Józef Pędracki, urodzony 17 lipca 1891 roku w Tarnowie, to postać, której historia jest ściśle związana z Wojskiem Polskim. Był on oficerem, który osiągnął stopień majora w artylerii.
Jego życie zawodowe związane było z dynamicznymi czasami w Polsce, jednak szczegóły dotyczące jego działalności po roku 1933 są mniej znane.
Życiorys
Józef Pędracki przyszedł na świat 17 lipca 1891 roku w Tarnowie, wówczas jednym z głównych miast powiatowych Królestwa Galicji i Lodomerii. Był Polakiem, o rzymskokatolickim wyznaniu, co ma znaczące miejsce w jego biografii.
W trakcie I wojny światowej służył w cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem podstawowym był Pułk Artylerii Górskiej Nr 13. W dniu 1 listopada 1916 roku otrzymał awans na stopień porucznika, przyznany mu z datą starszeństwa w korpusie oficerów rezerwy artylerii zarówno polowej, jak i górskiej.
Od lutego 1919 roku działał w Królestwie Serbów, Chorwatów i Słoweńców. 22 maja tego samego roku rozpoczął pracę jako pomocnik attaché wojskowego przy Poselstwie Rzeczypospolitej Polskiej w Belgradzie. Z dniem 1 stycznia 1921 roku, po zastąpieniu majora Aleksandra Powroźnickiego, objął stanowisko attaché wojskowego.
W dniu 3 maja 1922 roku przeszedł weryfikację i uzyskał stopień kapitana z datą starszeństwa od 1 czerwca 1919 roku oraz 43. lokatę w korpusie oficerów artylerii, z oddziałem macierzystym w 1 Pułku Artylerii Ciężkiej. W roku 1923 piastował stanowisko referenta w Oddziale II Sztabu Generalnego, równocześnie pozostając oficerem nadetatowym 1 pac. W następnym roku został przeniesiony do 23 Pułku Artylerii Polowej w Będzinie, gdzie pełnił funkcję dowódcy III dywizjonu detaszowanego w Żorach.
1 grudnia 1924 roku awansował do rangi majora, przynależąc do korpusu oficerów artylerii z datą starszeństwa od 15 sierpnia 1924 roku oraz 9. lokatą. W roku 1926 został przeniesiony do kadry oficerów artylerii, równocześnie znalazł przydział do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, gdzie zajmował stanowisko instruktora artylerii. Z dniem 1 sierpnia 1929 roku przeniesiono go do 18 Pułku Artylerii Polowej w Ostrowi Mazowieckiej, na pozycję kwatermistrza, jednak już 31 grudnia tego samego roku przeszedł w stan spoczynku.
W roku 1934, będąc oficerem w stanie spoczynku, był ewidencjonowany w Powiatowej Komendzie Uzupełnień Gdynia, z przydziałem do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII, gdzie był „przewidziany do użycia w czasie wojny”. Zamieszkiwał w Gdyni przy ul. Zygmunta Augusta i pełnił funkcję zastępcy dyrektora w Warszawskim Towarzystwie Transportowym oraz kierownika w firmie „Stevedoring” sp. z o.o., założonej w czerwcu 1934 roku. Był również członkiem Związku Rezerwistów.
20 lutego 1941 roku wpadł w ręce niemieckich żołnierzy, a jego numer jeniecki to 355. Po zakończeniu II wojny światowej zasiadał w zarządzie reaktywowanej spółki Warszawskie Towarzystwo Transportowe. W 1948 roku został aresztowany, co znacząco wpłynęło na jego życie.
Józef Pędracki zmarł 19 maja 1951 roku, mając 60 lat. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Pruszkowie, obok swojej żony Anny, z domu Podmagórskiej (1903–2000), oraz syna Romana, ps. „Jastrzębiec” (1924–1977), który był kapralem podchorążym plutonu artylerii przeciwlotniczej 566 Obwodu Żoliborz AK, a następnie Grupy Kampinos.
Ordery i odznaczenia
Józef Pędracki, jako oficer, zdobył wiele wyróżnień i odznaczeń, które odzwierciedlają jego zasługi oraz poświęcenie. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych z nich:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – przyznany 2 maja 1923,
- Złoty Krzyż Zasługi – przyznany 10 listopada 1928,
- Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii,
- Krzyż Oficerski jugosłowiańskiego Orderu Orła Białego,
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami przyznany przez Austrię,
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami, przyznany na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej – dwukrotnie,
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej,
- Krzyż Wojskowy Karola,
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913.
Te odznaczenia stanowią dowód na jego oddanie i profesjonalizm w służbie wojskowej.
Przypisy
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 20.11.2023 r.]
- Roman Pędracki. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 20.11.2023 r.]
- Roman Pędracki. Grobonet.com. [dostęp 20.11.2023 r.]
- a b c d Kołakowski i Techman 2010, s. 54.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 432, tu odznaczony krzyżem kawalerskim.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 680.
- Pismo attaché wojskowego kpt. Pędrackiego do Oddziału II Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z 17.02.1921, IPMS, sygn. 701/2/78, s. 29.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 6.07.1929, s. 197.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 17 z 16.11.1929, s. 344.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 342, 1014.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 131 z 17.12.1924, s. 736.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 9.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 680, 740.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 9, 779, 816.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 432, 453.
- Trzechlecie 1926, s. 35.
- Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930, s. 412, 414, 418.
- Płachciak 2008, s. 222.
- Stawecki 2004, s. 126, 130.
- Ranglisten 1918, s. 1069, 1304.
- Ranglisten 1918, s. 1304.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Barys | Michał Ziółkowski | Józef Appel | Władysław Brzozowski (podpułkownik) | Zbigniew Jaruzelski | Roman Albinowski | Bertold Merwin | Kazimierz Baruch | Maria Bobrzecka | Jan Wiśniewski (major) | Marian Gryl | Jan Pryziński | Wilhelm Tippe | Józef Szerwiński | Gwido Kawiński | Tadeusz Machalski (1881–1943) | Józefat Janowski | Aureli Serda-Teodorski | Jerzy Koziołkowski | Jan SchaitterOceń: Józef Pędracki (oficer)