Ignacy Schiper


Ignacy Schiper, znany także jako Izaak Ignacy Schipper, był człowiekiem o wielu talentach i osiągnięciach, urodził się 9 listopada 1884 roku w Tarnowie, a jego życie zakończyło się tragicznie 5 listopada 1943 roku na Majdanku.

Był to prawnik, historyk, oraz orientalista, który znacząco przyczynił się do tworzenia nowoczesnej historiografii dotyczącej polskich Żydów. Schiper był również zaangażowany w politykę, pełniąc rolę posła na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm I kadencji.

Jego osobowość oraz działalność czyniły go jedną z kluczowych postaci wśród żydowskiej inteligencji dwudziestolecia międzywojennego.

Życiorys

Ignacy Schiper przyszedł na świat 9 listopada 1884 roku w Tarnowie, w rodzinie, która miała bogate tradycje rzemieślniczo-kupieckie. Jego rodzicami byli Maurycy (Mojżesz) i Chana, a w rodzinie wychowywał się z trzema braćmi i trzema siostrami, w tym z Franciszką (1887–1960), która wyszła za Samuela Seelenfreunda, oraz Fanny. Po ukończeniu gimnazjum w Tarnowie rozpoczął studia w 1902 roku na wydziale prawa i filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, a także na Uniwersytecie Wiedeńskim.

Podjął decyzję o zaprzestaniu kariery prawniczej, co było wynikiem jego zamiłowania do badań historycznych. Już od młodych lat angażował się w działalność socjalistyczną oraz syjonistyczną. W 1904 roku znalazł się wśród założycieli Żydowskiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej „Poalej Syjon”. W 1907 roku uzyskał tytuł doktora prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W czasie I wojny światowej pełnił funkcję sędziego w wojsku austriackim. Po wojnie, w latach 1919-1927, był posłem w Sejmie RP, a także członkiem kierownictwa socjaldemokratycznej partii – Poalej Syjon. W 1922 roku przystąpił do Organizacji Syjonistycznej w Polsce, a jego działalność objęła również władzę Światowej Organizacji Syjonistycznej. Schiper był zaangażowany w liczne organizacje, zasiadając m.in. na stanowisku dyrektora Funduszu Odbudowy Palestyny w Polsce i współpracując z Żydowskim Instytutem Naukowym w latach 1926-1929. W 1928 roku zaczął nauczanie na stanowisku docenta w Instytucie Nauk Judaistycznych oraz objął posadę dyrektora Żydowskiego Domu Akademickiego.

W okresie II wojny światowej Schiper przebywał w warszawskim getcie, gdzie pracował w archiwum Judenratu. Przewodniczył również Komitetowi Żydowskiej Samopomocy Społecznej oraz aktywnie uczestniczył w jidyszowej organizacji JIKOR (Jidisze Kultur Organizacje) oraz hebrajskim „Tkumie” (Odrodzenie).

Był ojcem rodziny; jego żoną była Maria, z którą miał córki, Rut i Annę Szoszanę, oraz syna Teodora, który zaginął we wrześniu 1939 roku. W trakcie powstania w getcie warszawskim rodzina Schiperów została deportowana do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Niestety, żonę i córki zamordowano zaraz po przyjeździe do obozu, zaś Ignacy zmarł w niejasnych okolicznościach – według różnych źródeł, mógł to być 10 czerwca 1943 roku, lipiec tego samego roku, lub został rozstrzelany podczas wielkiej akcji likwidacyjnej wszystkich podobozów 5 listopada 1943 roku.

Ignacy Schiper był uznawany za eksperta w dziedzinie historii gospodarczej oraz relacji handlowych polsko-żydowskich. Uznaje się, że jego uczniem był Emanuel Ringelblum, twórca archiwum getta warszawskiego.

Dzieła

Ignacy Schiper to postać, która w znaczący sposób wpłynęła na badania dotyczące historii i kultury Żydów. Jego dorobek naukowy obejmuje wiele istotnych dzieł, które są ważnym elementem polskiej judaistyki.

  • Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego wobec Żydów (1903),
  • Studya nad stosunkami gospodarczymi żydów w Polsce podczas średniowiecza (Lwów, 1911),
  • Dzieje żydowskiego dramatu i teatru (4 tomy, 1925–1928),
  • Historia gospodarcza Żydów podczas średniowiecza (1932),
  • Żydzi Królestwa Polskiego w dobie Powstania Listopadowego (Warszawa, 1932),
  • Dzieje handlu żydowskiego na ziemiach polskich (Warszawa / Kraków, 1937),
  • Siedemset lat gminy żydowskiej w Płocku (Lwów, 1938).

Jego prace do dziś znajdują zastosowanie w badaniach naukowych oraz w edukacji, przyczyniając się do lepszego zrozumienia historii Żydów w Polsce.

Przypisy

  1. a b Monika Szabłowska-Zaremba: Historyk o literaturze i teatrze – publicystyka Ignacego Schipera (1918–1939). Białystok: Wydawnictwo Alter Studio, 27.09.2021 r.
  2. Schiper Ignacy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 27.09.2021 r.]
  3. Ge'ulah (Lusha) Selenfreund: My Family. jewishgen.org. [dostęp 18.02.2021 r.]
  4. Chaim Bank: Reb. Israel Feith. jewishgen.org. [dostęp 18.02.2021 r.]
  5. Franciszka Seelenfreund. cemetery.jewish.org.pl. [dostęp 18.02.2021 r.]
  6. Schipper Icchak, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 08.12.2020 r.]

Oceń: Ignacy Schiper

Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:12