Parafia Świętej Rodziny w Tarnowie

---

Zasięg parafii

Północna granica parafii Świętej Rodziny w Tarnowie została wyznaczona przez ulice: Biała, Kardynała Wyszyńskiego oraz Szujskiego. Przemieszczając się w kierunku wschodnim, zauważymy, że parafia obejmuje ulice Hodowlana, Krasińskiego oraz Bandrowskiego. Od południa granice wyznaczają ulice Gliniańska i Grunwaldzka, natomiast od zachodu granicą jest rzeka Biała.

Obszar ten obejmuje południową część dzielnicy Strusina oraz znaczną część Chyszowa, co czyni tę parafię istotnym punktem w lokalnej społeczności.

Historia

Budowa kościoła i początki parafii (1904–1914)

W listopadzie 1903 roku biskup tarnowski Leon Wałęga zainicjował proces budowy nowej parafii, proponując misjonarzom projekt stworzenia kościoła oraz domu zakonnego w Tarnowie. Oferując im plac oraz dofinansowanie z Tarnowskiej Kasy Oszczędności w wysokości około 30 tysięcy koron, dostrzegł potrzebę utworzenia nowego miejsca kultu. W XIX wieku cała społeczność katolicka Tarnowa była związana jedynie z parafią Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, która gromadziła około 30 tysięcy katolików, co stawało się niewystarczające dla rosnącej liczby wiernych.

Misjonarze znani z pracy duszpasterskiej przybyli do Tarnowa w lutym 1904 roku, na czele z księdzem Stanisławem Tyczkowskim, który stał się superiorem nowego domu. Księża ulokowali się w kamienicy przy ulicy Bernardyńskiej 14 i zaczęli opiekować się duszpastersko kościołem Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej, kaplicą Sanguszków oraz innymi okolicznymi instytucjami. Miejsce na budowę wyznaczono na terenie przy ulicy Krakowskiej w dzielnicy Strusina, w bliskim sąsiedztwie stacji kolejowej.

W ciągu kilku lat zorganizowano Komitet Budowy Kościoła, a nadzorujący jego prace architekt Jan Sas-Zubrzycki przygotował plany nowej świątyni. Po poświęceniu kamienia węgielnego przez biskupa Wałęgę 10 września 1905 roku, budowa kościoła i domu zakończyła się latem 1908 roku. Uroczysta konsekracja kościoła miała miejsce 4 października tego samego roku. Do 1911 roku parafia zgromadziła około 5-6 tysięcy wiernych, a zespołem duszpasterskim kierowało sześciu księży i dwóch braci.

I wojna światowa i okres międzywojenny (1914–1939)

Wczasie I wojny światowej, misjonarze poświęcili się kapelanowaniu żołnierzom oraz opiece nad rannymi. Niestety, kościół ucierpiał wskutek bombardowania pobliskiego dworca, co spowodowało uszkodzenia dachu i witraży. W 1917 roku nowym proboszczem został ks. Józef Gaworzewski, a dwa lata później ks. Jan Rossman. Ich priorytetem była naprawa zniszczeń kościoła oraz modernizacja wnętrza, co obejmowało wymianę dachówek, witraży oraz budowę nowych ołtarzy, a także zakup nowych dzwonów i zainstalowanie elektryczności.

Od 1918 do 1939 roku, kościół Misjonarzy pełnił też funkcje kościoła garnizonowego, wspierając duchowo stacjonujące w mieście jednostki wojskowe. Podczas tego okresu, ks. Franciszek Buchhom zajął się pilnymi naprawami budynku oraz ochroną przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi, które w 1928 roku spowodowały znaczne straty. W międzyczasie, ks. Bronisław Szymański zainicjował budowę Domu Ubogich im. św. Ludwiki de Marillac, który otwarto w latach 1935-1937, kosztując około 200 tysięcy złotych.

Ponadto, w latach 1937/38, tarnowski dom stał się miejscem zamieszkania alumnów obrządku bizantyjskiego, którzy przenieśli się z seminarium częstochowskiego w Krakowie, zyskując dostęp do seminarium tarnowskiego.

II wojna światowa (1939–1945)

W obliczu wybuchu II wojny światowej, tarnowska parafia była prowadzona przez księży: Bronisława Szymańskiego, Andrzeja Masnego, Władysława Mierzejewskiego, Wendelin Świerczka, Józefa Woźniackiego oraz Edmunda Włodarza. Po rezygnacji ks. Szymańskiego w 1940 roku, nowym superiorem został ks. W. Mierzejewski. W tym trudnym czasie schronienie w tarnowskim domu znalazło wielu misjonarzy z innych domów, jednak 1941 roku Niemcy zajęli parafię i zorganizowali w niej ewangelickie nabożeństwa.

W początku 1942 roku, wszystkie tarnowskie kościoły zostały zamknięte z powodu epidemii tyfusu. W 1943 roku, na wniosek bpa Edwarda Komara, misjonarze wzięli udział w rekolekcjach dla lokalnej społeczności. Niestety, nie oszczędziły kościoła działania wojenne, kiedy 4 listopada 1944 roku budynek kościoła został zaatakowany poprzez dwie bomby, które spowodowały poważne uszkodzenia strukturalne.

Okres powojenny (po 1945)

Po zakończeniu działań wojennych, parafią zajmowali się duszpasterze: Franciszek Matelski oraz Stanisław Kałężny. Szybkie naprawy zniszczeń pozwoliły na przywrócenie kościoła do użytku. W latach 70-tych i 80-tych dwukrotnie rozbudowywano plebanię oraz wzniesiono nowy dom katechetyczny. Dzięki tym staraniom, parafia mogła skutecznie organizować różne formy aktywności duszpasterskiej.

W 1990 roku odzyskano Dom Ubogich im. św. Ludwiki de Marillac, który obecnie służy jako Zakład Specjalny prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo. W 2023 roku w tarnowskiej parafii pracuje jedenastu księży, a jej liczebność oszacowano na około 11 tysięcy wiernych.

Działalność charytatywna i duszpasterska

W kościele misjonarzy, który z racji swojego strategicznego położenia w bliskości dworca kolejowego oraz zespołu przystanków autobusowych, a także głównej arterii komunikacyjnej prowadzącej do centrum miasta (ul. Krakowska), odbywa się całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu. Ponadto, parafia zapewnia stały dyżur w konfesjonale, co umożliwia wiernym korzystanie z sakramentu pokuty przez większość dnia.

W ramach działalności charytatywnej przy parafii działa Tarnowskie Hospicjum Domowe im. bł. Fryderyka Ozanama. Hospicjum to zapewnia opiekę w warunkach domowych, a zespół wolontariuszy wspiera nie tylko pacjentów podczas choroby, ale również towarzyszy im i ich rodzinom w trudnym okresie umierania. Po śmierci podopiecznego, rodziny pozostają pod opieką wolontariuszy, którzy oferują im dalsze wsparcie, co jest niezwykle cenne w procesie żalu i przystosowania się do nowej rzeczywistości.

Od 1981 roku w parafii funkcjonuje również Wincentyński Zespół Charytatywny – Caritas. W ramach parafialnego oddziału „Caritas” działa kuchnia, gdzie co dzień, od poniedziałku do piątku, są przygotowywane i wydawane obiady dla potrzebujących. Dodatkowo, w punkcie charytatywnym regularnie zaopatrywane są osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej, w artykuły żywnościowe. Oddział rozdziela także odzież oraz obuwie, które parafianie chętnie przekazują na rzecz potrzebujących. Obecnie ponad 50 ubogich rodzin korzysta z systematycznej opieki materialnej, a z dnia na dzień rośnie liczba rodzin dotkniętych bezrobociem, które wymagają doraźnego wsparcia.

Równocześnie przy parafii aktywnie działają różnorodne grupy duszpasterskie, organizujące życie religijne i wspólnotowe. Do tych grup należą:

• Liturgiczna Służba Ołtarza,
• Wincentyńska Młodzież Maryjna,
• Akcja Katolicka,
• Duszpasterstwo kolejarzy,
• Wspólnota Wiara i Światło,
• Odnowa w Duchu Świętym,
• Apostolat Maryjny,
• Straż Honorowa NSPJ,
• Męski Różaniec,
• Domowy Kościół,
• Koło Przyjaciół Radia Maryja,
• Kawiarenka parafialna „Na pięterku”,
• Duszpasterstwo Tradycji Katolickiej,
• Grupa 4 „św. Wincenty a Paulo” Pieszej Pielgrzymi Tarnowskiej.

Każda z tych grup wnosi cenny wkład w życie religijne parafii, jednocześnie służąc społeczności i wspierając jej członków.

Proboszczowie i superiorzy

Proboszcz parafii pełni funkcję superiora, co oznacza, że jest przełożonym Zgromadzenia Misji. Na przestrzeni lat parafia miała wielu proboszczów, każdy z nich wnosił coś unikalnego i wartościowego do wspólnoty. Oto lista osób, które sprawowały tę ważną rolę:

• Stanisław Tyczkowski (1903–1917),
• Józef Gaworzewski (1917–1919),
• Jan Rossman (1919–1926),
• Franciszek Buchhorn (1926–1934),
• Bronisław Szymański (1934–1939),
• Władysław Mierzejewski (1939–1946),
• Franciszek Matelski (1946),
• Stanisław Kałężny (1946–1958),
• Stanisław Dymek (1958–1964),
• Jan Kasztelan (1964–1971),
• Józef Jachimczak (1971–1983),
• Edmund Karuk (1983–1992),
• Henryk Chojnacki (1992–1996),
• Jerzy Berdychowski (1996–2006),
• Zdzisław Góra (2006–2015),
• Marian Oleksy (2015–2024),
• Arkadiusz Markowski (od 2024).

Każda z tych postaci przyczyniła się do rozwoju duchowego oraz społecznego parafii, a ich piękna historia minionych lat jest świadectwem długotrwałej tradycji i zaangażowania w życie wspólnoty.

---

Oceń: Parafia Świętej Rodziny w Tarnowie

---