Tadeusz Bronisław Malawski, urodzony 8 stycznia 1875 roku w Tarnowie, to postać o bogatej karierze zawodowej i społecznej. Zmarł 27 lutego 1944 w Sanoku.
Był on polskim doktorem praw oraz posiadał doświadczenie jako sędzia, prokurator, adwokat i radca sądowy. Jego wkład w system prawny oraz życie publiczne był znaczący.
Malawski zaangażował się również w działalność społeczną, pełniąc funkcje urzędnika oraz radnego. Jako burmistrz Sanoka, miał istotny wpływ na rozwój lokalnej społeczności.
Życiorys
Urodziny Tadeusza Malawskiego miały miejsce 8 stycznia 1875 roku w Tarnowie. Był synem Alojzego, który był adwokatem i urzędnikiem, oraz Malwiny z domu Piątkowskiej. W jego rodzinie był również młodszy brat Zygmunt oraz siostra Maria.
W 1885 roku, Malawski rozpoczął edukację w C.K. Gimnazjum w Tarnowie, gdzie ukończył naukę w 1893 roku, zdobijając świadectwo dojrzałości. Następnie, w latach 1893-1898, studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, a tytuł doktora praw uzyskał w 1899 r. W miarę rozwoju kariery, Tadeusz zaangażował się w tajny ruch narodowy na terenie Galicji. Po zakończeniu studiów odbył służbę wojskową w Wiedniu, gdzie pełnił rolę ochotnika w 4 Pułku Artylerii Dywizyjnej.
Po odbyciu praktyki sądowej, Malawski zdał egzaminy sędziowskie w Krakowie w 1900 roku. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się od pracy jako adiunkt w C.K. Sądzie Powiatowym w Dynowie, a od 1902 pełnił funkcję sędziego samoistnego. 29 lipca 1905 roku w Sanoku wziął ślub z Jadwigą Marią, córką Aitala Witoszyńskiego, burmistrza Sanoka. Po ślubie Malawski przeniósł się do Sanoka, gdzie zamieszkał z żoną w domu przy ulicy Jagiellońskiej 66.
Kariera zawodowa Tadeusza Malawskiego zmieniała się dynamicznie. W połowie 1909 roku został przeniesiony do Stanisławowa na stanowisko zastępcy prokuratora, które zajmował do roku 1910. Następnie, od 1911 roku, pracował jako zastępca pierwszego prokuratora w Sanoku, a w połowie 1916 roku został mianowany prokuratorem. Jego działalność odbywała się w czasie, gdy w Polsce miały miejsce zmiany polityczne i społeczne.
W 1913 roku Tadeusz Malawski był rozważany przez stronnictwo demokratów jako kandydat do Sejmu Krajowego. W trakcie I wojny światowej, powrócił do Sanoka po zakończeniu działań wojennych i 1 listopada 1918 roku, po przejęciu władz przez Polaków, stanął na czele głównego magazynu żywnościowego w mieście, a później zarządzał magazynem w dzielnicy Olchowce.
Na początku II Rzeczypospolitej Malawski znów musiał opuścić Sanok. W 1919 roku objął szefowanie Prokuratury Okręgowej w Kołomyi, a do 1921 działał jako prokurator apelacyjny we Lwowie. W 1921 roku rozpoczął pracę w Gnieźnie, gdzie zajął stanowisko podprokuratora. Od 1922 roku został sędzią w Sądzie Okręgowym w Sanoku i w 1927 roku został wybrany członkiem sądu przysięgłych.
W późniejszych latach, pełnił funkcję burmistrza Sanoka, zdobywając 42 głosy na 42 oddane. Był to ważny moment w jego karierze, ponieważ pełnił tę funkcję jako emerytowany radca sądowy. W 1931 roku, po rozwiązaniu rady, został kierownikiem Tymczasowego Zarządu związanego z połączeniem gminy Sanok i gminy Posada Olchowska.
Podczas jego kadencji miasto zmagało się z poważnym kryzysem gospodarczym. Malawski działał aktywnie na rzecz poprawy trudnej sytuacji mieszkańców, w tym organizując roboty interwencyjne oraz walcząc o przyłączenie gminy Posada Olchowska do Sanoka. W 1932 roku rozpoczęto działalność Polskiej Spółki dla Przemysłu Gumowego. Jego następca, Jan Rajchel, wspólnie z nim podpisał umowę pożyczkową, co przyczyniło się do gospodarczej poprawy miasta.
Tadeusz Malawski był również bardzo aktywny społecznie w różnych organizacjach. Od 1925 roku, był członkiem Towarzystwa Szkoły Ludowej w Sanoku oraz Podhalańskiej Ochotniczej Straży Pożarnej. W 1929 roku współzałożył sanockie koło Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego oraz wchodził w skład Wydziału Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sanockiej.
W dziedzinie bibliofilskiej, podobnie jak jego ojciec, Malawski pasjonował się zbieraniem pamiątek, pomagając w powstawaniu Muzeum Ziemi Sanockiej, dzisiejszego Muzeum Historycznego w Sanoku. Jego dom znajdował się w Sanoku przy ulicy Jagiellońskiej, w miejscu dziś zlokalizowanym w pobliżu restauracji „Karpacka”.
Tadeusz Malawski mieszkał w Sanoku aż do swojej śmierci, która miała miejsce 27 lutego 1944 roku. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku, gdzie spoczął również Aital Witoszyński.
Odznaczenia
Lista odznaczeń Tadeusza Malawskiego jest świadectwem jego zasług oraz długoletniej służby. Oto szczegóły:
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę (1938) – nadany przez Austro-Węgry,
- Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych – przyznany przed 1918 rokiem,
- Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych – odznaczenie ustanowione przed 1912 rokiem.
Przypisy
- Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 148, 156.
- Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29.11.2009 r.
- Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 384-385.
- 80 lat tradycji – od Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego do Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego. g2.sanok.pl. [dostęp 30.07.2013 r.]
- Jerzy Kapłon: Zarys historii Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Sanoku. cotg.pttk.pl. [dostęp 02.07.2005 r.]
- Stefan Stefański: Cmentarze sanockie. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, 1991, s. 25.
- Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka. Część druga, Sanok 2000, s. 236.
- Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka. Część druga, Sanok 2000, s. 229.
- Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka, s. 331, 336.
- Kalendarz powszechny „Haliczanin” na rok pański 1925. Lwów: 1925, s. 51.
- Kalendarz sądowy na rok 1928. Warszawa: 1928, s. 75.
- Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 364.
- Wojciech Sołtys, Miasto i jego władze, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 511, 512.
- Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 517.
- Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 28.
- Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. M 1944.
- Kronika. Odznaczenia, mianowania i przeniesienia. „Nowa Reforma”, Nr 299 z 4 lipca 1909 r.
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 253.
- Wacław M. Borzemski: Pamiętnik tajnych organizacji niepodległościowych na terenie byłej Galicji w latach 1880-1897. Lwów: 1930, s. 189.
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 251.
- XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 28.
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 250.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Grzegorz Kozioł | Jakub Prawin | Emil Haecker | Włodzimierz Migoń | Mariusz Grabowski | Franciszek Winkowski | Robert Wardzała | Mordechaj Palzur | Mieczysław Bień (polityk) | Anna Czech | Janusz Różycki (wojewoda) | Agnieszka Kłopotek | Bronisław Kuśnierz | Józef Cyrankiewicz | Gwidon Wójcik | Maksymilian Biennenstock | Tadeusz Rutowski | Eustachy Stanisław Sanguszko | Andrzej Benesz | Ignacy SchiperOceń: Tadeusz Malawski