Plac Kazimierza Wielkiego w Tarnowie

---

Historia

Plac Kazimierza Wielkiego, położony w sercu Tarnowa, ma swoją niezwykłą historię, która sięga czasów lokacji miasta w roku 1330. Początkowo teren ten odgrywał rolę placu targowego, a jego nazwa, która funkcjonowała aż do 1848, to plac Krupniczy, później zmieniona na Mały Rynek. Obecne miano uzyskał w 1869 roku, upamiętniając powtórny pogrzeb szczątków króla Kazimierza Wielkiego, który miał miejsce na Wawelu.

W XVIII wieku, na miejscu zburzonych murów miejskich oraz Bramy Krakowskiej, wzniesiono pałac Kamieniobrodzkich. Warto odnotować, że w 1818 roku gościł tu car Aleksander I Romanow. Miejsce to było również cenione przez szlachtę, która zjeżdżała się na organizowane tutaj reduty, czyli publiczne bale maskowe. Ponadto, w trakcie rzezi galicyjskiej, budynek ten pełnił funkcję prowizorycznego szpitala dla aresztowanych rannych powstańców. W 1864 roku, przeszedł on przebudowę i zamieniony został na kamienicę czynszową.

W 1892 roku, przy placu powstała siedziba Zakładu Zastawniczego Funduszu Podupadłych Mieszczan, która funkcjonowała do roku 1937. Budynek, zaprojektowany przez miejskiego budowniczego Szczęsnego Zarębę, zdobi herb miasta wraz z otaczającym go wizerunkiem smoka Uroborosa.
26 listopada 1900 roku na placu Kazimierza Wielkiego odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza, stanowiący ważny element tarnowskiego krajobrazu kulturowego.

W nocy z 20 na 21 czerwca 1925 roku, jeden z nieznanych darczyńców złożył pod pomnikiem Mickiewicza tablicę z piaskowca, która zawierała napis „Nieznanemu Żołnierzowi Polskiemu poległemu za Ojczyznę 1914-1920” oraz wizerunek orła w koronie. Tablica została później zamontowana na tarnowskim Grobie Nieznanego Żołnierza, który odsłonięto w 1931 roku.

W latach 1912–13 na miejscu muru i bramy ogrodu biskupów tarnowskich, Tadeusz Tertil zaprojektował najbardziej okazałą kamienicę przy placu, której architekturę stworzył Franciszek Mączyński. Sień kamienicy połączona jest z nowym pasażem Tertila prowadzącym w stronę Rynku. 15 stycznia 1915 roku, na dziedzińcu Zakładu Zastawniczego miał miejsce wybuch pocisku austriackiej artylerii.

W latach 1929–39, w narożnej kamienicy pod adresem pl. Kazimierza Wielkiego 1, mieścił się skład win węgierskich Norberta Lippóczego, znanego przedsiębiorcy i kolekcjonera. Obecnie, w piwnicy, która niegdyś była leżakownią, znajduje się winiarnia. Dnia 30 października 1918 roku, w restauracji znajdującej się w narożnej kamienicy (pl. Kazimierza Wielkiego 5 / ul. Katedralna 4), odbyło się spotkanie wojskowych spiskowców, które zaowocowało decyzją o nocnej akcji przejęcia garnizonu w mieście, zakończonej sukcesem.

W czasie drugiej wojny światowej, 5 lutego 1940 roku, niemieckie władze zajęły lokal przy placu Kazimierza Wielkiego 5. Biblioteka mieściła się w tym miejscu do czasu jej zamknięcia, a księgozbiór został przeniesiony do piwnic. Plac Kazimierza Wielkiego stał się także ważnym miejscem podczas wydarzeń marcowych w 1968 roku, gdzie w dniach 20 i 21 marca miały miejsce manifestacje przeciwko cenzurze, odbywające się pod pomnikiem Mickiewicza.

Architektura

Pomnik Mickiewicza

W Tarnowie, w sercu placu Kazimierza Wielkiego, znajduje się popiersie Adama Mickiewicza, które odsłonięto z okazji 45. rocznicy śmierci tego wybitnego poety. Pomnik został starannie zaprojektowany przez Tadeusza Błotnickiego i stanowi ważny element architektoniczny tej przestrzeni.

Otacza go grupa metalowych słupków, które są połączone łańcuchem, co nadaje mu wyjątkowego charakteru oraz elegancji. Ta kompozycja nie tylko podkreśla znaczenie dzieła, ale także harmonijnie wpasowuje się w całokształt architektury placu.

Więcej informacji na temat pomnika można znaleźć w osobnym artykule: Pomnik Adama Mickiewicza w Tarnowie.

---

Oceń: Plac Kazimierza Wielkiego w Tarnowie

---