Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie

Teatry

Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie to ważna instytucja kultury, która działa w ramach samorządu lokalnego. Zlokalizowany w Tarnowie, w sercu Polski, teatr ten ma bogatą historię, która sięga roku 1945.

Od momentu swojego powstania, teatr dramatyczny wpisał się w życie kulturalne regionu, stając się miejscem spotkań dla miłośników sztuki. Siedzibą teatru jest budynek, który wcześniej służył jako siedziba Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, co nadaje mu dodatkowego uroku i historycznego znaczenia.

Historia

Nazwa

Po zakończeniu drugiej wojny światowej w Tarnowie rozpoczęto organizację życia teatralnego w ramach nowo powstałego Miejskiego Domu Kultury. Wkrótce, po premierze, która miała miejsce w okresie powojennym, zmieniono nazwę MDK na Teatr Miejski im. Ludwika Solskiego w Tarnowie. Ludwik Solski, na prośbę twórców, zgodził się na użycie swojego nazwiska w tej nazwie. Teatr zainaugurował swoją działalność 28 października 1945 roku premierą klasycznej komedii „Zemsta” autorstwa Aleksandra Fredry, a spektakl wyreżyserował osobiście Solski, który również wcielił się w rolę Dyndalskiego. Przez lata 1957-1975 teatr działał jako Państwowy Teatr Ziemi Krakowskiej im. Ludwika Solskiego, a od 1975 do 2012 przyjął nazwę Tarnowski Teatr im. Ludwika Solskiego. W wyniku uchwały Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 31 maja 2012 roku, teatr uzyskał obecną nazwę.

Działalność

Historia działalności teatralnej w Tarnowie sięga lat 1709-1720, kiedy to istniał tam teatr szkolny. Z biegiem czasu inne amatorskie grupy teatralne zaczęły prowadzić działalność w mieście, a także zapraszano wędrowne zespoły. Spektakle odbywały się w różnych miejscach, w tym w sali redutowej Kamieniobrodzkich, gdzie współczesnie znajduje się drogeria Władysława Bracha przy skrzyżowaniu ulic Katedralnej i Targowej. W 1873 roku powstało Towarzystwo Miłośników Sceny, które rozwijało się z miejskim Towarzystwem Muzycznym. Inicjatywa towarzystwa doprowadziła do wystawienia komedii Stanisława Dobrzańskiego „Podejrzana osoba”. Po utworzeniu Miejskiego Domu Kultury, działalność teatralna nabrała stabilności. W połowie września 1945 roku, Ludwik Solski wyreżyserował pierwsze przedstawienie „Zemstę” z udziałem amatorów.

W 1946 roku teatr zyskał patronat Zarządu Miejskiego, jednak nadal działał w formie amatorskiej, pod kierownictwem pierwszego dyrektora Zbigniewa Misiągiewicza. Teatr nie otrzymywał dotacji, więc repertuar był skomponowany tak, aby przynosił dochody. W 1947 roku zespół teatralny przeszedł reorganizację, a w 1948 roku stanowisko dyrektora objął Zbigniew Wojtarowicz, co wpłynęło na zwiększenie liczby spektakli. W 1951 roku powstał Samorząd Teatralny z Eugeniuszem Kapralskim na czele. W końcu 1952 roku dyrektor Romana Bohdanowicz skupiła się na skomercjalizowaniu działalności.

Do 1953 roku teatr uzyskał wsparcie finansowe ze strony państwa, co pozwoliło na wzrost liczby przedstawień do około 25 rocznie. W latach 1945–1953 teatr amatorski zrealizował 56 premier. Aktorzy przygotowywali się do egzaminów aktorskich, a w latach 1954-1956 teatr funkcjonował jako zawodowy, wspierany przez państwo. Irma Gulska objęła dyrektorskie stanowisko w 1955 roku, wprowadzając działalność objazdową w kilku województwach. Teatr stał się instytucją państwową 1 stycznia 1957 roku, a budynek „Sokoła” przeszedł remonty.

W latach 1960-1988 teatrem kierował Ryszard Smożewski. Wówczas Tarnowski Teatr zyskał renoma na krajowej scenie teatralnej, a także otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia. I ciągle związani z nim byli znakomici aktorzy, tacy jak Krzysztof Stroiński, Andrzej Precigs, Ryszard Kotys, Jerzy Wasiuczyński, Elżbieta Kijowska, Monika Niemczyk, Andrzej Grabowski, Anna Tomaszewska, Jan Prochyra.

Teatr obecnie angażuje zespół sześćdziesięciu twórców, aktorów oraz rzemieślników. Spektakle odbywają się na trzech scenach: Dużej Scenie, Małej Scenie oraz Scenie Underground. Z przestrzeni foyer i kawiarni korzysta się również podczas wystaw i różnych wydarzeń kulturalnych. Od 1995 roku teatr organizuje festiwal teatralny Talia. 27 marca 1996 roku odbyła się premiera „Ślubów panieńskich” Fredry, ostatniego spektaklu wyreżyserowanego przez Jerzego Bińczyckiego.

Od 2008 do 2011 roku dyrektorem był aktor Edward Żentara, a obecnie stanowisko dyrektora naczelnego pełni Rafał Balawejder. Od grudnia 2011 do listopada 2013 roku, dyrektorem artystycznym była Ewelina Pietrowiak. W latach 2009-2011 teatr przeszedł modernizację, która kosztowała ponad 15 milionów złotych. W tym czasie siedziba oraz scena mieściła się w Pałacu Młodzieży przy ulicy Piłsudskiego 24 w Tarnowie.

Dyrektorzy teatru

Dyrekcja Teatru im. Ludwika Solskiego w Tarnowie przez lata ewoluowała, a jej przewodniczący mieli znaczny wpływ na rozwój oraz charakter instytucji. Oto lista osób, które pełniły tę ważną rolę:

  • Tadeusz Seredyński (1945–1948),
  • Zbigniew Wojtarowicz (1948–1952),
  • Romana Bohdanowicz (1952–1955),
  • Irma Gulska (1955–1958),
  • Kazimierz Barnaś (1960–1970),
  • Józef Margała (1970–1971),
  • Ryszard Smożewski (1972–1988),
  • Józef Zbiróg (1988–1990),
  • Wiesław Hołdys (1990–1991),
  • Jan Borek (1992–1995),
  • Jerzy Sopoćko (1995–1998),
  • Stanisław Świder (1998–2003),
  • Wojciech Markiewicz (2003–2008),
  • Edward Żentara (2008–2011),
  • Rafał Balawejder (od 2011).

Dyrektorzy artystyczni teatru

W historii Teatru im. Ludwika Solskiego w Tarnowie, lista dyrektorów artystycznych odgrywa kluczową rolę. Oto przegląd osób, które miały wpływ na rozwój tej kulturalnej instytucji:

Każdy z nich wniósł coś wyjątkowego, kształtując oblicze teatru oraz jego ofertę artystyczną.

Spektakle

Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie ma w swoim repertuarze bogaty zbiór spektakli, które zachwycają widzów od lat. Wśród premier warto wyróżnić:

  • Lato 1910 (autor Zuzanna Bojda, reż. Maciej Gorczyński; prapremiera: 31 grudnia 2014),
  • Mój pierwszy teatr (na podstawie baśni Bunt napisanej przez Władysława Reymonta; asyst. reż. Mariusz Szaforz; prapremiera: 6 grudnia 2014),
  • Reprodukcja (autor Marcin Cecko, reż. Jakub Porcari; prapremiera: 19 września 2014),
  • Skąpiec (autor Molier, reż. Marián Pecko; premiera: 6 kwietnia 2014),
  • Jakobi i Leidental (autor Hanoch Levin, reż. Małgorzata Warsicka; premiera: 22 marca 2014),
  • Apetyt na czereśnie (autor Agnieszka Osiecka, reż. Ireneusz Pastuszak; premiera: 26 stycznia 2014),
  • Proces 2.0 (autor Franz Kafka, reż. Jarosław Tumidajski; premiera: 11 stycznia 2014),
  • Tlen (Kislorod) (autor Iwan Wyrypajew, reż. Zofia Zoń; premiera: 20 grudnia 2013),
  • Księga lasu (autor Wojciech Graniczewski, reż. Tomasz Piasecki; premiera: 30 listopada 2013),
  • Walka czarnucha z psami (autor Bernard-Marie Koltès, reż. Jakub Porcari; polska prapremiera: 16 listopada 2013),
  • W pokoju obok (autor Sarah Ruhl, reż. Łukasz Gajdzis; polska premiera: 21 września 2013),
  • Piękna Lucynda (autor Marian Hemar, reż. Ewelina Pietrowiak; premiera: 5 czerwca 2013),
  • Konstelacje (autor Nick Payne, reż. Natalia Sołtysik; polska prapremiera: 10 maja 2013),
  • Szwejk. Na tyłach (autor Jaroslav Hašek, reż. Adam Walny; premiera: 27 marca 2013),
  • Lokomotywa II (autorzy: Jan Brzechwa, Aleksander Fredro, Maria Konopnicka, Julian Tuwim; reż. Mariusz Szaforz; premiera: 6 grudnia 2012),
  • Brzydal (autor Marius von Mayenburg, reż. Łukasz Fijał; premiera: 30 listopada 2012),
  • Piosenki o wierze i poświęceniu (reż. Przemysław Wojcieszek; polska prapremiera: 26 października 2012),
  • Jednoręki ze Spokane (autor Martin McDonagh, reż. Zbigniew Brzoza; premiera: 28 września 2012),
  • Babcia mówi pa pa (autorzy: Agata Biziuk, Agnieszka Makowska; reż. Agata Biziuk; prapremiera: 26 maja 2012),
  • Blackbird (autor David Harrower, reż. Tomasz Gawron; premiera: 19 maja 2012),
  • Trzy siostry (autor Anton Czechow, reż. Ewelina Pietrowiak; premiera: 12 kwietnia 2012),
  • Makbet (autor William Shakespeare, reż. Rafał Matusz; premiera: 17 grudnia 2011),
  • Powrót Krasnoludków (autor Zinaida Zagner, reż. Zinaida Zagner; premiera: 10 grudnia 2011),
  • Czego nie widać (autor Michael Frayn, reż. Jan Tomaszewicz; premiera: 6 października 2011),
  • Kolega Mela Gibsona (autor Tomasz Jachimek, reż. Tomasz Piasecki; premiera: 4 września 2011),
  • Mały Książę (autor Antoine de Saint-Exupéry, reż. Cezary Domagała; premiera: 4 czerwca 2011),
  • Brat naszego Boga (autor Karol Wojtyła, reż. Tomasz Piasecki; premiera: 8 maja 2011),
  • Tajemniczy ogród (autor Frances Hodgson Burnett, reż. Tomasz Obara; premiera: 16 kwietnia 2011),
  • Przyjazne dusze (autor Pam Valentine, reż. Edward Żentara; premiera: 28 listopada 2010),
  • Zdążyć przed Panem Bogiem (autor Hanna Krall, reż. Tomasz Piasecki; premiera: 26 kwietnia 2009).

Repertuar Teatru im. Ludwika Solskiego jest różnorodny i dostosowany do oczekiwań zarówno lokalnej społeczności, jak i szerszej publiczności. Każdy z tych tytułów przyczynia się do niezwykłej atmosfery, jaka panuje podczas przedstawień w tym wyjątkowym miejscu.

Oceń: Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie

★★★★★
Średnia ocena:5 Liczba ocen:22