Fryderyk Sadowski, znany również pod własnym imieniem Ferdynand Sand, urodził się 25 października 1921 roku w Tarnowie. Był on wybitnym polskim skrzypkiem oraz uznawanym pedagogiem.
Jego życie zakończyło się 14 czerwca 1980 roku w St. Louis, gdzie pozostawił po sobie bogaty dorobek artystyczny i edukacyjny.
Życiorys
Fryderyk Sadowski, syn fryzjera Markusa Jakuba Sanda oraz Karoliny z Gewürzów, był utalentowanym skrzypkiem. W młodości uczęszczał do gimnazjum w Tarnowie, gdzie równocześnie rozwijał swoje umiejętności w grze na skrzypcach. Kontynuował edukację w Konserwatorium w Katowicach pod okiem Zenona Felińskiego w latach 1937–1939.
Po zajęciu Tarnowa przez Niemców, Fryderyk znalazł schronienie we Lwowie, gdzie pracował w orkiestrze Państwowej Filharmonii. Niestety, po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941 roku powrócił do Tarnowa, gdzie został aresztowany przez Niemców. W wyniku tego tragicznego zdarzenia do końca wojny przebywał w kilku obozach, takich jak Płaszów, Mauthausen, Melk i Ebensee.
W 1945 roku Fryderyk powrócił do Polski i podjął pracę w Orkiestrze Polskiego Radia w Katowicach. W 1947 roku zyskał status skrzypka-solisty w Centralnym Zespole Artystycznym Wojska Polskiego, a od 1950 roku był związany z Orkiestrą Symfoniczną Państwowej Opery i Filharmonii w Warszawie, która w 1955 roku została przemianowana na Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii Narodowej. W tejże orkiestrze pełnił przez długi czas funkcję koncertmistrza grupy pierwszych skrzypiec.
W 1951 roku Fryderyk zdobył IV nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Berlinie, co znacznie przyczyniło się do jego rozwoju artystycznego. Jako solista koncertował oraz uczestniczył w licznych zagranicznych wyjazdach Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej, zdobywając uznanie dzięki wykonaniom koncertów skrzypcowych, m.in. Czajkowskiego oraz Wieniawskiego. Fryderyk zaangażował się również w popularyzację muzyki na koncertach młodzieżowych organizowanych przez Estradę Kameralną Filharmonii Narodowej.
W lipcu 1951 roku artysta przyjął nazwisko Fryderyk Sadowski jako swój pseudonim artystyczny. W 1968 roku wyjechał na stałe do St. Louis, gdzie dołączył do orkiestry St. Louis Symphony. Fryderyk organizował i prowadził wykłady związane z grą na skrzypcach w St. Louis Conservatory of Music and Schools for the Arts, a także z sukcesem dowodził studenckim zespołem smyczkowym przy tej uczelni.
Z małżeństwa z Marią Joklińską, zwaną Marią, urodził się mu syn Piotr. Po wielu latach artystycznej kariery Fryderyk Sadowski zmarł, pozostawiając trwały ślad w muzycznej kulturze. Został pochowany na cmentarzu w Affton, w St. Louis County, Missouri, USA.
Ordery i odznaczenia
Fryderyk Sadowski, wybitna postać w historii, został odznaczony wieloma wyróżnieniami za swoje zasługi.
- złoty krzyż zasługi,
- medal 10-lecia polski ludowej (19 stycznia 1955).
Przypisy
- a b Fryderyk Sadowski (1921–1980) - Find a Grave... [online], www.findagrave.com [dostęp 03.12.2023 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Stahr | Albert Gorzkowski | Salo Wittmayer Baron | Mariusz Pałka | Maciej Marek Sysło | Kazimierz Olszański | Tomasz Kozłowski (naukowiec) | Aleksander Tyka | Urszula Oettingen | Józef Oettinger | Jan Dobrowolski | Zdzisław Simche | Stanisław Wałęga | Antoni Maria Emilian Hoborski | Krystyna Kuperberg | Władysław Sygnarski | Jan Pirożyński | Adam Błaś | Józef Kazimierz Jakubowski | Jakub PawlikowskiOceń: Fryderyk Sadowski