Ulica Wałowa w Tarnowie

Ulice i place

Ulica Wałowa to istotny odcinek drogowy w sercu tarnowskiej Starówki, który pełni wiele istotnych funkcji. Ta urokliwa ulica łączy ulicę Lwowską oraz ulicę Krakowską, stanowiąc kluczowy szlak komunikacyjny okalający starówkę od strony północnej.

Od początku lat 90. XX wieku, ulica Wałowa przekształciła się w główny deptak miejski, stając się ulubionym miejscem spacerów dla mieszkańców i turystów. Jej pierwotna nazwa brzmiała Podwale, a nosiła ją aż do drugiej połowy XIX wieku, co świadczy o jej długiej historii i znaczeniu w kontekście urbanistyki Tarnowa.

Dzięki swojemu lokalizacyjnemu znaczeniu oraz historycznemu kontekstowi, ulica Wałowa zyskuje na popularności jako punkt spotkań i wydarzeń kulturalnych, przyciągając różnorodne aktywności społeczne i artystyczne.

Historia

Ulica Wałowa w Tarnowie, która łączy dawną Bramę Pilzneńską z nieistniejącą Bramą Krakowską, jest miejscem o bogatej historii. Rozciąga się wzdłuż Starego Miasta, obiegając je od wschodu, poprzez północ, aż do zachodniego krańca. Wytyczona pod koniec XVIII wieku, ulica wykorzystuje ślady okólnych murów miejskich, które zachowały się jedynie w fragmentach.

Wzdłuż ulicy znajdują się głównie kamienice czynszowe, które pochodzą z XIX i początku XX wieku, a zbudowane zostały z terenów po wyburzonych fortyfikacjach. Geograf Zdzisław Simche opisał ten rejon jako bardzo ruchliwy, co wzmacnia jego urbanistyczną wartość. W promieniu ulicy działały różne zajazdy oraz sklepiki, głównie otwierane przez społeczność żydowską.

W latach 1911–1942 przez ulicę przebiegała linia tramwajowa, którą zlikwidowano podczas okupacji. Od lat siedemdziesiątych XX wieku, ulica Wałowa zaczęła funkcjonować jako północna obwodnica Starego Miasta, co wprowadziło ograniczenia w ruchu, zmieniając kierunek na jednokierunkowy. W tym okresie, w czasie pierwszej kadencji prezydenta Mieczysława Bienia, nawierzchnię ulicy przebudowano z asfaltowej na granitową, a ruch pojazdów został zakazany, co przyczyniło się do jej przekształcenia w reprezentacyjny deptak miejski.

Wspomniana ulica była miejscem, gdzie przez wiele lat mieszkały znane osobistości, takie jak:

  • poeta i jeden z twórców preromantyzmu Kazimierz Brodziński, który uczęszczał do sąsiadującego z ulicą ówczesnego gimnazjum,
  • działacz polityczny oraz krytyk teatralny Roman Szydłowski (1918–1983),
  • dyktator powstania styczniowego Marian Langiewicz, którego internowano w narożu ulicy Wałowej i Krakowskiej Hotelu „Krakowskim”.

Obiekty

W obszarze, który niezaprzeczalnie przyciąga uwagę, znajdują się liczne obiekty o znaczeniu zabytkowym. Wśród nich wyróżnia się:

Warto również zwrócić uwagę na pomniki, rozmieszczone wzdłuż ulicy, poczynając od kierunku ul. Krakowskiej:

  • Pomnik Władysława Łokietka, autorstwa Czesława Dźwigaja, zrealizowany w 2009 roku,
  • Ławeczka Poetów, stworzona przez Jacka Kucabę w 2004 roku,
  • Pomnik Romana Brandstaettera, zaprojektowany przez Jacka Kucabę w 2008 roku,
  • Pomnik generała Józefa Bema, którego autorami są Bogdan Drwal oraz Stefan Niedorezo, odsłonięty w 1985 roku.

Przypisy

  1. Wałowa 10 (Sala Lustrzana) – Enovelo [dostęp 11.03.2023 r.]
  2. MULTIMEDIALNA MAPA ATRAKCJI TARNOWA [online], Tarnów [dostęp 28.04.2022 r.]
  3. Bartosz Marciniak, Aleksander Strojny: Tarnów. Perła renesansu, Wydawnictwo Bezdroża, Kraków 2007, s. 69.
  4. Antoni A. Sypek, Mój Tarnów, Tarnów: staraniem Fundacji Tarnowskie Towarzystwo Przemysłowe, 2005, s. 454, ISBN 83-87183-97-0.
  5. Roman R. Szydłowski, Wojna zaczęła się w Tarnowie. Wspomnienia, Andrzej A. Hausbrandt, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1991.
  6. Zdzisław Simche, Tarnów i jego okolica, nakładem Gminy miasta Tarnowa, Tarnów 1930, s. 113.

Oceń: Ulica Wałowa w Tarnowie

★★★★★
Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:17