Adam Czyżewicz

---

Życiorys

Adam Czyżewicz urodził się w prominentnej rodzinie Ferdynanda (1797–1865), który pełnił funkcję sekretarza Sądu Szlacheckiego dla Galicji Zachodniej, oraz Wilhelminy z Baumanów (1808–1890). W jego bliskim otoczeniu znajdował się również dr Władysław Czyżewicz (zm. 1918), znany lekarz.

W wieku 18 lat, w 1858 roku, zakończył naukę w gimnazjum w Tarnowie, a następnie podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Już w styczniu 1859 roku przeniósł się jednak na Wydział Lekarski, co mogło być zwiastunem jego późniejszej kariery medycznej. W roku akademickim 1863/64, podczas odnajdywania się w realiach studenckiego życia, miał okazję pracować jako asystent w Katedrze Anatomii Patologicznej pod okiem prof. Ludwika Teichmanna.

W momencie wybuchu powstania styczniowego w 1863 roku, Czyżewicz pełnił rolę lekarza Rządu Narodowego. Swoje kształcenie w Krakowie zakończył w 1864 roku, a następnie wyjechał do Wiednia, gdzie w 1865 roku z sukcesem złożył egzaminy końcowe, uzyskując tytuł doktora medycyny. Rok później, na tej samej uczelni, zdał egzamin na stopień magistra położnictwa, co tylko umocniło jego pozycję w świecie medycyny.

Praktykę zawodową zdobywał u prof. Dietla oraz Maurycego Madurowicza. Przez kolejne pięć lat, do września 1870 roku, pełnił funkcję adiunkta w Klinice Położniczo-Ginekologicznej oraz jednocześnie piastował stanowisko lekarza sądowego Sądu Krajowego w Krakowie. Warto dodać, że Adam Czyżewicz był jednym z członków założycieli Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, które miało kluczowe znaczenie dla rozwoju medycyny w regionie.

W 1871 roku Czyżewicz przeniósł się do Lwowa, gdzie objął rolę prymariusza (ordynatora) Zakładu Położniczego Szpitala Powszechnego. Dodatkowo, do 1876 roku z sukcesami prowadził zajęcia jako profesor położnictwa w Szkole Medyko-Chirurgicznej oraz był jej dyrektorem. Dzięki jego determinacji w szpitalu udało się utworzyć oddział zakaźny. Adam Czyżewicz aktywnie angażował się również w redagowanie pisma „Kalendarz medyczny”.W istotny sposób wpłynął na rozwój polskiej medycyny.

Jego innowacyjne podejście przyczyniło się do wprowadzenia kleszczy porodowych, a także do opracowania nowych metod cesarskiego cięcia. Sukcesy zawodowe przyniosły mu nie tylko majątek, ale również szacunek, a nawet rozgłos na arenie europejskiej. Wśród jego pacjentek znalazła się m.in. Blanka, żona arcyksięcia Leopolda Salwatora (1863–1931).

Adam Czyżewicz nie ograniczał swojej działalności tylko do sfery medycznej. Był aktywnym uczestnikiem życia społecznego oraz politycznego. W latach 1885–1889 pełnił funkcję zastępcy prezesa Towarzystwa Lekarzy Galicyjskich, a od 1889 roku aż do ostatnich lat życia był prezesem tej instytucji. Dodatkowo, przez wiele lat był członkiem Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego, gdzie dwukrotnie zasiadał w fotelu prezesa (1881 i 1888). Objął także inną istotną rolę jako pierwszy prezes Lwowskiego Towarzystwa Ginekologicznego.

W C. K. Radzie Zdrowia zasiadał przez 36 lat, z czego 18 jako przewodniczący. Jego zaangażowanie w życie miasta przejawiało się również w pracy w Radzie Miejskiej, gdzie był radnym w latach 1876–1885 i przewodniczącym sekcji Rady Miejskiej dotyczącej zdrowia i porządku w latach 1881–1886. W latach 1883–1885 pełnił również funkcję pierwszego wiceprezydenta Lwowa oraz zasiadał w Sejmie Krajowym z okręgu wyborczego Miasto Sambor (1889–1895).

W stałych kontaktach z organizacjami charytatywnymi, pełnił rolę dozorcą krajowego Stowarzyszenia Dam Patriotycznych Pomocy Czerwonego Krzyża w latach 1882–1883.

Był mężem Heleny z Lewickich, z którą doczekał się trzech dzieci: synów Adama Ferdynanda, będącego ginekologiem i położnikiem, oraz Jana (1883–1934), a także córki Wandy.

Adam Czyżewicz zmarł 24 stycznia 1910 roku we Lwowie, a jego ostatni spoczynek znajduje się w grobowcu rodzinnym na Starym Cmentarzu w Tarnowie (sektor I-1-27).

---

Oceń: Adam Czyżewicz

---