Zofia Leszczyńska

---

Życiorys

Zofia Leszczyńska przyszła na świat 2 kwietnia 1926 roku w Tarnowie. Była córką Marii oraz Władysława Hora, co wpłynęło na jej przyszłe życie oraz działalność. W trakcie II wojny światowej aktywnie uczestniczyła w działaniach Armii Krajowej w Obwodzie Puławy, w rejonie 10, gdzie zasłużyła na mianowanie na stopień podporucznika AK.

Po zakończeniu działań wojennych kontynuowała swoją edukację, kończąc szkołę średnią w Lublinie oraz podejmując studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Ukończyła je w 1952 roku, zdobywając tytuł magistra filozofii w zakresie historii. Już w 1948 roku, w trakcie studiów, rozpoczęła pracę w Państwowym Muzeum na Majdanku, gdzie niebawem objęła funkcję kierownika Działu Dokumentacji. Dział ten przekształcił się w Dział Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku, którym zarządzała aż do 1983 roku.

Leszczyńska była aktywna w publikałach dotyczących historii obozu na Majdanku – jej artykuły pojawiały się w periodyku „Zeszyty Majdanka”. Po przejściu na emeryturę w 1983 roku, zaangażowała się w badania związane z komunistycznym systemem wojskowego wymiaru sprawiedliwości w PRL oraz z represjami, jakim poddawani byli działacze niepodległościowi pomiędzy 1944 a 1956 rokiem. Swoje życie poświęciła także upamiętnieniu ofiar zbrodni komunistycznych.

W szczególności, była inicjatorką ustanowienia na kaplicy przy ul. Unickiej w Lublinie około 280 tablic upamiętniających ofiary zbrodni totalitarnych z lat 1944–1956. To działanie odzwierciedlało jej determinację w walce o prawdę i pamięć historyczną w Polsce. Zmarła 20 października 2016 roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w historii regionu i kraju.

Publikacje

Zofia Leszczyńska, jako autorka, stworzyła szereg ważnych publikacji, które dokumentują historyczne wydarzenia oraz losy ludzi w trudnych czasach. Do jej dorobku literackiego można zaliczyć różnorodne teksty, które obejmują zarówno dokumentację historyczną, jak i analizy dotyczące żołnierzy oraz osób represjonowanych.

• Kronika obozu na Majdanku (1980),
• Lubelski panteon żołnierzy wyklętych (1991, współautorka),
• Obwieszczenia śmierci w dystrykcie Lubelskim (1994),
• Straceni na Zamku Lubelskim. Dokumenty procesu 11 żołnierzy AK (kwiecień 1945) (1995),
• Transport więźniów chorych i kalek przeniesionych z obozu koncentracyjnego Dachau na Majdanek 7 stycznia 1944 roku (w: „Zeszyty Majdanka” T. 20/1999),
• „Ginę za to, co człowiek najgłębiej ukochać może”. Skazani na karę śmierci przez sądy wojskowe na Zamku Lubelskim (1944–1945) (t. I 1998, t. II 2003),
• Kobiety Lubelszczyzny represjonowane w latach 1944–1956 (t. I 2002, współautorka),
• Prokuratorzy i sędziowie lubelskich sądów wojskowych 1944–1955 (2006),
• Grypsy z Zamku Lubelskiego 1939–1944 (2015).

Każda z tych publikacji wnosi cenny wkład w zrozumienie historycznych kontekstów i wydarzeń, które miały miejsce w Polsce, szczególnie w regionie Lubelszczyzny.

Odznaczenia

Zofia Leszczyńska, autorka wielu cennych działań na rzecz niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, została odznaczona licznymi wyróżnieniami za swoje zasługi. Wśród nich można wymienić:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany na podstawie postanowienia prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 26 maja 2007 roku, za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, a także za trud i poświęcenie włożone w dokumentowanie historii walki cywilnej oraz zbrojnej przeciwko zniewoleniu komunistycznemu, ze szczególnym uwzględnieniem działań niepodległościowych kobiet),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Krzyż Armii Krajowej,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Złoty Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
• Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”,
• Honorowa Odznaka Zasłużony dla Lubelszczyzny,
• Honorowa Odznaka Zasłużonego dla Lubelszczyzny,
• Honorowa Odznaka Zasłużony dla Miasta Lublina,
• Kustosz Pamięci Narodowej (przyznany w 2004 roku za aktywny udział w upamiętnianiu historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989).

---

Oceń: Zofia Leszczyńska

---