Stanisław Maziarski

---

Życiorys

Stanisław Maziarski przyszedł na świat w rodzinie, której ojcem był Wincenty, pracujący jako profesor gimnazjum, natomiast matką Honorata z Trochanowskich (zm. 1929). W latach 1891–1897 studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uczyli go znakomici wykładowcy, tacy jak Kazimierz Kostanecki oraz Napoleon Cybulski. W 1897 roku obronił rozprawę doktorską z zakresu wszech nauk lekarskich.

W 1900 roku zaprezentował pracę habilitacyjną zatytułowaną O budowie i podziale gruczołów, po czym udał się na dalsze kształcenie do Nancy i Monachium. Po powrocie rozpoczął pracę jako asystent w Katedrze Fizjologii, a od 1904 roku kontynuował swoje obowiązki w Katedrze Histologii. W 1907 roku został profesorem nadzwyczajnym i objął kierownictwo Katedry Histologii, które pełnił nieprzerwanie aż do 31 grudnia 1950 roku. Jako profesor zwyczajny został mianowany w 1911 roku. Od 1904 do 1950 roku rozwijał swój dorobek akademicki na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W czasie I wojny światowej, od 1914 do 1918 roku, służył w armii Austro-Węgier jako lekarz pospolitego ruszenia, a następnie, w latach 1918–1921, był podpułkownikiem w armii polskiej. Od 1916 do 1917 oraz 1922–1925 roku pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, a od 1933 do 1936 roku sprawował urząd rektora tegoż uniwersytetu. Od 1927 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, najpierw jako członek korespondent, a później jako członek czynny oraz Sekretarz Wydziału III w latach 1930–1948.

Wydarzenia II wojny światowej wpłynęły na jego życie, o czym świadczy aresztowanie w ramach Sonderaktion Krakau, w wyniku którego trafił do obozu Sachsenhausen. Po brutalnych doświadczeniach, w lutym 1940 roku wrócił do Krakowa, niestety w bardzo złym stanie zdrowia. Od listopada 1942 roku brał aktywny udział w tajnym nauczaniu, wykładając i prowadząc ćwiczenia z histologii na konspiracyjnym Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Po zakończeniu II wojny światowej Maziarski kontynuował kierowanie Katedrą Histologii do momentu przejścia na emeryturę w grudniu 1950 roku. Jego badania koncentrowały się na systematyce gruczołów oraz na strukturze jądra komórkowego i jego roli w procesie wydzielania, obejmując zagadnienia dotyczące ślinianek, układu wydalniczego pierścienic oraz tkanki mięśniowej.

27 września 1904 roku poślubił Stanisławę Krzyszkowską, z którą miał dwóch synów: Kazimierza i Juliana. Jego wnukiem był znany dziennikarz Jacek Maziarski, a prawnukiem Wojciech Maziarski.

Stanisław Maziarski zmarł w Krakowie, a jego ciało spoczywa w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Rakowickim (kwatera GB-wsch-6).

Nagrody

Stanisław Maziarski został uhonorowany nagrodą Państwową I stopnia za swoje niezwykłe osiągnięcia w zakresie histologii w roku 1952.

Publikacje

Stanisław Maziarski, wybitny specjalista w dziedzinie histologii, ma na swoim koncie wiele znaczących publikacji. Oto niektóre z nich:

• Podręcznik do ćwiczeń histologicznych, wydania z lat 1913, 1823 oraz 1938,
• Histofizjologia człowieka, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 1949.

---

Oceń: Stanisław Maziarski

---