Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Tarnowie, znane również jako MPK, to ważny przewoźnik autobusowy, który oferuje swoje usługi w obrębie miasta Tarnowa. Historia tego przedsiębiorstwa sięga 1911 roku, kiedy to zainaugurowano pierwszą linię tramwajową, co stanowiło początek jego działalności.
W 1994 roku miała miejsce fundamentalna zmiana, kiedy to MPK przekształciło się w spółkę komunalną, a Gmina Miasta Tarnowa stała się jedynym właścicielem, posiadając 100% udziałów w firmie. Obecnie MPK oferuje usługi komunikacyjne w postaci 20 linii autobusowych, które będą dostępne od 2 września 2024 roku. Organizacją tych linii zajmuje się Zarząd Dróg i Komunikacji w Tarnowie.
Historia
Rozpoczęcie komunikacji zbiorowej w Tarnowie miało miejsce 25 września 1911 roku, kiedy to otwarto linię tramwajową, która łączyła dworzec kolejowy z wschodnią częścią miasta. Do obsługi tej linii pozyskano osiem wagonów tramwajowych typu Sanok SW1. W latach dwudziestych XX wieku władze rządowe podjęły decyzję o budowie Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Świerczkowie pod Tarnowem, co skłoniło lokalne władze do uruchomienia linii autobusowej do zakładów w Mościcach. Oprócz połączenia na zachód miasta do Azotów, powstało także połączenie do wioski Rzędzina, które przebiegało przez most na Białej wzdłuż ulicy Krakowskiej.
Na początku lat 30. XX wieku tarnowska komunikacja zmagała się ze skutkami kryzysu gospodarczego. Wiele osób w mieście straciło zatrudnienie, co wpłynęło na nieopłacalność linii. W rezultacie zlikwidowano obie linie autobusowe, a na trasie tramwajowej ograniczono liczbę przywilejów dotyczących przejazdów. W 1942 roku niemieccy okupanci zlikwidowali tramwaje, w ich miejsce sprowadzono dwa używane autobusy, które obsługiwały połączenia m.in. z Tarnowa do Fabryki Azotowej oraz z Rzędzina do ulicy Czerwonej w Mościcach. Po wojnie przystąpiono do odbudowy miasta oraz jego infrastruktury, co doprowadziło do reaktywacji miejskiej komunikacji autobusowej.
W 1951 roku powołano Miejską Komunikację Samochodową działającą przy Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej. W tym okresie funkcjonowały dwie linie, a w 1953 roku uruchomiono trzecią, prowadzącą do zakładów M-7 na Piaskówce. Do obsługi przewozów nabyto dwa używane autobusy. W 1957 roku MKS przekształcono w Miejskie Przedsiębiorstwo Autobusowe, które dysponowało pięcioma linami i 21 pojazdami, w tym węgierskimi MÁVAG-ami oraz polskimi Starami, zatrudniając 101 pracowników. W tym samym okresie zakupiono 4 nowe autobusy marki San, a zajezdnia mieściła się w zmodernizowanych budynkach po rodziny Sanguszków.
W kolejnych latach, zwłaszcza w okresie 1962-1968, przedsiębiorstwo inwestowało w rozwój, co zaowocowało budową nowej zajezdni oraz rozbudową siatki połączeń do okolicznych miejscowości. Nowa zajezdnia została otwarta w sierpniu 1968 roku, a działalność przedsiębiorstwa obejmowała już 18 liniami. W latach 1968-1979 powstało wiele nowych połączeń, a w 1975 roku przekształcono firmę w Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, które w końcu lat 70. posiadało 190 autobusów.
W latach 80. XX wieku tarnowska komunikacja zmagała się z kryzysem, jednak po strajku w 1980 roku udało się poprawić sytuację poprzez wprowadzenie nowych linii, a także modernizację infrastruktury. W 1986 roku obchodzono jubileusz 75-lecia komunikacji w Tarnowie, a w kolejnych latach przedsiębiorstwo wprowadzało szereg udogodnień w dostępnych pojazdach oraz infrastrukturze.
W 1993 roku powołano nową spółkę, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne sp. z o.o., która miała za zadanie dostosowanie komunikacji miejskiej do zmieniających się realiów. Mimo wyzwań związanych z przejściem na model ekonomiczny, MPK w kolejnych latach inwestowało w modernizację taboru, co zaowocowało zakupem nowych autobusów.
W roku 2011 miejska komunikacja obchodziła stulecie swojego istnienia, a spółka zainwestowała w nowoczesne, niskopodłogowe pojazdy, co poprawiło komfort podróży dla pasażerów. W 2013 roku MPK przejęło wszystkie linie po wygranej licytacji z PKS Tarnów, kontynuując rozwój i wdrażając nowe rozwiązania technologiczne oraz ekologiczne.
W roku 2018 na ul. Wałowej zorganizowano uroczystość prezentującą nowe autobusy Scania Citywide, co było częścią większego projektu na rzecz ekologicznej komunikacji w Tarnowie. Projekt ten zapowiadał rozwój floty, a wkrótce potem wprowadzono nowe technologie i dostosowano tabor do rosnących wymagań pasażerów. W międzyczasie, końcem 2019 roku, zakończono eksploatację ostatnich autobusów Jelcz, przeprowadzając szereg wydarzeń związanych z tą symboliką.
MPK Tarnów, stawiając na przyszłość, kontynuuje ambitne plany dotyczące rozwoju komunikacji miejskiej, kładąc szczególny nacisk na innowacyjność oraz przyjazność dla środowiska. Te wszystkie działania mają na celu polepszenie jakości życia mieszkańców Tarnowa oraz zapewnienie dostępności komunikacyjnej w regionie.
Programy UE
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne od 2011 roku intensywnie inwestuje w modernizację swojego taboru, korzystając z funduszy unijnych. W tym czasie przedsiębiorstwo uzyskało cztery dotacje, z których trzy zostały już pomyślnie zakończone. W ramach tych zrealizowanych projektów udało się zakupić 60 nowoczesnych autobusów, w tym 22 pojazdy zasilane sprężonym gazem ziemnym (CNG).
Lp. | Projekt | Tytuł | Źródło finansowania | Status |
---|---|---|---|---|
1. | MRPO.04.02.01-12-019/10 | Poprawa jakości transportu publicznego w Tarnowie poprzez nabycie ekologicznych autobusów oraz systemów monitoringu i liczenia pasażerów | Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007–2013 | Zakończony |
2. | MRPO.04.02.01-12-074/12 | Poprawa jakości transportu publicznego w Tarnowie poprzez nabycie ekologicznych autobusów oraz systemów informacji pasażerskiej i zarządzania ruchem | ||
3. | RPMP.04.05.02-12-0353/17 | Poprawa jakości komunikacji miejskiej w obszarze działania Zarządu Dróg i Komunikacji w Tarnowie | Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020 | |
4. | RPMP.04.05.02-12-0298/18 | Zakup niskoemisyjnych autobusów CNG oraz dostosowanie zaplecza technicznego, integracja różnych środków transportu i poprawa jakości obsługi podróżnych, budowa i modernizacja telematycznych systemów zarządzania ruchem w celu usprawnienia ruchu pojazdów komunikacji miejskiej |
Tabor
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Tarnowie dysponuje flotą 96 autobusów, która to zawiera 27 pojazdów napędzanych sprężonym gazem ziemnym CNG oraz 10 autobusów z napędem hybrydowym. Warto podkreślić, że wszystkie autobusy są przystosowane do transportu osób niepełnosprawnych, co sprawia, że ich dostępność jest znacznie wyższa.
Wszystkie pojazdy są wyposażone w:
- monitoring przestrzeni pasażerskiej,
- system informacji pasażerskiej i zarządzania ruchem,
- klimatyzację,
- wewnętrzne tablice LCD.
Rodzaj autobusu | Wyposażenie | Numery taborowe | Data eksploatacji | Rok wytworzenia | Liczba sztuk |
---|---|---|---|---|---|
Kapena Thesi City | _ | 283, 284, 285, 286 | 2007 | 2007 | 4 |
Mercedes-Benz O520 | 290, 291, 292, 293, 295, 296, 297, 298, 299 | 2008 | 2000 – 2001 | 3 | |
Scania CL94UB | 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309 | 2016 | 2004 – 2005 | 10 | |
Scania CN270UB CNG | 310, 311, 312, 313, 314 | 2019 | 2010 | 5 | |
Scania CN320UB CNG | 315 | 2019 | 2016 | 1 | |
Solbus SM12 | 600, 601 | 2010 | 2009 | 2 | |
Otokar Kent 290LF | 602, 603, 604, 605, 606, 607, 608, 609 | 2011 | 2011 | 8 | |
Otokar Kent C | 610, 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617, 618, 619, 620 | 2012 – 2013 | 2012 – 2013 | 11 | |
Solaris Urbino 12 III | _ | 621, 622, 623, 624, 625 | 2015 | 2015 | 5 |
Scania CityWide 12 LF | 626, 627, 628, 629, 630 | 2017 | 2017 | 5 | |
Scania CityWide 12 LF CNG | 631, 632, 633, 634, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 642, 643, 644, 645, 646, 647, 648, 649, 650, 651 | 2018 | 2018 | 21 | |
666 | 2020 | 2020 | 1 | ||
MAN Lion’s City A37 | 652, 653, 654, 655, 656, 657, 658, 659, 660 | 2018 | 2018 | 9 | |
Solaris Urbino 8,6 | 661, 662, 663, 664, 665 | 2018 | 2018 | 5 | |
Scania CityWide 10.9 LF CNG | 667, 668, 669, 670, 671 | 2020 | 2020 | 5 | |
Suma wszystkich pojazdów | 95 |
Pojazdy techniczne | ||
---|---|---|
Rodzaj pojazdu | Data eksploatacji | Ilość |
Star 266 | 2008 | 1 |
Volkswagen Caddy | 2019 | 2 |
Łącznie pojazdy | 3 |
Legenda:
- Autobus wyposażony w system informacji pasażerskiej,
- Autobus niskopodłogowy,
- Autobus wyposażony w monitoring,
- Autobus z klimatyzacją przestrzeni,
- Autobus z ładowarkami USB.
Pojazdy eksploatowane w przeszłości
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne korzystało z różnych pojazdów w przeszłości, a poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje o tych, które były eksploatowane:
Pojazdy używane przez WPK/MPK | |||
---|---|---|---|
Nazwa pojazdu | Okres eksploatacji | Ilość wycofanych / zezłomowanych pojazdów | Łączna liczba pojazdów |
MÁVAG | lata 50. – 60. XX wieku | 13 | 13 |
Star N52 | lata 50. – 60. XX wieku | 8 | 8 |
Fiat 682 RN2 | lata 60. XX wieku | 1 | 1 |
San H25B | lata 60. – 70. XX wieku | 1 | 1 |
Jelcz 272 MEX | lata 60. – 80. XX wieku | 3 | 3 |
Jelcz PR110M | 1987 – 2015 | 53 | 53 |
Jelcz PR110M CNG | 1987 – 2018 | 18 | 18 |
Jelcz 120M CNG | 1995 – 2018 | 2 | 2 |
Volvo B10M Wiima | 1992 – 2008 | 8 | 8 |
MAN NL 222 | 1997 – 2018 | 4 | 4 |
Jelcz 120MM/1 | 1997 – 2018 | 22 | 22 |
Jelcz 120MM/2 | 1998 – 2018 | 2 | 2 |
Jelcz 120M | 1998 – 2008 | 1 | 1 |
Jelcz L100I | 2001 – 2018 | 2 | 2 |
Jelcz M101I | 2004 – 2019 | 3 | 3 |
Volvo B10BLE-60 CNG | 2006 – 2017 | 12 | 12 |
Mercedes-Benz O520 | od 2008 | 10 | 3 |
Pojazdy testowane przez spółkę
MPK Tarnów przeprowadziło testy 10 różnych modeli autobusów. Do grona testowanych pojazdów zaliczają się:
- Autosan M12LF.01,
- Irisbus Crossway 12 LE,
- Isuzu Novocity Life,
- Jelcz M121MB,
- Karsan Atak,
- MAN NL273 Lion’s City,
- Otokar Vectio,
- Renault Agora S,
- Solaris Urbino 8,6,
- Solaris Urbino 12 IV,
- Solaris Urbino 12 IV electric,
- Solaris Urbino 12 III Hybrid,
- Volvo 7900 Hybrid.
Sieć komunikacyjna
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Tarnowie dysponuje rozbudowaną siecią komunikacyjną, która ma na celu zapewnienie wygodnego transportu dla mieszkańców tego regionu. W artykule o komunikacji miejskiej można znaleźć szczegółowy opis przebiegu tras, które są dostosowane do potrzeb użytkowników.
Obsługiwane linie
- Linia 0: Mościce – Jana Pawła II,
- Linia 1: Mościce – Jana Pawła II,
- Linia 2: Kochanowskiego Chyszowska – Jasna Gemini,
- Linia 3: Klikowa – os. Jasna II,
- Linia 5: Wiśniowa – Pułaskiego,
- Linia 6: Wiśniowa – Pułaskiego,
- Linia 9: Mościce – Szpital Św. Łukasza,
- Linia 11: Fritar – Pułaskiego,
- Linia 12: Mościce – Ablewicza,
- Linia 14: Os. Zbylitowska Góra – Jana Pawła II,
- Linia 24: Pszenna – Marszałka,
- Linia 30: Park Wodny – os. Jasna II,
- Linia 31: Góra Św. Marcina – Szpital Św. Łukasza,
- Linia 33: Os. Koszyckie – Szpital Św. Łukasza,
- Linia 34: Do Huty PR – Os. Nauczycielskie,
- Linia 41: Kochanowskiego Chyszowska – Os. Jasna II,
- Linia 44: Fritar – Szpital Św. Łukasza,
- Linia 46: Mościce – Os. Jasna II,
- Linia 48: Mościce – Os. Jasna II,
- Linia 100: Mościce – Dwudniaki.
Usługi
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Tarnowie nie ogranicza się jedynie do przewozów pasażerskich. Oferuje szereg usług w różnych dziedzinach, które zaspokajają potrzeby mieszkańców oraz przedsiębiorstw.
Przykładowe usługi, które można znaleźć w ofercie spółki, obejmują:
- okregowa stacja kontroli pojazdów,
- psychologia pracy,
- myjnia TIR-bus,
- auto giełda,
- miejska stacja paliw MPETROL.
Władze Spółki
W Władze Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Tarnowie składzie zarządu znajduje się President Robert Pacana, który kieruje codziennymi operacjami spółki. Z kolei Rada Nadzorcza, odpowiedzialna za stały nadzór nad działalnością przedsiębiorstwa, składa się z trzech członków. W jej skład wchodzi: przewodniczący Stanisław Dydusiak, zastępca przewodniczącego Paweł Mróz oraz sekretarz Emilia Myśko-Wiejowska. To Zgromadzenie Wspólników ma prawo powoływać i odwoływać członków Rady Nadzorczej.
W skład Zgromadzenia Wspólników wchodzi Prezydent Miasta Tarnowa: Jakub Kwaśny.
Struktura organizacyjna
W zakresie formy organizacyjno-prawnej, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Tarnowie funkcjonuje jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która jest przedsiębiorstwem komunalnym użyteczności publicznej. Warto również odnotować istotne numery identyfikacyjne: REGON – 850284120, NIP – 8730020798 oraz KRS – 0000076369.
W sytuacji struktury własnościowej, spółka ta posiada 100% udziałów w rękach Gminy Miasta Tarnowa.
Przypisy
- Anna Reising będzie rządzić MPK [online], TARNÓW - Polski Biegun Ciepła [dostęp 06.04.2021 r.]
- s, MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie | Dofinansowanie unijne na kolejne autobusy i systemy [online], MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie [dostęp 17.08.2019 r.]
- r, MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie | Kolejny wniosek unijny MPK [online], MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie [dostęp 12.02.2019 r.]
- Wygodny miejski autobus do centrum i na osiedla / Aktualności tarnowskie / Miasto / TARNÓW - Polski Biegun Ciepła [online], tarnow.pl [dostęp 14.12.2018 r.]
- r, MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie | Tarnowianie pożegnali Jelcza [online], MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie [dostęp 02.10.2018 r.]
- r, MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie | Autobusy MAN już w Tarnowie [online], MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie [dostęp 31.07.2018 r.]
- r, MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie | Niespodzianka dla najmłodszych od MPK [online], MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie [dostęp 24.06.2018 r.]
- PGNiG i Scania wspierają Tarnów w rozwoju transportu niskoemisyjnego - Portal korporacyjny [online], pgnig.pl [dostęp 24.06.2018 r.]
- r, MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie | Konferencja ekologiczna w Tarnowie [online], MPK - Spółka z o.o. w Tarnowie [dostęp 24.06.2018 r.]
- 2 Solbusy i 8 Otokarów.
- 11 Otokarów Kent C.
- Solaris Urbino 12 (III) w Tarnowie.
- Więcej Scanii w tarnowskim taborze.
- Scanie CityWide 12 LF w Tarnowie.
- Ogólne dane o taborze spółki.
- Tabor MPK.
- Pojazdy techniczne.
- Autobusy eksploatowane w przeszłości.
- Autobusy testowane przez MPK.
- Usługi MPK.
- Zarząd Spółki.
- Rada nadzorcza.
- Zgromadzenie wspólników.
- Forma organizacyjno-prawna.
- Status prawny.
Pozostałe obiekty w kategorii "Przedsiębiorstwa":
Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach | ATB Tamel | Grupa Azoty Koltar | Grupa Azoty | Zakłady Mechaniczne „Tarnów” | Xtreme Fitness Gyms | Ampli | PKS TarnówOceń: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Tarnowie