Jan Franciszek Konopka

---

Życiorys

Jan Franciszek Konopka pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej o patriotycznych tradycjach, której herb to Nowina. Jego przodkiem był Jan Konopka (1732–1804), który w 1791 roku uzyskał tytuł barona. Obaj jego przodkowie, ojciec Leon Karol Marcin (1801–1880) oraz stryj Prosper, brali udział jako oficerowie w walkach powstania listopadowego. Matką Jana była Ewa Anna Antonina Wojciechowska (1826–1909).

Jan Franciszek przyszedł na świat 2 grudnia 1855 roku w Tarnowie. W swoich młodzieńczych latach miał słabą kondycję zdrowotną. Początkowo kształcił się pod okiem prywatnych nauczycieli, a następnie zdawał egzaminy eksternistyczne w tarnowskim gimnazjum oraz w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. Edukację przerwał na czas kuracji w Merano, a po powrocie kontynuował naukę w formie prywatnych lekcji.

Po zmarłych przodkach odziedziczył dość duże dobra majątkowe: Gorzyce, Diament, Breń, Olesno oraz Wietrzychowice. Zajmował się administracją tych terenów, wprowadzając nowoczesne maszyny rolnicze oraz unowocześniając metody uprawy. Interesował się hodowlą koni rasy małopolskiej, a także założył pierwszą pieczarkarnię w swoim powiecie. W 1890 roku opublikował broszurę zatytułowaną Regulacja Nowego Brnia. Jan był miłośnikiem polowań i organizował spotkania artystyczne w Brniu, goszcząc znane osobistości, w tym przyjaciela, Jacka Malczewskiego, który w 1903 roku stworzył jego portret, uznawany za jedno z najlepszych jego dzieł.

W 1879 roku Jan wstąpił w związek małżeński z Anną Krystyną Bobrowską, córką polskiego dramatopisarza Wincentego Ignacego Bobrowskiego. Z tego małżeństwa narodziło się troje dzieci: Jadwiga (ur. 1880), Feliks (ur. 1888) i Jan (ur. 1889). Córka wyszła za mąż za czeskiego ziemianina, który był dowódcą 1 Galicyjskiego Pułku Ułanów (płk Carl Dlauhovesky v. Langendorf, baron). Feliks poszedł w ślady rodziny jako pisarz, a Jan zajął się inżynierią rolną.

W 1920 roku Jan Konopka podjął decyzję o podziale majątku pomiędzy swoje dzieci. Feliks odziedziczył dobra Breń, które obejmowały gospodarstwo w Brniu, folwark Ulinów/Julinów oraz majętności, takie jak las czy dwór w Breniu z pięknym ogrodem francuskim i angielskim parkiem. Jan przyjął Olesno z dworem Owczarnia, a Jadwiga otrzymała Wietrzychowice. Jednak po II wojnie światowej majątek został skonfiskowany, a rodzina osiedliła się w swoim mieszkaniu w Krakowie. Jan Franciszek Konopka zmarł 13 grudnia 1948 roku w Krakowie, gdzie został pochowany na cmentarzu Rakowickim.

Działalność społeczno-polityczna

Jan Konopka był osobą aktywną na polu społeczno-politycznym, pełniąc różnorodne funkcje w strukturach administracyjnych zarówno państwowych, jak i samorządowych. Jego działalność uwidacznia się w szeregu ważnych ról, które zajmował w trakcie swojej kariery. Do najważniejszych z nich należy:

• wiceprezesowanie oraz prezesowanie Rady Powiatowej w Dąbrowie Tarnowskiej w latach 1880–1897,
• współzakładanie Związku Ziemian we Lwowie, znanego również z organizacji Wyższych Kursów Ziemiańskich zwanych „Kursami Turnaua”,
• inicjowanie powstania konserwatywnego Stronnictwa Prawicy Narodowej w 1907 roku,
• aktywną rolę w Towarzystwie Rolniczym oraz w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim,
• bycie posłem z obwodu tarnowskiego w Sejmie Galicyjskim w latach 1908–1914 (IX i X kadencja Sejmu Krajowego Galicji).

W trakcie swojej kadencji w Sejmie, Jan Konopka intensywnie dążył do realizacji projektu budowy kolei Tarnów–Szczucin, co ostatecznie przyniosło zamierzony rezultat (więcej informacji można znaleźć pod hasłem Linia kolejowa nr 115). Ponadto, miał zaszczyt pełnić funkcję prezesa Klubu Konserwatywnego oraz wygłaszać mowy poselskie podczas obrad budżetu w dniach 1 i 2 marca 1914 roku.

W jego działalności nie zabrakło wsparcia dla Michała Bobrzyńskiego w działaniach dotyczących reformy wyborczej. Dodatkowo, w grudniu 1916 roku, Jan Konopka został mianowany komisarzem rządowym przy Tymczasowej Radzie Stanu, co było zgodne z zaleceniami M. Bobrzyńskiego oraz Leona Bilińskiego.

Działalność artystyczna

Jan Konopka był osobowością pełną pasji, w szczególności zaangażowaną w sztukę malarstwa oraz grafikę. Pozostawił po sobie bogaty dorobek, obejmujący liczne szkice oraz rysunki, które odzwierciedlają jego talent artystyczny. Warto również wspomnieć o jego rozprawie heraldycznej zatytułowanej O polskich herbach złożonych, która została opublikowana w Miesięczniku Heraldycznym w roku 1912 we Lwowie.

Oprócz działalności plastycznej, Jan Konopka posiadał także uzdolnienia muzyczne. Był kompozytorem, który tworzył różnorodne utwory, w tym sonaty, mazurki oraz pieśni kościelne, które zasługują na szczególną uwagę, gdyż niektóre z nich miały charakter A cappella. Ponadto, jego twórczość obejmowała marsze i pieśni dedykowane Wojski Polskiemu.

Warto dodać, że niektóre z jego muzycznych dzieł są obecnie przechowywane w Bibliotece Jagiellońskiej, co świadczy o ich znaczeniu i wartości dla polskiej kultury.

---

Oceń: Jan Franciszek Konopka

---