Józefa Kantor

---

Życiorys

Józefa Kantor przyszła na świat 5 marca 1896 roku w Tarnowie. Była jednym z pięciorga dzieci Franciszka oraz Antoniny z d. Jaworskiej. Jej ojciec pełnił funkcję urzędnika skarbowego, podczas gdy matka zajmowała się domem oraz wychowaniem dzieci.

W 1914 roku dołączyła do harcerstwa, co stanowiło początek jej zaangażowania społecznego. Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego w Tarnowie zdobyła pierwsze doświadczenie zawodowe w zaborze rosyjskim. W 1922 roku, na apel władz, przemieściła się na Śląsk, gdzie zaczęła pracować w Szkole Powszechnej nr 1 w Roździeniu. Jej działalność nie ograniczała się wyłącznie do pracy pedagogicznej; angażowała się również w różnorodne formy działalności patriotycznej.

W 1932 roku objęła 3 Drużynę Harcerek w Szopienicach, a niedługo potem założyła drużynę harcerską im. Emilii Plater. W latach 1936-1938 pełniła odpowiedzialną funkcję hufcowej Hufca Harcerek w Szopienicach, a w latach 1938-1939 pełniła rolę kierowniczki Wydziału Gospodarczego Komendy Śląskiej Chorągwi Harcerek w Katowicach.

Wybuch II wojny światowej zaskoczył ją na zlocie harcerskim, po czym zdecydowała się na powrót do Tarnowa. Tam rozpoczęła działalność konspiracyjną, wspólnie z bratem, Marianem Kantorem-Mirskim, rozprowadzali gazetę konspiracyjną „Polska żyje”. Niestety, ich działalność przyciągnęła uwagę gestapo, które umieściło ją na liście poszukiwanych.

Józefa kontynuowała swoją działalność pomocową i patriotyczną w ukryciu. 9 listopada 1940 roku została aresztowana przez gestapo i osadzona w tarnowskim więzieniu, z którego po dziewięciu miesiącach przewieziono ją do obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück. Jej brat trafił do obozu Auschwitz, gdzie zginął. W Ravensbrück, wraz z dwiema innymi harcmistrzyniami, Zofią Jańczy oraz Marią Rydarowską, zorganizowała konspiracyjną drużynę harcerek „Mury”, której motto brzmiało „Trwaj i pomóż innym przetrwać”.

Dzięki staraniom Szwedzkiego Czerwonego Krzyża, 28 kwietnia 1945 roku, Józefa oraz wiele innych więźniarek zostały przewiezione na leczenie do Szwecji. Po powrocie do Polski w listopadzie 1945 roku, wznowiła pracę nauczycielki w Szopienicach oraz działalność w harcerstwie. Od 1970 roku, będąc emerytką, organizowała zjazdy dla byłych harcerek z drużyny „Mury”, a także pielgrzymki do maryjnych sanktuariów.

Była prawdziwą patriotką i osobą głęboko wierzącą, co nie sprzyjało jej władzy komunistycznej. Pierwszy zjazd byłych uczestniczek drużyny „Mury” odbył się w 1970 roku w Chorzowie. Odeszła z tego świata 25 września 1990 roku, zostając pochowaną na cmentarzu w Katowicach – Szopienicach. W kościele św. Jadwigi postawiona została pamiątkowa tablica ku jej czci. Jest patronką jednej z ulic oraz Szkoły Podstawowej nr 42 w Katowicach – Szopienicach.

Jej koleżanki, które przeszły przez oboz, wystąpiły do władz kościelnych z prośbą o uznanie jej za błogosławioną. W latach 90. w Katowicach w Dąbrówce Małej powstała drużyna harcerska imienia Józefy Kantor, która przyjęła nazwę „Mury”.

Odznaczenia

Józef Kantor, wyróżniający się osobistość, zdobył szereg odznaczeń za swoje osiągnięcia i zaangażowanie w pracy społecznej. Jego dorobek dokumentują następujące nagrody:

• Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany w 1957 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1968 roku,
• Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”, przyznany w 1971 roku,
• Order Papieski „Pro Ecclesia et Pontifice”,

---

Oceń: Józefa Kantor

---