojciech Filipak, Bożena Lidia Szmel 100 lat ŁKS. Dzieje klubu 1908-2008, wyd. gia, Katowice 2008, s. 18
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Grzegorz Mróz | Bartosz Kapustka | Kazimierz Gładysiewicz | Jakub Kuzdra | Mirosław Hajdo | Maciej Gładysz (kierowca wyścigowy) | Feliks Wawrzon | Tomasz Wróbel | Maciej Kacer | Edward Oratowski | Maciej Nalepa | Dariusz Sęk | Józef Ziemian (piłkarz) | Adam Starostka | Ksawery Masiuk | Tomasz Rempała | Magdalena Młot | Agnieszka Ligięza | Barbara Łazarczyk | Paweł JachymOceń: Ludwik Christelbauer