Jan Marceli Drohojowski, herbu Korczak, to postać niezwykle znacząca w historii polskiej dyplomacji. Urodził się 17 stycznia 1901 roku w Tarnowie, a zmarł 2 stycznia 1979 roku w Warszawie. Jako polski dyplomata miał zaszczyt pełnić swoje obowiązki w wielu krajach, w tym w Meksyku w latach 1945–1951 oraz w Egipcie w latach 1951–1952.
Po zakończeniu swojej służby dyplomatycznej, Drohojowski objął stanowisko dyrektora Powszechnej Kasy Oszczędności, gdzie pracował w latach 1952–1953. Jego kariera zawodowa to nie tylko działalność w zakresie polityki, ale także działalność literacka – jest autorem wielu książek, wśród których wyróżniają się te poświęcone Ameryce oraz wspomnienia z czasów jego służby dyplomatycznej.
Drohojowski jest postacią, której wkład w polską historię oraz relacje międzynarodowe zasługuje na szczegółowe badania i upamiętnienie.
Życiorys
Jan Marceli Drohojowski był synem Kazimierza Marcelego Tadeusza h. Korczak (1857–1903) oraz Marii Heleny Hubal-Dobrzańskiej h. Leliwa (ur. 1868). Już w czasach studenckich związał się z polską dyplomacją. W okresie lat 1922–1923 pełnił funkcję attaché poselstwa RP w Hadze, a później objął stanowisko sekretarza w poselstwie RP w Rzymie. W 1926 roku podjął decyzję o odejściu ze służby dyplomatycznej i wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował zarówno w zawodach fizycznych, jak i jako dziennikarz.
Podczas II wojny światowej Jan Drohojowski powrócił do aktywnej służby dyplomatycznej. Pełnił rolę radcy ambasady RP w Waszyngtonie od 1939 do 1942 roku, a następnie był chargé d’affaires w Hawanie w roku 1942. W tym samym roku reprezentował polskie władze przy rządzie Czang Kaj-szeka w Chinach oraz pracował jako konsul generalny w Jerozolimie w 1943 roku. Od kwietnia 1943 do 1944 roku był wiceministrem informacji i dokumentacji w rządach Władysława Sikorskiego oraz Stanisława Mikołajczyka.
W roku 1945 Drohojowski powrócił do Polski i wstąpił do służby dyplomatycznej nowego państwa, pełniąc obowiązki posła w Meksyku (1945–1951) oraz w Kairze (1951–1952). W kwietniu 1952 roku został wezwany z powrotem do Polski, a nieco później, w tym samym roku, objął stanowisko dyrektora Powszechnej Kasy Oszczędności. Został jednak zwolniony z tej funkcji w kwietniu 1953 roku i wkrótce po tym aresztowany za próbę nielegalnego przekroczenia granicy, a w marcu 1955 roku opuścił więzienie, po czym poświęcił się pracy pisarskiej.
Jan Drohojowski był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Katharyn Silva Cornell (ur. 1900), miał córkę Katarzynę Marię (ur. 1933). Z drugą żoną, dyplomatką Natalią Aszkenazy, doczekał się syna Francisco (ur. 1947). Po jego odwołaniu z Egiptu, Natalia wraz z synem wyjechała do Paryża, a następnie do Meksyku, gdzie uzyskała azyl polityczny. Mimo wielu prób, Janowi Drohojowskiemu nie udało się opuścić Polski i dołączyć do żony. W 1961 roku para zdecydowała się na rozwód.
Jan Drohojowski został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze 35 B-5-14.
Ordery i odznaczenia
Jan Marceli Drohojowski, w uznaniu jego zasług, został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami. Poniżej przedstawione są szczegóły jego odznaczeń:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 lipca 1951,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 19 lipca 1946,
- Wielka Wstęga II klasy Orderu Orła Azteckiego, nadana w Meksyku w 1951 roku.
Książki
Jan Marceli Drohojowski to postać, której twórczość jest niezwykle różnorodna i bogata. Oto niektóre z jego książek, które odzwierciedlają jego zainteresowania oraz badania w zakresie historii, polityki i kultury:
- Jana Drohojowskiego wspomnienia dyplomatyczne (1959),
- Abraham Lincoln (1962),
- Meksyk bogów, krzyża i dolarów (1962),
- Indianin prezydentem Meksyku (1964),
- Religie i wierzenia w życiu Ameryki Łacińskiej (1964),
- Róg obfitości (1967),
- Ameryka Łacińska z bliska (1968),
- Polacy w Ameryce (1976).
Przypisy
- FranciscoF. Drohojowski FranciscoF., Natalia Askenazy (1915–1988), [w:] Louis-Albert MensdorffL.A.M. Pouilly, Stulecie Liceum Francuskiego w Warszawie, Tom 1: 1919–1939, RafałR. Bukowicz, BenoitB. Baloge (tłum.), Warszawa: Liceum Francuskie w Warszawie, 2019, s. 72–73 [dostęp 28.02.2021 r.]
- Jan Marceli Drohojowski z Drohojowa h. Korczak [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 12.05.2020 r.]
- Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online] [dostęp 14.11.2019 r.]
- M.P. z 1952 r. nr 9, poz. 77 „za zasługi w pracy zawodowej”.
- M.P. z 1947 r. nr 16, poz. 35 „za zasługi na polu ogólno-państwowej pracy” - wskazany jako Jan Marceli Drohojewski.
- Odra. Wrocławskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa”, 1972, s. 10.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Zofia Vetulani | Dorota Kłuszyńska | Jakub Kwaśny | Janusz Choiński | Arnold Rappaport | Mariusz Wesołowski | Roman Ciepiela | Oswald Bartmański | Ignacy Schiper | Andrzej Benesz | Władysław Dziadosz | Jan Stadnicki (1841–1919) | Stanisław Mróz (poseł) | Kazimierz Rzeszutko | Ferdynand Zarzycki | Irena Paryzek | Zygmunt Przybyłkiewicz | Jan Tyssowski | Urszula Augustyn | Piotr SakOceń: Jan Marceli Drohojowski