Jerzy Panek, urodzony 11 grudnia 1918 roku w Tarnowie, pozostawił po sobie niezatarte ślady w polskiej sztuce. Jego prace, zarówno w dziedzinie grafiki, jak i malarstwa, wpisały się na stałe w kulturę artystyczną naszego kraju. Zmarł 5 stycznia 2001 roku w Krakowie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo artystyczne.
Życiorys
Jerzy Panek był utalentowanym artystą, który swoje studia rozpoczął na Wydziale Grafiki w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w Krakowie. W trakcie drugiej wojny światowej instytut ten został przekształcony w Staatliche Kunstgewerbeschule Krakau. Po zakończeniu działań wojennych kontynuował naukę w krakowskim Instytucie Sztuk Plastycznych, a następnie uczęszczał na ASP, gdzie uczył się pod okiem znakomitych artystów, takich jak Eibischa oraz Pronaszki.
Jego twórczość obejmowała zarówno malarstwo, jak i grafikę, aczkolwiek od 1952 roku zaczął koncentrować się głównie na drzeworycie. Na początku swojej kariery artystycznej korzystał z technik takich jak szkicowanie i fotografia. Kluczowym momentem był dla niego wyjazd do Chin w 1956 roku, który diametralnie wpłynął na jego styl – wówczas zaczął rytować bezpośrednio na deskach.
W latach 1967/1968 prowadził zajęcia jako wykładowca na ASP w Krakowie, a wiele lat później otrzymał tytuł honorowego profesora tej uczelni. Był aktywnym członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Drzeworytników XYLON oraz Związku Polskich Artystów Plastyków.
Jego kariera artystyczna została doceniona licznymi nagrodami, w tym złotym medalem na Triennale Współczesnej Sztuki Światowej, który otrzymał w Nowym Delhi w 1971 roku za drzeworyt pt. Autoportret w białym kapeluszu. Inne wyróżnienia to Nagroda II Stopnia Ministra Kultury i Sztuki w 1963 roku, Nagroda im. Jana Cybisa w 1986 roku oraz Nagroda Prasy na IV Międzynarodowym Biennale Grafiki w Krakowie w 1972 roku. W 1998 roku, za całokształt swojej twórczej pracy, został uhonorowany Nagrodą Miasta Krakowa oraz Nagrodą Wojewody Krakowskiego.
Przed swoją śmiercią, o Jerzym Panku nakręcono film dokumentalny zatytułowany Jerzy Panek. To, co najważniejsze, w reżyserii Elżbiety Dzikowskiej. Rajmund Kalicki, znany tłumacz współczesnych klasyków, opisał postać Panka, często wykorzystując dialog w swojej charakteryzacji artysty.
Artysta spoczywa w Krakowie, na cmentarzu Rakowickim w alei zasłużonych (kwatera LXIX pas B-2-17). Na jego nagrobku, a także na tablicy pamiątkowej znajdują się repliki jego deski do drzeworytu „Chorągiew 1” z 1962 roku.
Przypisy
- SylwiaS. Jankiewicz SylwiaS., MISTRZOWIE GRAFIKI POLSKIEJ - Jerzy Panek, „Krakowski Przegląd Notarialny”, Rok 5 (nr 1), 01.03.2020 r., s. 101.
- Marek Sołtysik, Jerzy Panek. Autoportret w odprysku losu, https://instytutksiazki.pl/czasopisma, 01.03.2019 r.
- Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jerzy Panek. rakowice.eu. [dostęp 27.05.2021 r.]
- Nagroda im. Jana Cybisa. culture.pl
- Jerzy Panek. To, co najważniejsze w bazie filmpolski.pl
- MarekM. Sołtysik MarekM., „Sztuka porusza prawdę” [online], Miesięcznik Twórczość, 01.05.2008 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Bartek Kapłoński | Alfred Kamienobrodzki | Jerzy Gert | Antoni Kopff | Anna J. Szepielak | Anna Armatys | Wilhelm Wichurski | Zenon Waśniewski | Wojciech Janus | Jan Wojnarski (malarz) | Dariusz Kobylański (fotograf) | Kamil Kula | Jacek Głomb | Sam Ringer | Włodzimierz Siedlik | Tadeusz Wesołowski (aktor) | Andrzej Krynicki | Leopold Haar | Jacek Dukaj | Marcin Wrona (reżyser)Oceń: Jerzy Panek