Kościół św. Piotra i św. Pawła w Porębie Radlnej


Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła, znany również jako neoromańsko-neogotycki zabytek architektury, został wzniesiony w Porębie Radlnej w latach 1904−1905.

Jego solidna murowana struktura odzwierciedla wysokie standardy budowlane tamtego okresu, a jednocześnie przyciąga uwagę swoim wyjątkowym stylem.

Historia budowy

Świątynia, której historia jest głęboko związana z osobistym wotum za narodzenie syna Romana, została fundowana przez Konstancję z Zamojskich oraz Eustachego Sanguszków. Byli oni właścicielami pobliskich Gumnisk, co nadaje dodatkowego znaczenia ich dobrodziejstwu. Projekt budowy kościoła został stworzony przez uznanego architekta, prof. Jana Sasa-Zubrzyckiego. Uroczystość konsekracji odbyła się w 1906 roku, a jej dokonał biskup tarnowski Leon Wałęga.

Bryła budynku

Kościół w Porębie Radlnej jest niezwykłym przykładem architektury sakralnej, wykonanym z cegły, a jego detale architektoniczne z kamienia dodają mu wyjątkowego charakteru.

Obiekt ten ma formę trójnawowej bazyliki, która jest orientowana, co oznacza, że jej główna oś skierowana jest ku wschodowi. W jego strukturze wyróżnia się transept oraz prezbiterium, które zostało trójbocznie zamknięte. Do prezbiterium przylegają dodatkowe pomieszczenia, mianowicie zakrystia po stronie północnej oraz kaplica zlokalizowana od strony południowej.

Na zachodniej stronie świątyni dominuje czworoboczna wieża, która wieńczy główny korpus budowli i jest nakryta ostrołukowym hełmem. Taki typ hełmu wzbogaca jego sylwetkę o elementy gotyckie, nadając budowli majestatyczny wygląd.

Ponadto, nad miejscem, gdzie krzyżują się nawy, znajduje się sygnaturka, która pełni funkcję dekoracyjną i symboliczną, zwracając uwagę wiernych na sakralność tego miejsca.

Wnętrze

Wnętrze kościoła św. Piotra i św. Pawła w Porębie Radlnej wyróżnia się niezwykle przemyślaną architekturą, zdominowaną przez charakterystyczne sklepienia. W nawach oraz prezbiterium zastosowano sklepienia krzyżowe, natomiast w miejscu, gdzie nawa główna krzyżuje się z transeptem, znajduje się majestatyczne sklepienie gwiaździste.

Pod względem stylistycznym, wnętrze jest głównie urządzone w duchu neogotyckim. Ołtarz główny, który według przypuszczeń jest dziełem Jana Sas-Zubrzyckiego, jest zdobiony obrazem Matki Bożej Różańcowej. Obraz ten, namalowany na desce, datowany jest na XVI wiek.

Warto również zaznaczyć, że z wcześniejszego kościoła parafialnego, który został rozebrany w 1915 roku, do dnia dzisiejszego zachowały się istotne elementy wyposażenia. Należą do nich:

  • kamienna chrzcielnica z początku XVI wieku, ozdobiona herbami Gryf i Leliwa, wyposażona w barokową pokrywę,
  • obraz św. Józefa z XVII wieku, malowany na drewnie,
  • dwa konfesjonały,
  • stacje drogi krzyżowej z XVIII wieku.

Wnętrze kościoła jest także bogato zdobione polichromiami, które stworzyli tarnowscy artyści Stanisław Westwalewicz oraz Jakub Bereś w latach 1961−1962, dodając tym samym oryginalny charakter całemu wnętrzu.

Organy

Organy w kościele św. Piotra i św. Pawła w Porębie Radlnej stanowią unikalny element jego wyposażenia. Zostały one zbudowane w 1907 roku przez renomowaną firmę Rieger z Karniowa.

Instrument posiada 11 głosów, w tym 3 transmisje. Traktura gry oraz rejestrów opiera się na systemie pneumatycznym, co zapewnia mu wysoką jakość dźwięku.

W organach zastosowano różnorodne rejestracje, w tym: Ped. Subbas 16′, Octavbass 8′, Man. Principal 8′, Octave 4′, Mixtur 4 fach, I-P oraz Oktawkoppel. Te cechy sprawiają, że organy są niezwykle wszechstronnym instrumentem, zdolnym do wydobycia bogatych brzmień.

Dzwony

Dzwony, które można usłyszeć z kościoła, zostały odlewane w włoskim Udine. Warto zwrócić uwagę na jeden z nich, który nosi imię Constancia. Ten wyjątkowy dzwon pochodzi z 1925 roku i jest ozdobiony dziewięcioma płaskorzeźbami.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 19.04.2010 r.]
  2. JanJ. Rzepa, Dzwony Diecezji Tarnowskiej, Stowarzyszenie "Kultura i Natura" im. Jana Gwalberta Pawlikowskiego, 2001 r. [dostęp 28.06.2020 r.]

Oceń: Kościół św. Piotra i św. Pawła w Porębie Radlnej

Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:7