Antoni Maria Emilian Józef Franciszek Hoborski, urodzony 1 kwietnia 1879 roku w Tarnowie, był wybitnym polskim matematykiem oraz profesorem. Jego życie zakończyło się 9 lutego 1940 roku w Sachsenhausen.
W swoim dorobku naukowym, Hoborski pełnił ważne funkcje akademickie, w tym zaszczytną rolę pierwszego rektora Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, w latach 1920-1922. Dodatkowo, był dziekanem Wydziału Górniczego AGH, co podkreśla jego znaczenie w rozwoju polskiej nauki i edukacji.
Życiorys
Antoni Maria Emilian Hoborski to postać o bogatym dorobku akademickim. Ukończył I Gimnazjum w Tarnowie w roku 1897, a następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie zdobył wiedzę, która umożliwiła mu dalsze rozwijanie swoich naukowych pasji.
W 1908 roku uzyskał stopień doktora filozofii po obronie pracy, której promotorem był wybitny profesor Stanisław Zaremba. Po trzech latach, w 1911 roku, habilitował się na naszym uniwersytecie na podstawie rozprawy zatytułowanej „O pewnym zastosowaniu zasady najmniejszej wartości”. Jego kariera akademicka przyspieszyła, gdy w 1919 roku został profesorem zwyczajnym w nowo powstającej Akademii Górniczej w Krakowie, gdzie zyskał status głównego organizatora i pierwszego rektora tej instytucji.
Równocześnie, od 1919 roku pełnił funkcję dziekana Wydziału Górniczego, co przyczyniło się do dalszego rozwoju Akademii. Jego zasługi zostały dostrzegane na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1921 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Był także założycielem oraz pierwszym redaktorem czasopisma naukowego „Opuscula Mathematica”, które szybko zyskało renomę w środowisku akademickim.
Niestety, tragiczna historia Hoborskiego ma swój niechlubny rozdział. W dniu 6 listopada 1939 roku w ramach Sonderaktion Krakau został uwięziony przez gestapo, a następnie przewieziony do Wrocławia. Zmarł w niemieckim obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen 9 lutego 1940 roku, po amputacji palców u nóg spowodowanej odmrożeniem. Jego los był niezwykle dramatyczny, a dzień przed śmiercią Niemcy zwolnili go z obozu.
Jako symbol pamięci po nim, jego urna z ziemią z Sachsenhausen została wmurowana obok tablicy pamiątkowej na Akademii Górniczej w Krakowie, co stanowi wyraz uznania dla jego wkładu w naukę oraz pamięci o tej niezwykłej postaci.
Ordery i odznaczenia
Antoni Maria Emilian Hoborski, w swoim dorobku, zdobył wiele szanowanych odznaczeń, świadczących o jego zasługach.
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 27 listopada 1929 roku,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Medal za Długoletnią Służbę.
Upamiętnienie
Od 2014 roku, w Akademii Górniczo-Hutniczej odbywają się Dni Hoborskiego, które stanowią Święto Nauk Ścisłych. To coroczne wydarzenie ma na celu uczczenie wkładu profesora Antoniego Hoborskiego oraz promocję nauk ścisłych wśród studentów i wykładowców.
W 2015 roku ustanowiono Diamentową Kulę – prestiżową nagrodę przyznawaną imieniem prof. Antoniego Hoborskiego. Nagroda ta wyróżnia osoby, które znacząco przyczyniły się do rozwoju naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego w dziedzinach takich jak chemia, fizyka oraz matematyka.
Przypisy
- Antoni Hoborski - The Mathematics Genealogy Project [online], www.mathgenealogy.org [dostęp 22.07.2023 r.]
- Witold Iwańczak - Pierwszy rektor AGH, Niedziela 47/2012.
- M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu naukowem oraz około organizacji Akademji Górniczej”.
- Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 283 z 08.12.1929 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stanisław Wałęga | Zdzisław Simche | Jan Dobrowolski | Fryderyk Sadowski | Jan Stahr | Albert Gorzkowski | Salo Wittmayer Baron | Mariusz Pałka | Maciej Marek Sysło | Kazimierz Olszański | Krystyna Kuperberg | Władysław Sygnarski | Jan Pirożyński | Adam Błaś | Józef Kazimierz Jakubowski | Jakub Pawlikowski | Andrzej Czapkiewicz | Feliks Rapf | Józef Ujejski | Patrycja SasnalOceń: Antoni Maria Emilian Hoborski