Andrzej Zieliński, urażający 14 października 1962 roku w Tarnowie, jest znanym polskim aktorem, którego kariera obejmuje różnorodne dziedziny sztuki aktorskiej. Jego umiejętności można dostrzec zarówno na scenie teatralnej, jak i w kinie, telewizji czy w dubbingu.
Największą popularność przyniosła mu rola doktora Adama Pawicy w długo emitowanym serialu Na dobre i na złe, który emitowano w latach 1999-2011. Ta postać zyskała sobie dużą rzeszę fanów, a sama produkcja ugruntowała jego pozycję w polskiej branży telewizyjnej.
Dodatkowo, Zieliński zapisał się w pamięci widzów jako gangster Andrzej Basiak „Mnich” w serialu sensacyjnym Odwróceni, emitowanym w 2007 roku. Jego talent aktorski zaowocował również udziałem w kontynuacji, Odwróceni. Ojcowie i córki, która miała miejsce w 2019 roku.
Życiorys
Wczesne lata
Andrzej Zieliński, urodzony i wychowany w Tarnowie, od najmłodszych lat inspirowany był artystycznym światem. Jego rodzice mieli swoje miejsce pracy w zakładach chemicznych Azoty. Już jako dziecko zafascynował się publicznymi wystąpieniami, co zaczęło się od zabawnego monologu Wiesława Michnikowskiego, którego nauczył się na pamięć. Później prezentował go na koloniach oraz w szkole, co sprawiło, że poczuł radość z występowania przed publicznością.
Ukończył III Liceum Ogólnokształcące w Tarnowie. W drugiej klasie liceum był statystą w filmie Zmory (1978), chociaż jego fragment ostatecznie nie znalazł się w finalnej wersji. Niepowodzenie w dostaniu się do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie nie zniechęciło go. Po powrocie do Tarnowa zdobył zatrudnienie jako maszynista w lokalnym Teatrze im. Ludwika Solskiego.
Wkrótce po tym, jego trudności w dostaniu się na studia na PWST zakończyły się sukcesem; ukończył je w 1986 roku. Dyplom aktorski obronił występując w sztuce Marka Hłaski Sceny z Jaffy w reżyserii Jerzego Jarockiego oraz w komedii Williama Shakespeare’a Wieczór Trzech Króli, w której zagrał postać Tobiasza Czkawki. Za to przedstawienie zdobył wyróżnienie podczas IV Ogólnopolskiego Przeglądu Spektakli Dyplomowych Szkół Teatralnych w Łodzi.
Kariera
Swoją karierę aktorską rozpoczął jako student, debiutując w telewizyjnym filmie Jerzego Kołodziejczyka Wakacje z Madonną (1983), gdzie występował u boku Krzysztofa Kiersznowskiego oraz Marty Klubowicz. W produkcji Radosława Piwowarskiego Yesterday (1984) grał młodego muzyka, który przyjął pseudonim „John” na cześć Johna Lennona. W miniserialu Jacka Butrymowicza Śmieciarz (1987) wystąpił jako żołnierz podziemia.
W latach 1987–1989 związany był z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, w którym zadebiutował w kultowej sztuce Balladyna Słowackiego. Od 1989 do 2001 występował w Teatrze Ateneum w Warszawie. W swoim dorobku ma wiele znanych ról w filmach takich jak Anioł śmierci (1994) z Rutgerem Hauerem, Złoto dezerterów (1998), Quo vadis (2001), Chopin – Pragnienie miłości (2002), Pianista (2002), Zróbmy sobie wnuka (2003) oraz Świadek koronny (2007).
Od 1 września 2001 roku jest aktorem warszawskiego Teatru Współczesnego. Wyróżnienie za najlepszą pierwszoplanową rolę męską zdobył za rolę Lilka Czecha w spektaklu Wniebowstąpienie Tadeusza Konwickiego w reżyserii Macieja Englerta podczas sezonu 2001/2002 oraz uzyskał wyróżnienie w IX Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej w Warszawie.
Spektakle teatralne
- 1987: Balladyna (reż. Jerzy Wróblewski),
- 1987: Krótka noc jako młody aktor (reż. Michał Orski),
- 1987: Noc listopadowa jako Wysocki (reż. Andrzej Maria Marczewski),
- 1990: Zemsta jako Śmigalski (reż. Gustaw Holoubek),
- 1991: Burza jako Adrian (reż. Krzysztof Zaleski),
- 1992: Słomkowy kapelusz jako Rosalba (reż. K. Zaleski),
- 1993: Antygona w Nowym Jorku jako policjant (reż. Izabella Cywińska),
- 1993: Kubuś Fatalista i jego pan jako Kawaler de Saint-Quin (reż. Andrzej Pawłowski),
- 1994: Opera za trzy grosze jako Jimmy, Konstabl II (reż. K. Zaleski),
- 1994: Fantazy jako Kamerdyner (reż. G. Holoubek),
- 1997: Korowód jako mąż (reż. Agnieszka Glińska),
- 1997: Szalony dzień… jako don Guzman Gąska (reż. Waldemar Śmigasiewicz),
- 1998: Opowieści Lasku Wiedeńskiego jako Alfred (reż. A. Glińska),
- 2001: Bambini di Praga jako Wiktor (reż. A. Glińska),
- 2002: Wniebowstąpienie jako Lilek Czech (reż. Maciej Englert),
- 2003: Namiętna kobieta jako Craze (reż. M. Englert),
- 2003: Stracone zachody miłości jako Ferdynand (reż. A. Glińska),
- 2005: Transfer jako Aleksiej Curikow (reż. M. Englert),
- 2006: Wasza ekscelencja jako Foma Fomicz Opiskin, rezydent (reż. Izabella Cywińska),
- 2006: Udając ofiarę jako kapitan (reż. M. Englert),
- 2008: Proces jako kapitan więzienny (reż. M. Englert),
- 2009: Ludzie i anioły jako Niejaki Stroncyłow (reż. Wojciech Adamczyk),
- 2009: Sztuka bez tytułu jako Osip, koniokrad (reż. Agnieszka Glińska),
- 2012: Hamlet jako Klaudiusz, król Danii (reż. M. Englert),
- 2013: Najdroższy jako Pignon (reż. W. Adamczyk),
- 2014: Taniec albatrosa jako Thierry (reż. M. Englert),
- 2017: Czas barbarzyńców jako kapitan Antony (reż. J. Tumidajski),
- 2020: Kuchnia Caroline jako Mike (reż. J. Tumidajski),
- 2020: Szelmostwa Lisa Witalisa (reż. M. Englert) [czytanie online w czasie COVID-19],
- 2023: Prawda (reż. W. Malajkat).
Spektakle Teatru Telewizji
- 1985: Brytannik jako Brytanik (reż. Jan Błeszyński),
- 1993: Drobne przyjemności jako Dave (reż. Marcin Sławiński),
- 1994: Zatrute pióro jako Larry Rider (reż. Jerzy Gruza),
- 1996: Don Juan jako Don Alonso (reż. Leszek Wosiewicz),
- 1996: Grzeszki tatusia jako Richard (reż. Marek Sikora),
- 1998: Perła jako pan de Nemours (reż. Piotr Mikucki),
- 1998: Jej historia jako John (reż. Maria Zmarz-Koczanowicz),
- 2000: Przylądek Czterech Wiatrów jako Elder Trewin (reż. A. Glińska),
- 2000: Niektóre gatunki dziewic jako Jacek (reż. A. Glińska),
- 2002: Krótki kurs medialny jako Chris (reż. Tomasz Wiszniewski),
- 2003: Czwarta siostra jako Misza (reż. A. Glińska),
- 2003: Edward II jako Lancaster (reż. Maciej Prus),
- 2004: Komedia na dworcu jako Vincent (reż. Witold Adamek),
- 2004: Kąpielisko Ostrów jako Błażej (reż. M. Englert),
- 2005: Wniebowstąpienie jako Lilek (reż. M. Englert),
- 2005: Profesjonalista jako Teja Kraj (reż. Ryszard Bugajski),
- 2007: Rozmowy z katem jako Kazimierz Moczarski (reż. M. Englert),
- 2010: Komedia Romantyczna jako Tadeusz Zasępa (reż. Michał Gazda).
Filmografia
- 1983: Wakacje z Madonną jako Jurek,
- 1984: Yesterday jako „John”,
- 1987: Śmieciarz jako żołnierz podziemia,
- 1987: Sala nr 6 jako awanturnik w lokalu,
- 1987: Dorastanie jako Staszek Kula,
- 1988–1986: Teatrum wiele tu może zmienić jako aktor w „Krakowiakach i góralach”,
- 1988: Pięć minut przed gwizdkiem jako piłkarz Zbig Poltera,
- 1989: Mefisto Walc jako Janek,
- 1990: Havet Stiger jako Lep,
- 1991: Dzieci wojny (franc. Les Enfants du vent),
- 1992: Mucha,
- 1992: Wiatr ze wschodu (franc. Vent d’est) jako porucznik Sochin,
- 1993: Kuchnia polska jako dźwiękowiec Jeremiasz (odc. 5),
- 1993: Lazarus jako policjant,
- 1994: Anioł śmierci (ang. Blood of the Innocent) jako Bielski,
- 1996: Ekstradycja 2 jako Sachar,
- 1997: Pułapka jako gangster „Baba”,
- 1998: Złoto dezerterów jako Prosty,
- 1998: Sto minut wakacji (ang. One Hundred Minutes of Holidays) jako Tata Piotrka,
- 1998: Biały Kruk (The White Raven) jako sierżant w więzieniu,
- 1999: Sto minut wakacji (serial) jako Tata Piotrka, operator telewizyjny,
- 1999: Operacja Samum jako Thomas, agent CIA w Iraku,
- 1999–2011 Na dobre i na złe jako doktor Adam Pawica,
- 2000: Nieznana opowieść wigilijna jako Boruń,
- 2000: Chłopaki nie płaczą jako Silnoręki,
- 2000: To my jako Gangster,
- 2000: Kalipso jako pisarz,
- 2001: Zostać miss jako komentator (odc. 1),
- 2001: Zobaczyć jak najwięcej jako Lektor (głos),
- 2001: Quo vadis jako Epafrodyt, sługa Nerona,
- 2002: Gdzie jesteś, Paititi? jako Lektor (głos),
- 2002: Chopin. Pragnienie miłości jako Albert Grzymała,
- 2002: Pianista jako Żydowski policjant,
- 2003: Zróbmy sobie wnuka jako Juliusz,
- 2004: Czwarta władza jako Roman Tryskowski,
- 2005: Boża podszewka II jako Ursynowicz,
- 2005: Dom niespokojnej starości jako ksiądz Migdalski,
- 2006: Wszyscy jesteśmy Chrystusami jako kolega Adasia w młodości,
- 2007: Świadek koronny jako Andrzej Basiak „Mnich”,
- 2007: Odwróceni jako Andrzej Basiak „Mnich”,
- 2008: Jeszcze raz jako Tadeusz,
- 2009: Naznaczony jako Dominik Lewandowski (odcinek 7),
- 2009: Sprawiedliwi jako Niki Kohn, syn Jakuba (odc. 6,7),
- 2011: Och, Karol 2 jako szef Karola,
- 2012: Obława jako porucznik „Mak”,
- 2012: Paradoks jako podinspektor Piotr Zieliński,
- 2013: Lekarze jako Michał Zduniak, mąż Janiny,
- 2014: Prawo Agaty jako Górecki,
- 2014, 2017, 2019: Wataha jako komendant mjr Konrad Markowski,
- 2014: Kebab i horoskop jako Szef,
- 2014–2017: O mnie się nie martw jako Wiktor Zarzycki, ojciec Joanny, szef Marcina,
- 2015: Ziarno prawdy jako Jerzy Szyller,
- 2017: Volta jako Bruno Volta,
- 2018: W rytmie serca jako Jeremi Gałczyński,
- 2019: Czarny Mercedes jako nadkomisarz Rafał Król,
- 2019: Odwróceni. Ojcowie i córki jako Andrzej Basiak „Mnich”,
- 2020: Mały zgon jako Jan Małecki (odc. 7),
- 2020: Bez skrupułów jako Melchior, komendant CBŚ,
- 2021–2022: Tajemnica zawodowa jako Wiktor Bielski, ojciec Julii,
- 2021: Egreror jako Albert,
- 2022: Warszawianka jako Dobromir Koński (odc. 3),
- 2023: Teściowie 2 jako Wojciech Zamecki,
- 2023: Emigracja XD jako ojciec Malcolma.
Polski dubbing
- 1970: Aryskotraci (The Aristocats) jako Tomasz O’Malley,
- 1987: Smerfy,
- 1991: Słoń Benjamin jako przewodnik,
- 1996: Dzwonnik z Notre Dame (The Hunchback of Notre Dame) jako Febus,
- 1996: Kosmiczny mecz jako Patrick Ewing,
- 2002: Dzwonnik z Notre Dame 2 (The Hunchback of Notre Dame 2) jako Febus,
- 2004: Nascar 3D (NASCAR 3D: The IMAX Experience) jako narrator,
- 2008: Quantum of Solace (gra komputerowa) jako James Bond,
- 2009: Załoga G jako Darwin.
Nagrody i wyróżnienia
W tej sekcji przedstawione są ważne osiągnięcia Andrzeja Zielińskiego w jego karierze aktorskiej. Poniżej znajduje się zestawienie nagród i wyróżnień, które odzwierciedlają jego wkład w polski teatr oraz niezrównane umiejętności aktorskie.
Rok | Nagroda |
---|---|
1986 | IV Ogólnopolski Przegląd Spektakli Dyplomowych Szkół Teatralnych w Łodzi – wyróżnienie za rolę Tobiasza Czkawki w spektaklu Wieczór Trzech Króli Williama Shakespeare’a, reż. Halina Gryglaszewska |
2002 | Feliks Warszawski za rolę Lilka Czecha w Wniebowstąpieniu Tadeusza Konwickiego, reż. Maciej Englert, sezon 2001/2002 w kategorii „za najlepszą pierwszoplanową rolę męską” |
2003 | IX Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej w Warszawie – wyróżnienie za rolę Lilka Czecha we Wniebowstąpieniu |
2004 | IV Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa teatry” w Sopocie – nagroda honorowa za rolę Błażeja w Kąpielisku Ostrów Pawła Huellego, reż. Maciej Englert |
2005 | Feliks Warszawski – nominacja za najlepszą pierwszoplanową rolę męską – za rolę Aleksieja Curikowa w Transferze Maksyma Kuroczkina, reż. Maciej Englert w Teatrze Współczesnym w Warszawie |
2006 | Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza – przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” za sezon 2005/2006 – za rolę Fomy Fomicza w Waszej Ekscelencji według Fiodora Dostojewskiego, reż. Izabella Cywińska w Teatrze Współczesnym w Warszawie |
2007 | Feliks Warszawski – za rolę Kapitana w Udając ofiarę autorstwa braci Olga i Władimira Presniakow, reż. Maciej Englert w Teatrze Współczesnym w Warszawie |
2009 | Feliks Warszawski – w kategorii pierwszoplanowa rola męska – nagroda za rolę Niejakiego Strocyłowa w Ludziach i aniołach Wiktora Szenderowicza, reż. Wojciech Adamczyk w Teatrze Współczesnym w Warszawie |
2010 | X Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa teatry” w Sopocie – Grand Prix za rolę doktora Alexa Gormana w W roli Boga Marka St. Germaina, reż. Tomasz Wiszniewski |
2012 | XVI Ogólnopolski Festiwal Komedii Talia w Tarnowie – I nagroda aktorska za rolę Bena Hechta w Księżyc i magnolie Rona Hutchinsona, reż. Maciej Englert w Teatrze Współczesnym w Warszawie |
2016 | XVI Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa teatry” w Sopocie – nagroda za najlepszą rolę męską – za rolę Niejakiego Strocyłowa w Ludziach i aniołach |
2017 | XVIII Polkowickie Dni Teatru „Oblicza Teatru” w Polkowicach – Złoty Miedziak za rolę Thierry’ego w Taniec albatrosa Géralda Sibleyrasa, reż. Maciej Englert w Teatrze Współczesnym w Warszawie |
Przypisy
- a b c Paweł Gzyl: Po filmowych przygodach lubi odpoczywać w kuchni. „Gazeta Krakowska”, 29.07.2017 r. [dostęp 02.08.2022 r.]
- a b Mocne wyznanie aktora o seksie na planie. Fakt.pl, 16.10.2015 r. [dostęp 02.08.2022 r.]
- a b c d e f Andrzej Zieliński. Edukacja Filmowa. [dostęp 02.08.2022 r.]
- Andrzej Zieliński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 02.08.2022 r].
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Alfreda Sarnawska | Władysław Surzyński | Tomasz Cyz | Marcin Sacha | Adam Fornal | Wilhelm Sasnal | Jakub Ochnio | Jerzy Fedkowicz | Paweł Dobrowolski (muzyk) | Wincenty Balicki | Mirosław Jękot | Stefan Filipkiewicz | Marcin Szaforz | Jerzy Stanek | Joanna Srebro | Marcin Kwaśny | Jan Styczyński (fotograf) | Jędrzej Hycnar | Maksymilian Brożek | Julia RayskaOceń: Andrzej Zieliński (aktor)