Lucjan Grabowski, urodzony 19 marca 1871 w Tarnowie, był wybitnym polskim astronomem oraz geodetą. Jego wkład w naukę oraz edukację jest niezatarte i wpływowe.
W ciągu swojej kariery akademickiej, Grabowski piastował stanowisko profesora astronomii sferycznej i geodezji wyższej na Politechnice Lwowskiej, gdzie kształcił przyszłe pokolenia specjalistów w dziedzinie astronomii oraz geodezji. Jako członek Towarzystwa Naukowego Lwowskiego, przyczynił się do rozwoju badań naukowych w Polsce i na świecie.
Jego życie zakończyło się 24 października 1941 we Lwowie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek naukowy oraz pamięć wśród uczniów i współpracowników.
Życiorys
Lucjan Grabowski był synem Maksymiliana oraz Teodory z Mayerów. W 1889 roku ukończyłgimnazjum w Tarnowie. Po odbyciu jednorocznej służby wojskowej zdecydował się zapisać na studia w Uniwersytecie Jagiellońskim. W trakcie nauki, od 1 października 1892 do końca września 1895 pełnił rolę asystenta w Obserwatorium Astronomicznym tego uniwersytetu.
W latach 1895–1900 kontynuował swoje studia, specjalizując się w astronomii oraz naukach fizycznych na uniwersytetach w Bonn oraz Monachium, gdzie uzyskał stopień doktora. Jego badania skupiały się na fotometrii gwiazdy Nova Persei i miały miejsce w Obserwatorium w Pułkowie, znajdującym się w pobliżu Petersburga.
Wiosną 1902 roku objął stanowisko adiunkta w Obserwatorium Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1907 roku pracował jako stypendysta na uniwersytecie w Stuttgarcie, a następnie w Instytucie Geodezyjnym w Poczdamie. Jego kariera akademicka nabrała tempa w marcu 1909 roku, gdy został powołany na profesora w katedrze miernictwa na Politechnice Lwowskiej.
W 1912 roku, dzięki znaczącemu wkładowi w polską naukę, otrzymał tytuł profesora zwyczajnego i objął kierownictwo Katedry Astronomii Sferycznej i Geodezji Wyższej na tej uczelni, stanowisku, które zajmował aż do końca swojego życia. W 1938 roku honorowo przyznano mu tytuł doktora honoris causa Politechniki Warszawskiej.
Po wrześniu 1939 roku pozostał na Politechnice Lwowskiej, która w czasach okupacji nosiła nazwę Lwowskiego Instytutu Politechnicznego. Niestety, po wkroczeniu Niemców do Lwowa został usunięty z uczelni, wraz z innymi profesorami, co tragicznie wpłynęło na jego karierę i dalsze losy.
Ordery i odznaczenia
Lucjan Grabowski, wybitny polski działacz, został odznaczony wieloma ważnymi medalami i wyróżnieniami za swoje zasługi.
- krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 listopada 1936 roku,
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 9 listopada 1932 roku,
- złoty krzyż zasługi.
Publikacje
Lucjan Grabowski jest wybitnym badaczem, który w ciągu swojej kariery naukowej napisał ponad 50 prac z zakresu astronomii, geodezji oraz grawimetrii. Jego wkład w rozwój tych dziedzin jest niezwykle istotny.
Wśród jego publikacji znajdują się m.in.: „Theorie des Harmonischen Analysators” opublikowana w Sitzungsber. d. Akad. in Wien w 1898 roku; „Photometrische Beobachtungen der Nova-Persei” z 1902 roku, która ukazała się w Mem. d. l’ Acad. des Sc. de St. Petersbourg; „O błędach fizjologicznych przy pomiarach astron. za pomocą mikrometrów okultacyjnych”, która została opublikowana w 1907 roku w Rozpr. Pol. Ak. Umiejętności; oraz „O odwzorowaniu płaskich wiernokątnych elipsoidy obrotowej” z 1928 roku.
Pełnione funkcje
Lucjan Grabowski to wybitna postać, która zyskała uznanie w wielu dziedzinach naukowych. W ciągu swojej kariery pełnił szereg istotnych ról i funkcji, które przyczyniły się do jego znaczącego wpływu na rozwój nauki.
- członek Towarzystwa Naukowego we Lwowie,
- członek Akademii Nauk Technicznych w Warszawie od 1923 roku,
- członek Międzynarodowej Unii Astronomicznej od 1925 roku,
- członek Narodowego Komitetu Astronomicznego od 1927 roku.
Przypisy
- L.L. Grabowski. L.L., O odwzorowaniach płaskich wiernokątnych elipsoidy obrotowej, w których pewien wybrany południk odwzorowuje się jako linja prosta: (komunikat drugi) [online], polona.pl [dostęp 12.05.2020 r.]
- Lista doktorów h. c. PW. [dostęp 11.03.2012 r.]
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 466 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym, położone w latach 1905 – 1918”.
- M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za wyjątkowo gorliwą, owocną i bezinteresowną współpracę z Wojskowym Instytutem Geograficznym”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Wiktoria Mondelska | Zygmunt Leśnodorski | Grażyna Michałowska | Michał Brandstätter | Władysław Iwaniec | Zofia Leszczyńska | Roman Dzieślewski | Ignace Gelb | Stanisław Roman Bryl | Lidia Morawska | Maria Kotulska | Ludwik Boratyński | Antoni Sypek | Gustaw Piotrowski | Stanisław Poręba (rusycysta) | Piotr Gębica | Tadeusz Młynek | Michał Spieszny | Rafał Dańko | Tomasz Mróz (filozof)Oceń: Lucjan Grabowski