Wojciech Krakowski, w pełni znany jako Franciszek Wojciech Krakowski, to postać znacząca w historii polskiej sztuki i kultury. Urodził się 8 listopada 1927 roku w Tarnowie, a zmarł 14 listopada 1991 roku w Krakowie. Był utalentowanym scenografem, który pozostawił po sobie ważny ślad w dziedzinie teatralnej.
Jego działalność artystyczna przyczyniła się do wielu znaczących przedstawień, a jego prace były doceniane zarówno przez krytyków, jak i publiczność. Krakowski był nie tylko twórcą, ale również osobą, która inspirowała innych do odkrywania piękna sztuki scenicznej.
Życiorys
Franciszek Wojciech Krakowski był osobą o bogatym dorobku artystycznym, dziedziczącym talent po swoich rodzicach, Janie i Stanisławie ze Świderskich. Jego brat, Piotr, również był znaną postacią w swoim środowisku. W dorosłym życiu przyjął drugie imię Wojciech, które stało się integralną częścią jego tożsamości. Po zakończeniu II wojny światowej osiedlił się w Krakowie, gdzie w 1952 roku zakończył studia z zakresu historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Równocześnie kształcił się na Wydziale Scenografii i Grafiki w Akademii Sztuk Pięknych, gdzie miał zaszczyt uczyć się pod okiem takich mistrzów jak Tadeusz Kantor, Jacek Puget oraz Marian Eile.
Rok ukończenia studiów stał się momentem, w którym rozpoczął swoją karierę zawodową jako scenograf. Przez 34 lata aktywności w tej dziedzinie zrealizował imponującą liczbę 134 scenografii dla spektakli na terenie Polski i za granicą. Jego ścieżka zawodowa prezentowała się następująco:
- 1952 – 1954 Teatr Ziemi Opolskiej, Opole – scenograf,
- 1954 – 1955 Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, Lublin – scenograf,
- 1956 – 1958 PWST w Krakowie – wykładowca,
- 1956 – 1972 Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – scenograf,
- 1972 – 1975 PWST w Krakowie – wykładowca,
- 1972 – 1976 Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie – scenograf.
Oprócz zajęć etatowych, w trakcie swojej kariery był również zaangażowany w gościnne projekty scenograficzne w innych teatrach, m.in. w Gdańsku, Warszawie czy Częstochowie. Eksperymentował z różnorodnymi materiałami, często uznawanymi za „antyestetyczne”, co charakteryzowało jego oryginalne podejście do sztuki scenograficznej.
W latach 1964 – 1980 stworzył projekty dla ośmiu spektakli w Teatrze Telewizji, pokazując w ten sposób swoją elastyczność i zdolność do dostosowywania się do różnych formats sztuki. Od 1972 roku pełnił rolę wykładowcy na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie wprowadził dwuletnie, podyplomowe Studium Scenografii, które przez wiele lat prowadził jako kierownik. Wśród jego uczniów znajdowały się takie osobistości jak Urszula Kenar oraz Zofia de Ines-Lewczuk. Dodatkowo był jednym z fundamentów znanej Grupy Krakowskiej.
Jego wizje scenograficzne charakteryzowały się awangardowym podejściem i ogromnym poszanowaniem dla prawdziwych materiałów. Pracował intensywnie, często w konflikcie z wizją reżyserską, co czasem kończyło się nawet jego zwolnieniem z roli scenografa w trakcie realizacji. Jego zdolność do nieustępliwego wprowadzania własnych idei sprawiła, że wyróżniał się w branży.
W życiu osobistym był związany z Ewą (z d. Jurkiewicz), a po śmierci spoczął na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, co przypomina o jego wyjątkowym wkładzie w świat sztuki.
Nagrody i wyróżnienia
Wojciech Krakowski, znany ze swojego wkładu w sztukę teatralną, otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia w swojej karierze.
- W 1962 roku otrzymał wyróżnienie Ministra Kultury i Sztuki z okazji wystawy „Polskie dzieło plastyczne w 15-leciu PRL”,
- Rok później, w 1963, zdobył I nagrodę na Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za swoją scenografię do przedstawienia „Łaźnia” W. Majakowskiego, wystawianego w Teatrze im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach,
- W 1971 roku zdobył nagrodę na XIV FTPP za scenografię do „Matki Courage”, która miała miejsce w Teatrze Polskim w Bydgoszczy,
- Również w 1972 roku, na XII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych, odebrał nagrodę za scenografię do „Końcówki” w Teatrze Polskim we Wrocławiu,
- W 1976 roku miasto Kraków uhonorowało go nagrodą za całokształt działalności artystycznej w krakowskich teatrach.
Przypisy
- Wojciech Krakowski - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl [online], culture.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Krakowski Wojciech, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 13.03.2023 r.]
- Wojciech Krakowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 13.03.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Stanisław Lachowicz | Julian Grabowski (malarz) | Piotr Bernacki | Józef Władysław Krogulski | Adam Gorczyński | Roman Brandstaetter | Jerzy Karnasiewicz | Maciej Zembaty | Janina Nowotnowa | Andrzej Krasicki | Zbigniew Józefowicz | Zofia Czajkowska | Paweł Boćko | Franciszek Zachara | Małgorzata Müldner-Nieckowska | Radosław Kobierski | Tomasz Zeliszewski | Stanisław Kwaśnik | Jerzy Durał | Robert ŻyburaOceń: Wojciech Krakowski