Andrzej Battaglia (1895–1918)

Wojsko i służby mundurowe

Andrzej Maria Hieronim Battaglia de Sopramonte e Ponte Alto, znany także pod pseudonimem „Bitwa”, to postać, która odcisnęła trwały ślad w polskiej historii. Urodził się 19 września 1895 roku w Tarnowie, a niestety jego życie zakończyło się w tragicznym momencie - 5 listopada 1918 roku, kiedy to w obronie Lwowa zginął podczas walk o niepodległość.

Był to polski działacz niepodległościowy, który zasłynął jako legionista oraz kawaler Orderu Virtuti Militari. Jego poświęcenie i odwaga uczyniły go pierwszym Polakiem, który stracił życie w obronie Lwowa w tym przełomowym roku. Jego działania zapisują się w pamięci jako istotny element dążeń do wolności narodowej Polski.

Życiorys

Andrzej Battaglia przyszedł na świat 19 września 1895 roku w Tarnowie, w rodzinie o włoskich korzeniach. Jego ojcem był Gwidon Battaglia, znany powstaniec styczniowy, który pełnił później rolę starosty, natomiast matką Olga Baranowska herbu Łodzia. Andrzej miał rodzeństwo, w tym Rogera (1873–1950, prawnika, ekonomistę i posła do Rady Państwa), Karola (1876–1936), pułkownika artylerii Wojska Polskiego, a także Małgorzatę, żonę Węclewskiego, komisarza powiatowego oraz Helenę, żonę Forsta, docenta Uniwersytetu Wiedeńskiego.

Andrzej legitymował się tytułem barona Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Jego edukacja rozpoczęła się w C. K. III Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie, a następnie kontynuował studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Będąc harcerzem, w 1914 roku dołączył do Związku Strzeleckiego.

Po wybuchu I wojny światowej, 4 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Swoje wojskowe zmagania rozpoczął w 1 kompanii IV batalionu 1 pułku piechoty I Brygady. Po zwolnieniu z Legionów 16 kwietnia 1915 roku, powrócił do służby 1 września 1916 roku, zasilając szereg 1 kompanii uzupełniającej 5 pułku piechoty w składzie III Brygady. Po kryzysie przysięgowym, został wcielony do armii austro-węgierskiej, w której służył od 20 września 1917 na froncie włoskim. W połowie 1918 roku ukończył szkołę oficerską i został przydzielony do Lwowa, gdzie dołączył do Polskiej Organizacji Wojskowej.

W końcowych dniach I wojny światowej, podczas obrony Lwowa w trakcie konfliktu polsko-ukraińskiego, używając pseudonimu „Bitwa”, pełnił funkcję komendanta pierwszego patrolu w stopniu plutonowego podchorążego lub sierżanta. W nocy z 31 października na 1 listopada 1918 roku podjął misję w celu przeprowadzenia wywiadu na temat możliwości uwolnienia 30 legionistów internowanych w koszarach c.k. 15 pułku piechoty przy ulicy Kurkowej 15. Niestety, po krótkiej wymianie zdań, został postrzelony w brzuch.

Po ciężkiej operacji, zmarł 5 listopada 1918 roku w lwowskim szpitalu, w wyniku odniesionych ran. Pośmiertnie awansowano go do stopnia podporucznika kawalerii, a jego odwaga uczyniła go pierwszą polską ofiarą, która poległa w obronie Lwowa w 1918 roku. Po ekshumacji, jego szczątki spoczęły w krypcie katakumby I na Cmentarzu Obrońców Lwowa.

Co ciekawe, w 1937 roku imię Andrzeja Battaglia nadano Kołu Nr 2 Związku Rezerwistów we Lwowie. W listopadzie 1938 roku, uchwałą Rady Miasta Lwowa, została również nazwana jedna z ulic w Lwowie imieniem Andrzeja Battaglii.

Odznaczenia i ordery

W życiu Andrzeja Battaglii, który zmarł w 1918 roku, odznaczenia i ordery odgrywały istotną rolę, podkreślając jego wkład w walkę o niepodległość Polski.

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2916 – przyznany pośmiertnie, ceremonia dekoracji miała miejsce 17 kwietnia 1921 we Lwowie, a dokonał jej gen. broni Tadeusz Rozwadowski,
  • Krzyż Niepodległości – nadany pośmiertnie 4 listopada 1933, za zasługi w dziele odzyskania niepodległości,
  • Krzyż Walecznych – przyznany pośmiertnie,
  • Krzyż Obrony Lwowa – również nadany pośmiertnie.

Przypisy

  1. Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Roger Battaglia. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 01.07.2017 r.]
  2. Przewodnik po Cmentarzu Obrońców Lwowa. lwow.home.pl. [dostęp 05.04.2016 r.]
  3. Aleksander Medyński: Ilustrowany przewodnik po cmentarzu Łyczakowskim. lwow.home.pl. [dostęp 05.04.2016 r.]
  4. Przemysław Włodek, Adam Kulewski: Lwów. Przewodnik. Pruszków: Rewasz, 2006, s. 47.
  5. 14 kół Związku Rezerwistów we Lwowie otrzyma nazwy po poległych obrońcach Lwowa. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, Nr 1627 z 13.11.1937 r.
  6. Symboliczne nadanie nazw związanych z Obroną Lwowa szeregowi ulic we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 265, s. 2, 22.11.1938 r.
  7. Bohaterowie na miejscu wiecznego spoczynku. „Gazeta Lwowska”. Nr 238, s. 4, 16.10.1932 r.
  8. Groby dowódców i działaczy. W: W szesnastą rocznicę. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 30.
  9. Obrona Lwowa (pierwsze chwile). „Panteon Polski”, s. 4, Nr 16 z 01.11.1925 r.
  10. Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17.04.1921 r.
  11. Jan Gella: Ruski miesiąc 1/XI – 22/XI 1918. Ilustrowany opis walk listopadowych we Lwowie z 2 mapami. Lwów: Komitet Obywateli Miasta Lwowa, ok. 1919, s. 7-8.
  12. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1911. Lwów: Fundusz Naukowy, 1911, s. 59.
  13. Gwido Battaglia. „Gazeta Wieczorna”. Nr 2220, s. 3, 04.02.1915 r.
  14. Kolekcja ↓, s. 1, 4.
  15. Kolekcja ↓, s. 1.
  16. Lwowianie odznaczeni Krzyżem i Medalem Niepodległości. „Wschód. Prasowa Agencja Informacyjna”, s. 1, Nr 424 z 08.11.1933 r.

Oceń: Andrzej Battaglia (1895–1918)

★★★★★
Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:13