Zenon Feliński

---

Życiorys

Prof. Zenon Feliński, znany wcześniej jako Fleisher, jest osobą o bogatym i zróżnicowanym dorobku artystycznym oraz pedagogicznym. Był wychowankiem renomowanych instytucji muzycznych, takich jak Hochschule für Musik w Berlinie, Neues Wiener Konserwatorium w Wiedniu i Państwowe Konserwatorium w Pradze. W trakcie swojej edukacji miał zaszczyt uczyć się pod okiem uznanych mistrzów, takich jak Stefan Suchy, Otakar Ševčik, Carl Flesch, Robert Pollack i Samuel Bondi.

W latach 1921-1931 Feliński odnosił sukcesy jako solista w Europie, jednak w wyniku problemów zdrowotnych musiał zrezygnować z kariery koncertowej. Całkowicie poświęcił się wtedy pracy naukowej i dydaktycznej. Uczył w Szwajcarii, Austrii, Niemczech, a następnie w Polsce, gdzie jego wiedza i doświadczenie przyczyniły się do wychowania wielu utalentowanych muzyków.

W okresie 1942-1944 znalazł się w dramatycznej sytuacji, pracując jako kaflarz w hitlerowskim obozie koncentracyjnym w Drohobyczu, gdzie przebywał z żoną i małą córką. Z relacji jego ucznia, Bolesława Bieniasza, wynika, że dwukrotnie stawiał się w obliczu egzekucji. Doświadczenia związane z pobytem w obozie miały trwały, negatywny wpływ na jego zdrowie psychiczne oraz fizyczne. Po wojnie przyjął nazwisko Feliński i wznowił działalność edukacyjną w Polskim Ludowym Muzycznym w Katowicach, Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (PWSM) w Sopocie, Warszawie oraz Krakowie. W tym ostatnim miejscu otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego.

Wyjątkowy talent pedagogiczny Felińskiego znalazł odzwierciedlenie w sukcesach jego uczniów, wśród których byli znani soliści, koncertmistrzowie orkiestr oraz cenieni pedagodzy muzyczni. Był również autorem licznych publikacji metodycznych, które wciąż są wydawane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. W 1956 roku został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a dziesięć lat później nagrodą I stopnia Ministra Kultury i Sztuki.

Feliński przez wiele lat związany był z Krakowem, gdzie po zakończeniu swojej kariery artystycznej, znalazł miejsce wiecznego spoczynku na Cmentarzu Rakowickim. Jego życie i dorobek pozostają ważnym dziedzictwem w polskiej kulturze muzycznej.

Uczniowie

Zenon Feliński miał w swoim życiu i karierze wielu utalentowanych wychowanków, którzy odnieśli sukcesy w dziedzinie muzyki. Oto niektórzy z nich:

• Henryk Palulis – zdobywca Międzynarodowego Konkursu im. H. Wieniawskiego w Poznaniu w 1952 roku,
• Karol Teutsch – koncertmistrz Filharmonii Krakowskiej, założyciel oraz koncertmistrz Orkiestry Kameralnej przy Filharmonii Narodowej w Warszawie, a także członek Orkiestry Symfonicznej tej samej instytucji,
• Antoni Cofalik – znakomity pedagog, autor wielu podręczników, w tym „Skrzypcowe ABC”, który otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• Henryk Jarzyński – laureat Międzynarodowego Konkursu im. G. Enescu w Bukareszcie w 1958 roku,
• Mieczysław Małecki – koncertmistrz Orkiestry Polskiego Radia w Krakowie,
• Bolesław Bieniasz – adiunkt przy PWSM w Krakowie, solista Orkiestry Symfonicznej RTBF oraz szef Archiwum Dźwiękowego tejże instytucji,
• Fryderyk Sadowski – koncertmistrz Filharmonii Narodowej w Warszawie, solista i koncertmistrz Orkiestry Kameralnej Filharmonii Narodowej,
• Zygfryd Tront – laureat krajowego konkursu J. S. Bacha w Poznaniu w 1950 roku, lider grupy drugich skrzypiec Orkiestry Polskiego Radia w Krakowie,
• Edmund Sieja – koncertmistrz Polskiego Radia w Krakowie, koncertmistrz Opery Narodowej w Warszawie, solista Orkiestry Kameralnej przy Filharmonii Narodowej,
• Józef Rozner – koncertmistrz altówek Orkiestry Polskiego Radia w Krakowie, członek Orkiestry Symfonicznej i Kameralnej Filharmonii Narodowej,
• Anna Ammann – profesor Akademii Muzycznej w Zurychu, autorka podręcznika do nauki gry na skrzypcach pt. Der Lehrgang des Violinspiele,
• Eugene Kash – koncertmistrz Toronto Philharmonic Orchestra’s Promenade Symphony oraz Ottawa Philharmonic Orchestra, odznaczony Srebrnym Medalem Królowej oraz Nagrodą za Zasługi dla Miasta Toronto,
• Karl Neracher – koncertmistrz Orkiestry Symfonicznej St.Gallen,
• Friedhelm Wilksch – lider grupy wiolonczel Orkiestry Kameralnej im. J. S. Bacha w Berlinie,
• Max Heitz – prezes Orkiestry Kameralnej w St. Gallen.

Publikacje

Zenon Feliński, znany ze swojego wkładu w rozwój edukacji muzycznej, jest autorem wielu publikacji dotyczących gry na skrzypcach. Jego prace obejmują szeroki zakres tematów, które do dziś służą jako materiały dydaktyczne dla nauczycieli i uczniów.

• 12-Ton Noten-schrift u Noten-Kurzschrift – Berlin (1930),
• Assoziationsmethode – Berlin 1931,
• Elementarna szkoła gry na skrzypcach – cz. 1 z J. Powroźniakiem, Kraków 1951, 6. wyd. 1958 z J. Powroźniakiem i E. Górskim, 9. wyd. 1967, nowe wyd. Kraków 2022; cz. 2 z J. Powroźniakiem i E. Górskim, Kraków 1965, nowe wyd. Kraków 2010,
• Korektura aparatu gry skrzypcowej – PWM (1952, II wydanie 1954),
• Uwagi o interpretacji utworów skrzypcowych J. S. Bacha – PWM (1953),
• Uwagi o interpretacji utworów W. A. Mozarta – PWM, tłumaczone na język rosyjski (1956),
• Zasady gry skrzypcowej na podłożu fizjologii – /Feliński – Gaertner/ PWM (1957),
• Nauka gam i zmian pozycji – PWM cz. I i II (1960),
• Artykuły w Ruchu Muzycznym (1965-66),
• Współczesne problemy dydaktyki skrzypcowej – PWM (1968),
• Opracowania ok. 40 utworów skrzypcowych różnych kompozytorów wydane przez PWM.

Tytuły i odznaczenia

Zenon Feliński to postać, która swoją działalnością wpisała się na trwałe w historię polskiego środowiska naukowego i kulturalnego. Jego osiągnięcia oraz odznaczenia ukazują jego znaczący wkład w rozwój sztuki i nauki w Polsce.

• w 1952 roku został powołany przez Ministra Kultury i Sztuki na członka Rady Profesorów – Aspirantury,
• w 1952 roku otrzymał również nominację od Prezesa Rady Ministrów do Komitetu Nagród Państwowych w dziedzinie sztuki,
• w 1956 roku uzyskał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego,
• w 1964 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
• w 1966 roku otrzymał nagrodę I stopnia od Ministra Kultury i Sztuki w Warszawie.

---

Oceń: Zenon Feliński

---