Władysław Brzozowski (podpułkownik)


Władysław Karol August Brzozowski, znany również jako Władysław Brzozowski-Korab, to postać o bogatej historii, która na zawsze wpisała się w karty polskiego wojska. Urodził się 28 sierpnia 1895 roku w Tarnowie, a zmarł 14 czerwca 1990 roku. Jego życie to niezwykła opowieść o służbie militarnej oraz zaangażowaniu w budowanie siły artylerii Wojska Polskiego.

Jako podpułkownik artylerii, Brzozowski odgrywał istotną rolę w strukturach wojskowych, a jego osiągnięcia pozostają inspiracją dla kolejnych pokoleń. Jego kariera i związki z Wojskiem Polskim świadczą o jego determinacji oraz poświęceniu dla kraju.

Życiorys

Władysław Brzozowski przyszedł na świat 28 sierpnia 1895 roku w Tarnowie, w rodzinie Franciszka Ksawerego (1856–1931) oraz Heleny z Kłobukowskich (1871–1954). Miał czworo rodzeństwa:

  • wacław (1892-1970), major artylerii Wojska Polskiego,
  • maria (1893–1975), żona Jerzego Adamskiego, brata Tadeusza – obaj legioniści,
  • witold (ur. 14 lipca 1899 w Sanoku, zm. 27 lipca 1920 w m. Lewkowo), żołnierz 2. pułku ułanów Legionów Polskich (od 13 stycznia 1917) oraz podchorąży 4. pułku artylerii polowej,
  • helena (1903–1938, od 1925 zamężna z Konstantym Romerem).

Rodzinny dom Korab-Brzozowskich wznosił się pod obecnym adresem ulicy Henryka Sienkiewicza 15 (do 1939 pod numerem 9), położony w rozległej okolicy pomiędzy ulicami Henryka Sienkiewicza, Juliusza Słowackiego i Grunwaldzką w Sanoku (dawniej była to ulica Bartosza Głowackiego). Później dworku stał się własnością Jerzego Adamskiego.

W 1913 roku Władysław ukończył C. K. Gimnazjum Męskie w Sanoku, zdobijając egzamin dojrzałości, a wśród jego rówieśników znajdowali się m.in. Jan Bratro, Stanisław Szwed, Roman Ślączka, Władysław Zaleski. Władysław był jednym z pionierów ruchu skautowego w Sanoku, stając się członkiem tajnego „oddziału ćwiczebnego” im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego, utworzonego w listopadzie 1909 roku przez działaczy Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”. W 1911 roku przyjął przynależność do jawnej Drużyny Skautowej im. hetmana Stanisława Żółkiewskiego – Ex ossibus ultor (w tej grupie działali również m.in. Jan Bratro, Julian Krzyżanowski, Tadeusz Piech, Klemens Remer, Tadeusz Remer, Zygmunt Vetulani, Władysław Zaleski oraz Mieczysław Krygowski).

Po ukończeniu nauki postanowił zgłębić tajniki prawa. W czasie I wojny światowej, obaj bracia, Wacław i Władysław Brzozowscy, zostali zmobilizowani do cesarskiej i królewskiej armii, wysyłając ich na front karpacki w walkach przeciwko Rosjanom. Władysław walczył w pułku artylerii górskiej nr 10. Jego awanse w korpusie oficerów rezerwy artylerii górskiej obejmowały stopień chorążego ze starszeństwem od 1 sierpnia 1915 oraz podporucznika ze starszeństwem od 1 sierpnia 1916.

Po zakończeniu I wojny światowej, jako były oficer armii austriackiej, przystąpił do Wojska Polskiego, uzyskując stopień porucznika. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a w 1923 roku został awansowany do stopnia kapitana artylerii z retroaktywną datą 1 czerwca 1919. W tym czasie pełnił służbę w 10. dywizjonie artylerii konnej w Jarosławiu, a od 1924 roku w 13. dywizjonie artylerii konnej w Brodach. W latach 1928–1933 był w 13 pułku artylerii lekkiej w Równem, gdzie 27 stycznia 1930 roku awansował do stopnia majora, z lokatą 18. w korpusie oficerów artylerii. W marcu tego samego roku objął stanowisko kwatermistrza pułku, a w kwietniu 1933 roku został przeniesiony do 10 pułku artylerii ciężkiej w Przemyślu jako dowódca dywizjonu. W 1937 roku objął dowództwo nowo sformowanego 18 dywizjonu artylerii ciężkiej w Zambrowie. Na stopień podpułkownika awansował ze starszeństwem datowanym na 19 marca 1939 roku, z 13. lokatą w korpusie oficerów artylerii.

Według danych z 1931 roku, Wacław oraz Władysław Brzozowscy byli właścicielami domu przy ul. Emilii Plater w Sanoku.

Po wybuchu II wojny światowej, podczas kampanii wrześniowej 1939 roku, Władysław dowodził 18 dywizjonem artylerii ciężkiej. Po schwytaniu przez Niemców, przebywał w obozie jenieckim Oflag II C Woldenberg, gdzie miał towarzysza w obozie – swojego brata Wacława.

Po zakończeniu działań wojennych Władysław wrócił do Polski. Jako emerytowany podpułkownik osiedlił się w Nowej Rudzie przy ulicy Stefana Żeromskiego 1. Zmarł 14 czerwca 1990 roku i spoczął na cmentarzu komunalnym w Nowej Rudzie. Jego żoną była Halina z domu Grudzińska (1901–1985).

Ordery i odznaczenia

Władysław Brzozowski, jako podpułkownik, otrzymał liczne wyróżnienia, które świadczą o jego odwadze i wkładzie w służbę wojskową. Wśród przyznanych mu odznaczeń znajdują się:

  • Krzyż Walecznych,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Srebrny Medal Waleczności 2 klasy (Austro-Węgry),
  • Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry).

Przypisy

  1. a b c Władysław Brzozowski. Nowa Ruda Cmentarze Komunalne. [dostęp 14.03.2020 r.]
  2. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 118.
  3. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 26. ISBN 83-92421-0-0.
  4. Według Pawła Kosiny Wacław i Władysław Brzozowscy służyli w szeregach II Brygady Legionów Polskich. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 51. ISBN 83-92421-0-0.
  5. Borys Łapiszczak: Sanok w dawnym Województwie Lwowskim na starej pocztówce i fotografii. Cz. IX. Sanok: Poligrafia, 2006, s. 41. ISBN 83-918650-3-7.
  6. Wojciech Sołtys. Sanockie w okresie I wojny światowej w relacjach pamiętnikarzy i w prasie. „Rocznik Sanocki 1995”, s. 63, 1995. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN 0557-2096.
  7. Działalność sportowa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. sokolsanok.pl. [dostęp 27.07.2015 r.]
  8. Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 42.
  9. Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 171.
  10. Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 6.
  11. Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 143.
  12. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Maria Adamska. rakowice.eu. [dostęp 12.11.2019 r.]
  13. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 757.
  14. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 160.
  15. Apel poległych. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 66.
  16. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 681.

Oceń: Władysław Brzozowski (podpułkownik)

Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:6