Ludwik Izajasz Baldwin-Ramułt to postać znacząca w historii Polski, urodzony 6 lipca 1857 roku w Tarnowie, zapisał się jako wybitny architekt oraz aktywny działacz społeczny.
Jego działalność nie ograniczała się tylko do sztuki architektonicznej, ponieważ pełnił również rolę porucznika w Wojsku Polskim. Zmarł 22 maja 1929 roku we Lwowie, gdzie pozostawił po sobie trwały ślad.
Życiorys
Ludwik Baldwin-Ramułt przyszedł na świat w zamożnej rodzinie ziemiańskiej jako syn Bronisława i Zofii z Rupniewskich. Jego edukacja rozpoczęła się w tarnowskim gimnazjum, po czym podjął naukę w Akademii Wojskowej, gdzie zgłębiał tajniki technik artylerii. Po zakończeniu kształcenia służył w 40. pułku piechoty armii austriackiej. Jednak postanowił zrezygnować z kariery wojskowej i rozpocząć studia na Wydziale Architektury w Szkole Politechnicznej we Lwowie.
W 1881 roku przystąpił do lwowskiego Towarzystwa Politechnicznego, a rok później ukończył studia z wyróżnieniem. Już wkrótce, jego talent został dostrzegiony w trakcie konkursu na projekty budynków szkolnych, gdzie zajął pierwszą lokatę, co pozwoliło mu zdobyć stanowisko asystenta profesora w Szkole Inżynierskiej we Lwowie. Równocześnie pracował w Wydziale Budownictwa lwowskiej rady miasta.
W 1890 roku uzyskał uprawnienia do wykonywania zawodu architekta, co zaowocowało sesją współpracy z Julianem Cybulskim, z którym założył biuro projektowo-architektoniczne. Wspólnie stworzyli wiele ważnych budynków, które stanowiły istotny element architektury Lwowa. Ich biuro odpowiadało m.in. za nadzór nad budową Greckokatolickiego Seminarium Duchownego (projekt Sylwestr Hawryszkewycz), a także Pałacu Potockich (w pierwotnej wersji zaprojektowanego przez Louis Dauvergne, który został zmodyfikowany przez Juliana Cybulskiego).
Baldwin-Ramułt pełnił także aktywne role w życiu publicznym jako członek rady miasta, prezes Związku Architektów we Lwowie oraz przewodniczący koła literacko-artystycznego. Został wybrany na członka Rady Państwa w Wiedniu, gdzie był odpowiedzialny za budowę dróg wodnych. Dodatkowo, działał jako delegat Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie.
Po powrocie do Galicji nabył majątek w Dwerniku, w tym także Dwerniczek, gdzie projektował obiekty w pobliskich wsiach i miasteczkach. Został wybrany na marszałka powiatu liskiego, a swoje obowiązki pełnił przez czternaście lat. W 1902 roku otrzymał honorowe obywatelstwo Ustrzyk Dolnych.
W czasie I wojny światowej przebywał w Grazu, gdzie organizował oraz prowadził pomoc dla polskich uchodźców. Podczas wojny polsko-ukraińskiej, będąc w stopniu porucznika, dowodził sztabem i pełnił rolę zastępcy komendanta Lwowa, w tym podczas jego obrony. Jego zasługi zostały docenione poprzez odznaczenia takie jak OH „Orlęta” oraz Krzyż Obrony Lwowa z Mieczami.
Od 1922 roku pracował w gabinecie prezesa Najwyższej Izby Kontroli, a później przewodniczył międzyresortowej komisji zajmującej się badaniami nad zarządzaniem zasobami lasów państwowych. Ludwik Baldwin-Ramułt był dwukrotnie żonaty; jego pierwszą małżonką była Stanisława (1858–1909), córka Feliksa Strzeleckiego. 2 lutego 1919 roku w Bykowcach ożenił się z wdową Stanisławą Tarnawiecką (1864–1923, córkę Rudolfa Schwarza).
Po przejściu na emeryturę powrócił do Lwowa, gdzie zmarł w 1929 roku. Jego prochy spoczęły na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Wybrany dorobek architektoniczny
Neogotycko-neoromański kościół pw. św. Katarzyny w Milczycach, z lat 1886-1887, jest współautorstwem Juliana Cybulskiego. Aktualnie pełni funkcję cerkwi pw. św. Dymitra.
Wśród jego osiągnięć znajduje się rozbudowa gmachu Akademii Rolniczej w Dublanach, zrealizowana we współpracy z Adolfem Minasiewiczem w roku 1888. Inny znaczący projekt to fabryka tytoniu w Winnikach, a także willa własna położona przy ulicy Zofii Chrzanowskiej we Lwowie, obecnie ul. Michaiła Werbickiego 4, z fasadą, która nawiązuje do romantycznych angielskich rezydencji z 1890 roku.
Kolejnym ważnym dziełem architekta jest willa pisarza J. K. Zielińskiego, usytuowana również przy ulicy Zofii Chrzanowskiej, dziś ul. Michaiła Werbickiego 6, która powstała w stylu francuskiego neorenesansu w 1891 roku. W tym samym czasie powstał pawilon Panoramy Racławickiej na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie, zrealizowany w 1894 roku.
W latach 1891-1897, w ramach fundacji Antoniego i Walerii Bilińskich, którymi kierował kompleks zabudowań szpitalnych dla nieuleczalnie chorych został zbudowany przy ulicy Bilińskich we Lwowie, obecnie ul. Stepana Smal-Stockiego, w współpracy z Janem Lewińskim, Józefem Kajetanem Janowskim oraz Ignacym Brunkiem.
Wykonał także kamienice przy ulicy Leona Sapiehy we Lwowie, powstały w latach 1889 oraz 1891. Ponadto, budynek szkolny przy ulicy św. Zofii 31 we Lwowie, w którym mieścił się zakład dla niewidomych, został ufundowany przez Jerzego Czartoryskiego i Stanisława Mycielskiego. Pierwotnie instytucja ta była zlokalizowana przy ulicy Łyczakowskiej 37, natomiast nowy budynek, w stylu klasycystycznym z elementami zakopiańskimi, został zrealizowany w 1900 roku z pomocą Józefa Kajetana Janowskiego.
W 1900 roku zrealizowano także rozbudowę fabryki Karola Pietscha przy ulicy Żółkiewskiej 11 we Lwowie, która była częścią lwowskiego oddziału krakowskich Zakładów Budowy Maszyn i Aparatury im. Ludwika Zieleniewskiego.
Na koniec, zespół charakterystycznych secesyjnych kamienic przy ulicy św. Zofii 40-48 we Lwowie, obecnie ul. Iwana Franki 124-132, został ukończony w 1907 roku. Każda z kamienic ma unikalne cechy swojej epoki, za które odpowiadają zdobienia elewacji autorstwa Józefa Szebesta. Ostatnią z wymienionych realizacji jest kamienica przy Alejach Akademickich we Lwowie, zbudowana w 1909 roku, obecnie prospekt Szewczenki 23.
Przypisy
- Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytorialnych kraju. Lwów: 1918, s. 40.
- Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytorialnych kraju. Lwów: 1914, s. 40.
- Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 34.
- Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytorialnych kraju. Lwów: 1904, s. 42.
- Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytorialnych kraju. Lwów: 1897, s. 49.
- a b Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 70 (poz. 17).
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Zygmunt Malawski (górnik) | Bernard Konieczny | Zygmunt Marynowski | Władysław Bogucki | Andrzej Kuliczkowski | Jerzy Cisowski | Aleksander Król | Juliusz Mokry | Józef Głomb | Salomon KeilOceń: Ludwik Baldwin-Ramułt