Stefan Glaser

Prawo i sprawiedliwość

Stefan Glaser, urodzony 20 stycznia 1895 roku w Tarnowie, był wybitnym polskim prawnikiem i adwokatem. Zmarł 30 kwietnia 1984 roku w Brukseli, pozostawiając po sobie znaczący dorobek naukowy oraz edukacyjny. Jako profesor wykładał m.in. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a także na Uniwersytecie Wileńskim oraz Uniwersytecie w Liège.

Wielką zasługą Glasera jest jego wkład w rozwój polskiego prawa na międzynarodowej arenie. Był on współtwórcą i organizatorem polskiego Wydziału Prawa na Uniwersytecie w Oksfordzie, a także polskiego Wydziału Medycyny na Uniwersytecie w Edynburgu oraz polskiej Szkoły Architektury przy Uniwersytecie w Liverpoolu. Jego działalność miała ogromny wpływ na kształcenie wielu pokoleń prawników i architektów, co czyni go postacią o dużym znaczeniu w historii polskiej edukacji oraz administracji prawa.

Życiorys

Stefan Glaser, wybitny prawnik, rozpoczął swoje studia prawnicze w Wiedniu, a kontynuował je w Lwowie, gdzie w 1918 roku uzyskał stopień doktora nauk prawnych. W 1920 roku habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Prawa w zakresie prawa i postępowania karnego. Jego rozprawy habilitacyjne nosiły tytuły: „Przyczynek do nauki o udziale w przestępstwie” oraz „Kilka uwag o podstawie prawnej lekarskiej działalności”. W latach 1920–1924 zajmował się wykładem na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie w latach 1923-1924 pełnił również funkcję dziekana Wydziału Prawa.

W 1924 roku przeszedł na Uniwersytet Wileński, gdzie objął Katedrę Prawa i Postępowania Karnego. W 1930 roku był jednym z inicjatorów oraz sygnatariuszy tzw. protestu brzeskiego, który był reakcją profesorów wielu polskich uczelni na aresztowania posłów opozycyjnych i proces brzeskiego. W wyniku tego protestu został usunięty ze swojej katedry, a w 1934 roku, mając zaledwie 39 lat, przeszedł na emeryturę.

Po zakończeniu pracy akademickiej do wybuchu II wojny światowej praktykował jako adwokat w Warszawie, gdzie brał udział w wielu istotnych sprawach politycznych, w tym broniąc takich osobistości jak Stanisław Cywiński, Stanisław Mikołajczyk czy Władysław Tempkę. Mimo trudnych warunków i zawirowań politycznych, nie zaprzestał działalności naukowej, publikując liczne książki, artykuły oraz glosy w czasie międzywojennym.

Po klęsce wrześniowej, Glaser przedostał się do Francji, gdzie dołączył do rządu generała Sikorskiego. Pełnił funkcję przedstawiciela rządu w Komisji Narodów Zjednoczonych do Spraw Zbrodni Wojennych. Po wojnie był jednym z twórców polskiego Wydziału Prawa na Uniwersytecie w Oksfordzie oraz współorganizatorem polskiego Wydziału Medycyny na Uniwersytecie w Edynburgu, jak również polskiej Szkoły Architektury przy Uniwersytecie w Liverpoolu. Był również członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.

W okresie powojennym wykładał na Uniwersytecie w Liège, Katolickim Uniwersytecie w Leuven oraz przez pewien czas na Uniwersytecie w Gandawie. Jego prace zdobyły międzynarodowe uznanie, a sam Glaser stał się ekspertem w obszarze międzynarodowego prawa karnego. Współautor Konwencji o niestosowaniu przedawnienia wobec zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości, która została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 26 listopada 1968 roku (Dz.U. z 1970 r. nr 26, poz. 208).

Stefan Glaser dążył do promowania współpracy międzynarodowej oraz integracji europejskiej. Uczestniczył w Kongresie Europejskim w Hadze, gdzie 8 maja 1948 roku na forum Komitetu Kulturalnego zaprezentował referat, w którym postulował, aby integracja w Europie odbywała się nie tylko na płaszczyźnie politycznej i gospodarczej, ale również edukacyjnej. Proponował między innymi utworzenie międzynarodowego uniwersytetu jako krok w stronę głębszej współpracy między narodami.

Publikacje

Stefan Glaser, wybitny specjalista w dziedzinie prawa karnego, znany jest z licznych publikacji, które dostarczają cennych informacji na temat jego badań i przemyśleń. Oto lista jego osiągnięć literackich:

  • Urywki wspomnień, Londyn, 1974,
  • Droit international penal conventionnel, t. I Bruksela 1970, t. II 2 Bruksela 1978,
  • Introduction a l’etude du droit international penal conventionnel, Paryż 1954,
  • Kodeks karny – komentarz. Prawo o wykroczeniach, przepisy wprowadzające, tezy z orzeczeń Sądu Najwyższego, wyciągi z motywów ustawodawczych, (współautor Aleksander Mogilnicki), Kraków, 1934,
  • Polski proces karny w zarysie, Kraków 1934,
  • Polskie prawo karne w zarysie, Kraków 1933,
  • Das neue polnische Strafgesetzbuch und die deutsche Strafrechtsreform, Berlin 1933,
  • Wiążący bezprawny rozkaz, Kraków 1933,
  • Od kary do środka zabezpieczającego, Lwów 1930,
  • Okupacja niemiecka na Litwie w latach 1915–1918. Stosunki prawne, Lwów 1929,
  • Zarys polskiego procesu karnego wraz z prawem o ustroju sądów powszechnych, Wilno 1929,
  • Wstęp do nauki procesu karnego, Wilno 1928,
  • Kompetencja sądów przysięgłych, Lublin 1923,
  • Beccaria a reforma ustaw karnych w duchu humanitaryzmu, Warszawa, 1922,
  • O mocy obowiązującej ustawy karnej pod względem czasu, Lublin 1921,
  • Kilka uwag o podstawie prawnej działalności lekarskiej, Lwów 1920,
  • Prawo karne — część ogólna, Warszawa 1920.

Przypisy

  1. P.P. Żukowski P.P., Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, t. II, s. 121.

Oceń: Stefan Glaser

★★★★★
Średnia ocena:4.71 Liczba ocen:16