Alfreda Sarnawska

Kultura i sztuka

Alfreda Sarnawska, urodzona 18 lipca 1922 roku w Tarnowie, była jedną z wybitnych postaci polskiego teatru. Jej życie zawodowe i artystyczne jest ściśle związane z kulturą Polski, a jej wkład w rozwój sztuki teatralnej pozostaje nieoceniony. Zmarła 29 marca 2002 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo aktorskie.

Była polską aktorką teatralną, której talent i charyzma przyciągały uwagę widzów oraz krytyków. Jej występy na scenie zapisały się w pamięci wielu miłośników sztuki.

Kariera sceniczna

Alfreda Sarnawska, utalentowana aktorka, rozpoczęła swoją sceniczną podróż 10 czerwca 1949 roku na deskach łódzkiego Teatru Wojska Polskiego. Zadebiutowała w znakomitej podwójnej roli jako Prudencia i Żebraczka w dramacie Dom Bernarda Alby autorstwa Federico García Lorca, w reżyserii Józefa Wyszomirskiego. Od tego momentu jej kariera nabrała pełnego dynamizmu.

W ciągu kolejnych lat występowała w wielu znaczących produkcjach. Oto niektóre z nich:

  • 21 stycznia 1950: Młoda gwardia Aleksandra Fadiejewa, reż. Ludwik René – w roli Tonia Iwanichina (Teatr Polski, Warszawa),
  • 2 grudnia 1950: Śnieżek Walentina Lubimowa, reż. Tadeusz Żuchniewski – w roli Betty (Teatr Polski, Szczecin).

Alfreda poświęciła całe dwadzieścia lat swojej kariery (od 1951 do 1970 roku) występom w warszawskim Teatrze Ateneum, w którym zrealizowała wiele niezapomnianych ról:

  • 29 lipca 1951: Interwencja Lewa Sławina, reż. Ludwik René – jako Sanka,
  • 18 maja 1953: Ostatni Maksima Gorkiego, reż. Janusz Warmiński – jako Wiera,
  • 13 stycznia 1954: Spazmy modne Wojciecha Bogusławskiego, reż. Maria Wiercińska – jako Lukrecyja,
  • 20 maja 1954: Estrada poetycka. Wieczór inauguracyjny, program składany/kabaretowy/rewiowy,
  • 9 grudnia 1954: Estrada poetyckaKonstanty Ildefons Gałczyński, reż. Ludwik René,
  • 31 grudnia 1954: Pojedynek Johna Galsworthy, reż. Janusz Warmiński – jako Chloe,
  • 30 kwietnia 1955: Maturzyści Zdzisława Skowrońskiego, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Hanka Bobrzycka,
  • 22 października 1955: Neapol – miasto milionerów Eduardo De Filippo, reż. Janusz Warmiński – jako Teresa,
  • 14 stycznia 1956: Melodramat Janusza Warmińskiego, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Renata Karska,
  • 21 lipca 1956: Sześćdziesiąte ósme piętro Donalda Ogden Stewarta, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Agnes Potter,
  • 1 grudnia 1956: Ich głowy Marcela Aymé, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Julietta Maillard,
  • 22 lutego 1957: Yerma Federico García Lorca, reż. Janusz Warmiński – w podwójnej roli Kobieta III, Praczka II,
  • 6 lipca 1957: Lato Tadeusza Rittnera, reż. Maryna Broniewska – jako Lili,
  • 16 października 1957: Miłość i gniew Johna Osborne’a, reż. Zdzisław Tobiasz – jako Alison Porter,
  • 12 lutego 1958: Osaczeni Janusza Warmińskiego, reż. Bronisław Pawlik – jako Nina,
  • 31 maja 1958: Tramwaj zwany pożądaniem Tennessee Williamsa, reż. Janusz Warmiński – jako Murzynka,
  • 11 stycznia 1959: Mąż i żona Aleksandra Fredry, reż. Lidia Wysocka – jako Elwira,
  • 16 lipca 1959: Lilla Weneda Juliusza Słowackiego, reż. Jan Kulczyński – jako Gwinona,
  • 15 czerwca 1960: Zabawa jak nigdy Williama Saroyana, reż. Aleksander Bardini – jako Kitty Duval,
  • 25 lutego 1961: Kram z piosenkami Leona Schillera, reż. Barbara Fijewska – w jedenastu rolach, m.in. jako: Pasterka, Żona, Córka, Panna Marianna, Owieczka, Markiza, Małgorzatka,
  • 2 grudnia 1961: Murzyni Jeana Geneta, reż. Zygmunt Hübner – jako Śnieżka,
  • 2 marca 1963: Demony Johna Whitinga, reż. Andrzej Wajda – jako Siostra Klara,
  • 28 lutego 1964: SzachyStanisława Grochowiaka, reż. Bohdan Poręba – jako Hrabina (Teatr im. Juliusza Osterwy, Lublin).

Równocześnie, w latach 1966-1974, współpracowała z warszawskim Teatrem Komedia:

  • 1 grudnia 1968: Żabusia Gabriela Zapolskiej, reż. Józef Słotwiński – jako Milewska oraz asystent reżysera,
  • 13 listopada 1969: Bulwa Marcela Acharda, reż. Edward Dziewoński – jako Edyta,
  • 22 maja 1971: Twój na wieki Otto Zelenki, reż. Przemysław Zieliński – jako Pani,
  • 16 lutego 1973: Sama słodycz Ireneusza Iredyńskiego, reż. Zygmunt Hübner – jako Kobieta III (Teatr Współczesny, Warszawa).

W kolejnych ośmiu sezonach (od 1974 do 1982) zaprezentowała swoje umiejętności na scenie warszawskiego Teatru Kwadrat:

  • 15 stycznia 1976: Prawdziwy inspektor Dog Toma Stopparda, reż. Maciej Englert – w roli Pani Drudge,
  • 24 września 1976: Oscar Claude’a Magniera, reż. Edward Dziewoński – jako Pani Barnier,
  • 15 lipca 1977: Damy i huzary Aleksandra Fredry, reż. Edward Dziewoński – jako Pani Orgonowa,
  • 7 kwietnia 1978: Co słychać? Kabaretowy wieczór współczesnych autorów radzieckich, reż. Zbigniew Bogdański,
  • 6 grudnia 1979: Pamiętnik pani Hanki Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, reż. Edward Dziewoński – jako Rdzawiczowa,
  • 27 listopada 1981: RodzinaAntoni Słonimski, reż. Edward Dziewoński – jako Lebenbaumowa.

Ostatnie lata jej kariery artystycznej spędziła w Warszawskim Teatrze na Woli, wcielając się w różnorodne postacie:

  • 10 maja 1983: Dom lalki, czyli Nora Henrika Ibsena, reż. Jan Świderski – jako Marianna,
  • 18 maja 1985: Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego, reż. Waldemar Matuszewski – jako Baba I.

Telewizja

Alfreda Sarnawska zadebiutowała 3 czerwca 1955 roku na deskach Teatru Telewizji w sztuce „Maturzyści” Zdzisława Skowrońskiego, gdzie wcieliła się w postać Hanki Bobrzyckiej pod reżyserią Zdzisława Tobiasza. Następnie, 10 sierpnia 1955 roku, zagrała Żonę Kulisa w dramacie Bertolta Brechta „Wyjątek i reguła”, reżyserowanym przez Konrada Swinarskiego.

Poza tym, artystka miała na swoim koncie wiele ról telewizyjnych, takich jak:

  • 4 XII 1961: „Wygnańcy” Jamesa Joyce’a, reż. Jerzy Gruza,
  • 19 II 1962: „Domino” Marcela Acharda, reż. Edward Dziewoński,
  • 2 VII 1962: „Konsekwentna żona” Williama Somerset Maughama, reż. Edward Dziewoński – tytułowa bohaterka,
  • 7 I 1963: „Podróż poślubna” Noël Cowarda, reż. Edward Dziewoński,
  • 3 VII 1964: „Przygoda florencka” Ludwika Hieronima Morstina, reż. Edward Dziewoński – jako Giovanna,
  • 8 III 1965: „Mąż idealny” Oscara Wilde’a, reż. Maryna Broniewska – jako Pani Marchmont,
  • 10 I 1966: „Koniec pani Cheyney” Fredericka Lonsdale’a, reż. Edward Dziewoński – tytułowa bohaterka,
  • 25 IX 1967: „Król” Gastona Arman de Caillavet i R. Flersa, reż. Edward Dziewoński – jako Teresa Marnix,
  • 28 VIII 1968: „Pułapka na królika” I. P. Millera, reż. Edward Dziewoński – jako Abby Colt,
  • 29 I 1970: „Alicja prowadzi śledztwo” Roberta Thomasa, reż. Edward Dziewoński – jako Klara Rocher,
  • 1 I 1972: „R. H. Inżynier” Bruno Winawer, reż. Edward Dziewoński – jako dr Faustyna Córuś,
  • 14 II 1972: „Złoty sznur” Sidney’a Howarda, reż. Wanda Laskowska – jako Pokojówka,
  • 13 V 1974: „Wszystko dobre, co się dobrze kończy” Williama Shakespeare’a, reż. Edward Dziewoński – jako Wdowa z Florencji,
  • 11 V 1975: „Biała owca w rodzinie” Louisa Garde Peach oraz Yana Haya, reż. Edward Dziewoński – jako Alicja,
  • 24 I 1976: „Spółka morderców” Roberta Thomasa, reż. Edward Dziewoński – jako Berta Pitard,
  • 12 VI 1976: „Wystarczy jeden telefon” Kláry Fehér, reż. Czesław Wołłejko – jako Teresa,
  • 14 VIII 1976: „Prawdziwy mężczyzna” Jamesa Thurbera i Elliotta Nugenta, reż. Edward Dziewoński – jako Blanche Damon,
  • 2 X 1977: „Oscar” Claude’a Magniera, reż. Edward Dziewoński – jako Pani Barnier,
  • 7 I 1978: „Osobne stoliki” Terence’a Rattigana, reż. Edward Dziewoński – jako Panna Meachum,
  • 13 VI 1980: „Ładna historia” Gastona Arman de Caillavet i R. Flersa, reż. Edward Dziewoński – jako Pani d’Eguzon,
  • 22 XII 1985: „5 dni z życia emeryta”, 5-odcinkowy serial obyczajowy, reż. Edward Dziewoński – odc. 2: Wspomnienia rodzinne,
  • 7 XII 1987: „Rodzina” Antoni Słonimski, reż. Edward Dziewoński – jako Lebenbaumowa,
  • 9 VI 1993: „Mamut” Tankreda Dorsta, reż. Feliks Falk.

Radio

25 grudnia 1954 roku odbył się debiut Alfredy Sarnawskiej w słuchowisku, które było adaptacją widowiska Kram z piosenkami stworzonego przez Leona Schillera w 1945 roku.

Natomiast 25 października 1956 roku zagrała w przedstawieniu Różaniec z granatów w reżyserii Zdzisława Nardellego, co stanowiła ważny krok w jej karierze artystycznej.

Przebieg pracy

Przez całe swoje życie artystyczne, które trwało 38 lat, Alfreda Sarnawska miała przyjemność występować na scenach dziewięciu różnych teatrów w Polsce, w tym w takich miastach jak Łódź, Szczecin, Lublin oraz Warszawa. Poniżej przedstawiamy listę miejsc, w których dzieliła się swoim talentem:

Każda z wymienionych instytucji teatralnych odegrała ważną rolę w jej karierze, oferując możliwość rozwijania talentu oraz nawiązywania wspaniałych współprac z innymi artystami. Czas spędzony w poszczególnych teatrach przyczynił się do jej blasku i uznania w świecie polskiego teatru.

Śmierć

Aktorka odeszła w wieku 79 lat, pozostawiając za sobą wiele wspomnień.

Została pochowana naCmentarzu Wojskowym na Powązkach, gdzie możemy oddać jej hołd.

Przypisy

  1. Mąż i żona (Fredro, 1880) – Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 17.10.2020 r.]
  2. R. H. Inżynier – Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 17.10.2020 r.]
  3. Kram z piosenkami, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 17.10.2020 r.]
  4. Dom Bernardy Alba, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 16.10.2020 r.]
  5. a b Alfreda Sarnawska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 16.10.2020 r.]
  6. a b Alfreda Sarnawska [online], FilmPolski [dostęp 16.10.2020 r.]
  7. Kram z piosenkami, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 16.10.2020 r.]

Oceń: Alfreda Sarnawska

★★★★★
Średnia ocena:4.7 Liczba ocen:16