Klasztor Sióstr Sacré Coeur w Zbylitowskiej Górze

---

Lokalizacja

„Klasztor Sióstr Sacré Coeur usytuowany jest w malowniczej, południowo-zachodniej części Tarnowa, w województwie małopolskim. Jego dokładny adres to ul. Pszenna, który znajduje się na terenie osiedla Zbylitowska Góra.

Warto dodać, że obszar ten był częścią miejscowości Zbylitowska Góra aż do roku 1960. Klasztor wpisuje się w administracyjne granice osiedla nr 8 Mościce, które stanowi jednostkę pomocniczą Gminy Miasta Tarnowa.

Historia

Siostry z zakonu Sacré Coeur dotarły do Zbylitowskiej Góry, przybywając z likwidowanego klasztoru w Lyonie, na zaproszenie biskupa tarnowskiego, Leona Wałęgi. W 1901 roku, na gruntach zakupionych od Stanisława Żaby, który był właścicielem wsi, siostrzyczki zainicjowały budowę klasztoru Zgromadzenia Sióstr Najświętszego Serca Jezusa Sacré Coeur. Już dwa lata później, w 1903 roku, na terenie klasztoru zorganizowano Liceum Humanistyczne, a boczna kaplica stała się otwarta dla wszystkich wiernych. W tymże roku sprowadzono także neoromańskie ołtarze z Lyonu.

„Zakład wychowawczy” szybko się rozwijał, a tygodnik „Świat” z 15 sierpnia 1908 roku donosił:

„Jednocześnie osobny budynek zwany szkołą garnie w swe mury do 180 dzieci włościańskich, które prócz bezpłatnej nauki i umiejętności robót ręcznych otrzymują zapomogi i ubrania. Panienki pragnące wprawiać się w gospodarstwo domowe, mają sposobność ku temu: na skraju lasu zbudowano bowiem specyalny budynek dla sztuczej i zwykłej hodowli drobiu, jaką prowadzi specyalista z Saksonii, a rasowe krowy i trzoda zaopatrują zakład w doskonałe mleczywo i wędliny przez cały rok.”

Na rozległym terenie ogrodu można było grać w tenisa, krykieta, a nawet piłkę nożną. Uczniom dostępne były także urządzenia kąpielowe oraz sala gimnastyczna. Profesorowie z Krakowa regularnie odwiedzali zakład, a wśród uczennic znajdowały się przedstawicielki wielu znanych rodów, w tym Czartoryskich, Chłapowskich, Czetwertyńskich czy Dzieduszyckich. Siostry nie tylko uczyły panien w sprawach gospodarstwa, ale również prowadziły własną działalność, sprzedając warzywa, owoce oraz sadzonki, które pochodziły z ich ogrodów i szklarni.

W latach 1908–1910 do istniejącego klasztoru dobudowano kościół według projektu Janusza Rypuszyńskiego. Niefortunnie, w 1915 roku, podczas ostrzału artyleryjskiego, zarówno kościół, jak i klasztor, w którym stacjonowali rosyjscy oficerowie, zostały znacznie uszkodzone. W wyniku tych wydarzeń zginęło wielu żołnierzy, którzy zostali pochowani na cmentarzu wojennym numer 199.

W 1927 roku, przez dwa miesiące, w klasztorze przebywał Stefan Wyszyński. W czasie drugiej wojny światowej zorganizowano tam tajne komplety dla uczniów gimnazjum oraz liceum, gdzie uczyło się około 30 młodych ludzi, a 8 z nich zdało egzamin dojrzałości. Po wojnie władze przejęły większość zabudowań klasztornych, zmieniając je na potrzeby Technikum Mechanizacji Rolnictwa. W 1950 roku wśród uczniów Liceum Rolniczego w Zbylitowskiej Górze powstała konspiracyjna organizacja „Związek Wolności”.

W1960 roku teren klasztoru i szkoły wszedł w granice miasta Tarnowa. Natomiast w 1980 roku wydzielono nową parafię św. Stanisława Kostki w Tarnowie-Zbylitowskiej Górze.

Siostry z miejscowego klasztoru Sacré Coeur

W miejscowym klasztorze Sióstr Sacré Coeur w Zbylitowskiej Górze, wiele sióstr poświęciło swoje życie, by nieść pomoc innym. Oto kilka z nich, które wyróżniają się swoimi niezwykłymi historiami.

• siostra Antonina Jaworska RSCJ – w trudnych czasach okupacji, wykazała się odwagą, pomagając Żydom, co było dowodem jej głębokiej empatii. Wynosiła żywność pod fartuchem i przekazywała ją Judenkommando, ratując w ten sposób wiele istnień.
• siostra Czesława Lorek RSCJ (1938-2003) – urodzona w Biczycach Górnych. 11 lutego 1960 roku wstąpiła do klasztoru sióstr Sacré Coeur w Zbylitowskiej Górze. Dwadzieścia cztery lata później, w 1984 roku, wyruszyła jako misjonarka do Afryki, gdzie poświęciła się pracy w Demokratycznej Republice Konga. Niestety, zmarła 21 maja 2003 roku, tragicznie pobita w kościele parafialnym w Kinszasie.
• siostra Jadwiga Skudro RSCJ (1914-2009) – była współzałożycielką Ruchu Światło-Życie, znaczącej inicjatywy, która miała na celu rozwój duchowy i współpracę w Kościele.

Absolwentki szkoły przy klasztorze Sacré Coeur

Wśród absolwentek szkoły znajdującej się przy klasztorze Sacré Coeur w Zbylitowskiej Górze, możemy wyróżnić kilka wyjątkowych postaci, które swoją działalnością wpisały się w historię regionu oraz kraju.

• Elżbieta Borkowska (1888-1982), znana jako „Bieta”, była pielęgniarką oraz działaczką społeczną. Otrzymała Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski oraz odznakę „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia” za swoją nieocenioną pracę.
• Jadwiga Czartoryska z d. Stadnicka (1913-2009), znana jako „Tuja”, pełniła zaszczytną rolę porucznika w Armii Krajowej, działając w trudnych czasach II wojny światowej.
• Siostra Józefa Ledóchowska (1907-1983) ukończyła maturę w Gimnazjum Sióstr Sacré-Coeur w 1926 roku. Była urszulanką, która w okresie okupacji angażowała się w tajne nauczanie. Pełniła również funkcję przełożonej centrum włoskiego i domu generalnego przy via di Villa Ricotti w Rzymie.
• Maria Bisping z d. Światopełk-Czetwertyńska (1891-1980), znana jako „Ola”, była porucznikiem Armii Krajowej i brała udział w powstaniu warszawskim.
• Zofia Tarnowska-Moss (1917-2009), jej życie i dokonania również zasługują na pamięć.

Każda z tych kobiet odegrała istotną rolę w historii Polski, a ich osiągnięcia są dowodem na to, jak edukacja i wartości wyniesione z tej instytucji przyczyniły się do formowania silnych osobowości.

---

Oceń: Klasztor Sióstr Sacré Coeur w Zbylitowskiej Górze

---