Jerzy Gert, znany również jako Ignacy Izaak Gärtner, przyszedł na świat 31 marca 1908 roku w Tarnowie. Był osobą o ogromnym wkładzie w polską kulturę muzyczną, zarówno jako dyrygent, jak i kompozytor.
Jego długa i bogata kariera artystyczna trwała aż do 5 czerwca 1968 roku, kiedy to zmarł w Krakowie, pozostawiając po sobie znaczący dorobek.
Życiorys
Jerzy Gert przyszedł na świat w Tarnowie, w rodzinie wyznania żydowskiego, jako syn Henryka. Edukację muzyczną rozpoczął w Wiedniu w latach 1924–1932, gdzie pobierał lekcje gry na fortepianie i skrzypcach. Jego kształcenie obejmowało również teorię muzyki, a swoje umiejętności doskonalił w Neues Wiener Konservatorium oraz w Universität für Musik und darstellende Kunst, wśród swoich nauczycieli miał takie osobistości jak Hanns Eisler, Josef Polnauer, a także prywatnie Arnolda Schönberga oraz Albana Berga.
W Warszawie, w latach 1933–1939, piastował stanowisko kierownika wytwórni płytowej „Odeon”, gdzie zarządzał własną orkiestrą. Po wybuchu II wojny światowej, w 1939 roku, udał się do Lwowa, gdzie do 1941 roku był dyrygentem Filharmonii Lwowskiej. Jego kariery nie zatrzymał tragiczny los – w 1943 roku został aresztowany przez niemieckie władze okupacyjne i przez kilka lat był więźniem w nazistowskich obozach koncentracyjnych, w tym w Płaszowie oraz Mauthausen.
Po wojnie, w 1946 roku, Jerzy Gert zaczął dyrygować orkiestrą objazdową, a w 1947 roku powołał do życia własną Orkiestrę. Zaledwie rok później założył Chór Polskiego Radia w Krakowie, któremu przewodził aż do końca swojego życia. W latach 1954–1957 sprawował funkcję kierownika artystycznego Teatru Muzycznego w Krakowie. W tym czasie odbyło się pięć premier operetek, takich jak: Hrabinę Maricę, Krainę uśmiechu, Wesołą wdówkę, Księżnę cyrkówkę oraz Noc w Wenecji. Od 1957 do 1962 roku był również kierownikiem artystycznym Filharmonii Krakowskiej.
W swojej karierze Gert dokonał licznych nagrań radiowych, na które składała się muzyka poważna, popularna oraz rozrywkowa. Jako pionier, był pierwszym, który zarejestrował operę Król Roger Karola Szymanowskiego. Dodatkowo, jako kompozytor muzyki filmowej, współpracował ze Studiem Filmowym „Semafor” oraz Filmem Polskim w Łodzi, tworząc muzykę do takich dzieł jak film rysunkowy Lis Kitaszek oraz dokumentalny Pokój zdobędzie świat (1961). W pierwszych latach po wojnie zyskał ogromną popularność w Polsce, a jego orkiestra regularnie występowała na antenie Polskiego Radia.
Jerzy Gert był nie tylko znanym dyrygentem, ale również cenionym kompozytorem muzyki rozrywkowej oraz autorem licznych aranżacji polskich utworów radiowych, współpracując z wieloma artystami. Zmarł w 1968 roku, a jego grób znajduje się na nowym cmentarzu żydowskim przy ulicy Miodowej w Krakowie.
Odznaczenia i nagrody
Jerzy Gert, wybitny artysta, zdobył liczne odznaczenia oraz nagrody, które są świadectwem jego niezłomnej pracy i talentu.
Wśród jego wyróżnień znajdują się:
- Order Sztandaru Pracy II klasy,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1952),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1954),
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1967).
Najbardziej znane piosenki Jerzego Gerta
Jerzy Gert to wybitny artysta, który zyskał uznanie dzięki swoim niezapomnianym utworom. Oto lista najbardziej znanych piosenek, które zdobyły serca słuchaczy:
- Uliczka w Sewilli – słowa Tadeusz Śliwiak,
- Krakowska kwiaciarka – słowa Tadeusz Śliwiak,
- Jesienna rozłąka – słowa Bronisław Brok,
- Piosenka o Nowej Hucie – słowa Stanisław Chruślicki,
- Z wszystkich bliskich miast – słowa Tadeusz Kubiak.
Przypisy
- a b c d Jerzy Gert. [w:] Wirtualny Sztetl [on-line]. [dostęp 25.02.2018 r.].
- a b c d e f g Jerzy Gert, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 25.02.2018 r.]
- a b c d e f g h i Błaszczyk 2014 r.
- Woźniakowska 1999 r., s. 34.
- a b c Chodkowski 1995 r., s. 304.
- Fuks 1989 r.
- M.P. z 1955 r. nr 37, poz. 359.
- M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1160.
- M.P. z 1953 r. nr 6, poz. 63.
- a b c d e f Michalski 1987 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Antoni Kopff | Anna J. Szepielak | Anna Armatys | Wilhelm Wichurski | Zenon Waśniewski | Wojciech Janus | Jan Wojnarski (malarz) | Janusz Mika | Anny Ondra | Marcin Hycnar | Alfred Kamienobrodzki | Bartek Kapłoński | Jerzy Panek | Dariusz Kobylański (fotograf) | Kamil Kula | Jacek Głomb | Sam Ringer | Włodzimierz Siedlik | Tadeusz Wesołowski (aktor) | Andrzej KrynickiOceń: Jerzy Gert