Oswald Bartmański to postać, która zapisała się w historii Polski. Urodził się 5 kwietnia 1826 roku w Tarnowie, a zmarł 9 lutego 1887 roku w miejscowości Żurawniki. Był on nie tylko ziemianinem, ale także urzędnikiem, który aktywnie uczestniczył w życiu publicznym.
Bartmański pełnił rolę posła zarówno w Sejmie Krajowym Galicji, jak i w austriackiej Radzie Państwa, gdzie miał okazję wpływać na decyzje dotyczące sytuacji politycznej oraz społecznej regionu.
Życiorys
Oswald Bartmański był osobą, której kariera zawodowa toczyła się w cieniu intensywnych działań administracyjnych oraz politycznych. Ukończył studia prawnicze na prestiżowych uczelniach we Lwowie oraz w Wiedniu, gdzie uzyskał dyplom w 1847 roku.
Po obronie pracy magisterskiej, rozpoczął swoją zawodową ścieżkę w roli urzędnika. Jego pierwsze kroki prowadziły do dolnoaustriackiego Gubernium, gdzie jako praktykant konceptowy pracował od 1847 do 1849 roku. Następnie przeszedł na wyższe stanowisko jako koncypista w lwowskim Gubernium, gdzie był zatrudniony w biurze prezydialnym namiestnika Gołuchowskiego, pełniąc tę rolę do 1853 roku.
W latach 1853–1857 Bartmański sprawował funkcję komisarza komitatowego w Warażdynie, znajdującym się w Chorwacji. Po powrocie do Galicji zajął się sprawami gruntowymi, jako referent w komisji odpowiedzialnej za wykup i regulację ciężarów gruntowych, w okresie 1857–1860. Z kolei w latach 1861–1869 pełnił obowiązki radcy Namiestnictwa Galicyjskiego oraz komisarza rządowego przy Sejmie Galicyjskim.
W dalszej części swojej kariery, od 1870 do 1871 roku, był radcą ministerialnym oraz referentem ds. Galicji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. W latach 1871–1879 zasiadał na stanowisku wiceprezydenta Namiestnictwa Galicyjskiego we Lwowie. Po osiągnięciu wieku emerytalnego, w 1879 roku przeszedł na zasłużony odpoczynek.
Ciekawą charakterystykę Bartmańskiego przedstawił Kazimierz Chłędowski, który określił go jako sztywnego biurokratę, posiadającego specyficzny sposób bycia, przypominający osobę, która trzyma swoją godność jak szklankę w ręku – nieprzeciętny w swoich manierach. Chociaż na pozór sprawiał wrażenie sportsmena w kasynie szlacheckim, w rzeczywistości był daleki od aktywności sportowych, a jego życie osobiste było obciążone, gdyż nie tolerował swojej żony, przez co spędzał dużo czasu w biurze.
Warto także dodać, że Bartmański był ziemianinem, a jego żona od 1884 roku zarządzała dobrami Żurawniki w powiecie lwowskim. Na arenie politycznej pełnił funkcję posła do Sejmu Galicyjskiego IV kadencji od 8 sierpnia 1877 do 21 października 1882 roku, reprezentując okręg wyborczy nr 17 (Jaworów-Krakowiec). Dodatkowo, był posłem do austriackiej Rady Państwa VI kadencji, gdzie zasiadał od 7 października 1879 do 24 maja 1884 roku, po czym jego mandat przejął Stanisław Starzyński.
Bartmański był również członkiem Koła Polskiego w Wiedniu. Jego życie dobiegało końca, a On sam znalazł spoczynek na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Rodzina i życie prywatne
Oswald Bartmański był synem adwokata oraz ziemianina, który od 1837 roku stał się właścicielem wsi Tadania oraz Spasa, w których to miejscowościach gospodarował na gruntach. Jego rodzicami byli Józef i Emilia z Gorczyńskich, co podkreśla jego zamożne pochodzenie.
Interesującym jest fakt, że był bratankiem Tomasza Bartmańskiego, urodzonego w 1797 roku, który zyskał uznanie jako oficer artylerii w armii napoleońskiej oraz znany podróżnik. Dzięki temu pochodzeniu, Oswald miał wpływowe związki oraz herb, który mógł być mu pomocny w życiu społecznym i prywatnym.
W 1854 roku zawarł związek małżeński z Seweryną z Tustanowskich. Co istotne, para nie doczekała się dzieci, co może budzić zainteresowanie w kontekście jej życia rodzinnego.
Przypisy
- a b Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Bartmański, Oswald – Parlamentarier 1848–1918 online [dostęp 24.09.2019 r.]
- Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996 r., s. 373, 381.
- Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861–1914, Warszawa 1993 r.
- Kazimierz Chłędowski, Pamiętniki, t. 1 Galicja (1843-1880), oprac. Antoni Knot, Wrocław 1957 r., s. 275.
- a b c d Feliks Pohorecki, Bartmański Oswald (zm. 1887), Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935 r., s. 317.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Ignacy Schiper | Andrzej Benesz | Eustachy Stanisław Sanguszko | Tadeusz Rutowski | Maksymilian Biennenstock | Gwidon Wójcik | Józef Cyrankiewicz | Bronisław Kuśnierz | Agnieszka Kłopotek | Janusz Różycki (wojewoda) | Roman Ciepiela | Mariusz Wesołowski | Arnold Rappaport | Janusz Choiński | Jakub Kwaśny | Dorota Kłuszyńska | Zofia Vetulani | Jan Marceli Drohojowski | Władysław Dziadosz | Jan Stadnicki (1841–1919)Oceń: Oswald Bartmański