Szmuel Engel, znany jako Iluj z Tarnowa, to postać o znaczącym wpływie w tradycji żydowskiej. Urodził się w 1852 roku w Tarnowie, miejscu, które miało duże znaczenie dla jego duchowego rozwoju. Zmarł 19 lutego 1935 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek intelektualny.
Był wybitnym gaonem, co oznacza, że wyróżniał się nie tylko w zakresie wiedzy religijnej, ale także w umiejętnościach interpretacji tekstów. Jego prace mają charakter dzieł talmudycznych, które przyczyniły się do głębszego rozumienia tradycji i prawa żydowskiego.
Życiorys
„Szmuel Engel przyszedł na świat w 1852 roku w Tarnowie, jako syn Zeewa Wolfa Engela. Jego edukacja przebiegała pod okiem cadyka Chaima Halberstama z Nowego Sącza. W 1872 roku zawarł związek małżeński z córką rabina Icchaka z Biłgoraja, a w tym samym roku przy wsparciu znanego gaona R 'Szneora Zalmana, autora „Tory dobroci” i przewodniczącego Beith Din w Lublinie, objął urząd rabina w Biłgoraju.
W 1879 roku, mimo swoich zasług, jako cudzoziemiec otrzymał nakaz opuszczenia Cesarstwa Rosyjskiego. Po tym wydarzeniu osiedlił się w Rudniku, gdzie studiował kabałę pod kierunkiem rabina Barucha z Gorlic. Engel sprawował również urząd rabina w Dukli oraz od 1886 roku był rabinem Radomyśla.
W Radomyślu Engel zbudował znaczący ośrodek chasydyzmu, który był związany z Bełzem, nazywanym często chasydzkim Rzymem. Ten wpływowy ośrodek oddziaływał na pobliskie miejscowości, jak Dębica, Mielec i Połaniec. Pod koniec II wojny światowej Engel opuścił miasto, a jego miejsce zajął jego syn Chaim Engel, który pełnił tę funkcję aż do 1939 roku.
W 1917 roku Engel przeniósł się na Słowację do Koszyc, gdzie objął stanowisko przewodniczącego sądu rabinackiego. Był dobrze obeznany z klasyczną literaturą chasydzką, a szczególnie wysoko cenił sobie prace Szneura Zalmana z Ladów, Elimelecha z Leżajska oraz Halberstama Chaima ben Arie Lejba z Sącza.
Jego wnuk, Elchanan Halpern z Londynu, od 1941 roku publikował liczne dzieła rabina Engela. W 1981 roku w Jerozolimie ukazała się pełna edycja prac Engela, co przyczyniło się do upowszechnienia jego nauk i myśli w szerszym kręgu odbiorców.
Przypisy
- AndrzejA. Ziobroń, ENGEL Szmuel [online], Stowarzyszenie Nasze Miasto Radomyśl Wielki, 14.10.2018 r. [dostęp 05.06.2022 r.]
- a b Biogramy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 05.06.2022 r.]
- DELET - Engel Szmuel z Radomyśla [online], delet.jhi.pl [dostęp 05.06.2022 r.]
- Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego [online], fodz.pl [dostęp 05.06.2022 r.]
- MichałM. Galas MichałM., Engel Szmuel z Radomyśla, [w:] ZofiaZ. Borzymińska, RafałR. Żebrowski (red.), Polski Słownik Judaistyczny: Dzieje. Kultura. Religia. Ludzie, Warszawa 2003, s. 393.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Krzysztof Mądel | Edward Kozłowski (duchowny) | Michał Korczyński | Andrzej Augustyński | Wawrzyniec Bartilius | Wiesław Wenz | Robert Gucwa | Ireneusz Stolarczyk | Witold Kawecki | Józef Kloch | Zbigniew Strzałkowski (duchowny) | Andrzej Kamiński (dominikanin) | Kasper Cichocki | Zbigniew Kras | Adam Piasecki (duchowny) | Jan Dagnan | Menachem Mendel Stern | Tomasz Rozkrut | Jan Adrian ŁataOceń: Szmuel Engel