Władysław Mróz, urodzony 30 listopada 1924 roku w Tarnowie, był znaczącą postacią w polskich siłach zbrojnych. Zmarł 17 lipca 2010 roku w Warszawie.
Był nie tylko generałem dywizji Wojska Polskiego, ale również profesorem doktor habilitowanym nauk wojskowych, co świadczy o jego wysokich kompetencjach oraz szerokiej wiedzy w zakresie wojskowości.
Życiorys
Służba wojskowa
Władysław Mróz, urodzony jako syn Antoniego, kolejarza, oraz Anny z domu Świątek, miał w rodzinie trzech braci oraz trzy siostry. Jego edukacja rozpoczęła się w 1931 roku w szkole podstawowej w Tarnowie, a w 1937 roku kontynuował naukę w gimnazjum ogólnokształcącym. Po ukończeniu szkoły mechanicznej, w trudnych czasach okupacji, pracował przez trzy lata jako instruktor w warsztatach szkolnych. W trakcie swojej pracy w szkole zdobył dyplomy czeladnicze w zawodzie ślusarza narzędziowego oraz kowalskiego, a w 1945 roku uzyskał kwalifikacje technika.
Początek jego kariery wojskowej przypada na 1945 rok, kiedy to wstąpił do 21 zapasowego pułku artylerii z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim. Tam rozpoczął szkolenie jako podchorąży w Oficerskiej Szkole Artylerii w Toruniu. 22 maja 1947 roku, w trakcie swojego szkolenia, został awansowany na podporucznika w korpusie oficerów artylerii.
Władysław Mróz przebiegał stopniowo przez wszystkie szczeble dowodzenia jednostkami artylerii, pełniąc m.in. funkcje dowódcy plutonu oraz dowódcy baterii. W 1951 roku objął stanowisko dowódcy 103 pułku artylerii haubic w Grudziądzu. W latach 1953–1954 pełnił funkcję dowódcy 21 Brygady Artylerii Ciężkiej w Chełmnie, a następnie w latach 1954–1955 kształcił się na Wyższym Kursie Akademickim przy Fakultecie Artylerii Akademii Sztabu Generalnego WP. Po zakończeniu kursu został wyznaczony na dowódcę artylerii 1 Korpusu Armijnego z siedzibą w Wałczu. W latach 1956–1957 kierował 5 Dywizją Artylerii Armat w Grudziądzu, a następnie 15 Brygadą Artylerii Armat w Węgorzewie w latach 1957–1958.
W 1958 roku został zastępcą komendanta ds. doskonalenia oficerów zawodowych i rezerwy, a w marcu 1960 roku objął urząd komendanta Oficerskiej Szkoły Artylerii w Toruniu, sprawując go do sierpnia 1961 roku. Następnie kontynuował swoje studia, które ukończył ze złotym medalem w Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K. Woroszyłowa w Moskwie w lipcu 1963 roku. W latach 1963–1967 był szefem sztabu Wojsk Rakietowych i Artylerii w Szefostwie Artylerii Sztabu Generalnego WP. W 1964 roku z rąk przewodniczącego Rady Państwa PRL Edwarda Ochaba otrzymał awans do stopnia generała brygady, który również formalnie nadano mu w Belwederze.
W latach 1967-1972 pełnił funkcję zastępcy szefa Sztabu Generalnego WP do spraw systemów kierowania. Później, w latach 1972-1974, jako szef Zespołu Naukowego MON, nadzorował komisję opracowującą nowe regulaminy dla Sił Zbrojnych PRL. Wspierał również działalność Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa oraz Towarzystwa Wiedzy Obronnej. W 1973 roku uzyskał stopień doktora nauk wojskowych, a w 1976 roku obronił habilitację w tej dziedzinie w Akademii Sztabu Generalnego WP im. gen. broni Karola Świerczewskiego. W okresie od 1974 do 1985 roku był szefem Inspekcji Sił Zbrojnych, a w 1975 roku został awansowany do stopnia generała dywizji, który wręczył mu 10 października I sekretarz KC PZPR Edward Gierek. Był również delegatem na VII Zjazd PZPR (1975) oraz wiceprzewodniczącym Komisji Głównej MON do spraw Inicjatyw i Nowatorstwa w 1981 roku.
W okresie stanu wojennego, od 13 grudnia 1981 roku, pełnił rolę pełnomocnika Komitetu Obrony Kraju jako komisarz wojskowy w województwie warszawskim, a funkcję tę sprawował aż do momentu powołania w lutym 1982 roku gen. dyw. Mieczysława Dębickiego na prezydenta Warszawy. Był członkiem Komisji Partyjno-Rządowej ds. Doskonalenia Systemu Kontroli przy KC PZPR oraz komisji zajmującej się przeglądem oraz unowocześnianiem struktur organizacyjnych, której przewodniczył sekretarz KC PZPR Marian Woźniak.
W grudniu 1985 roku Władysław Mróz został mianowany komendantem Akademii Sztabu Generalnego im. gen. broni Karola Świerczewskiego w Warszawie, a od 1986 roku jednocześnie objął stanowisko docenta na tej samej uczelni. W kwietniu 1987 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego z rąk Rady Państwa PRL. Jako komendant akademii pracował do lipca 1990 roku, a 8 października 1990 roku pożegnał go minister obrony narodowej, wiceadmirał Piotr Kołodziejczyk, z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego (65 lat) oraz zakończenia zawodowej służby wojskowej. Ostatecznie, 20 listopada 1990 roku, Władysław Mróz przeszedł na emeryturę. Spędził w Wojsku Polskim 45 lat, w tym 26 lat w stopniu generalskim.
Pochowany jest na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera HIII-6-28).
Wykształcenie wojskowe
- Oficerska Szkoła Artylerii w Toruniu (1945-1947),
- Wyższy Kurs Akademicki Akademii Sztabu Generalnego im. gen. broni Karola Świerczewskiego w Warszawie,
- Akademia Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Klimenta Woroszyłowa (1963).
Działalność naukowa
Władysław Mróz miał znaczący wkład w rozwój nauk wojskowych, będąc autorem ponad 250 prac i publikacji. Jego badania skupiały się na usprawnianiu i unowocześnianiu form kierowania oraz organizacji pracy. W 1978 roku opublikował książkę pt. Zarys kierowania i organizacji pracy dowódczej i sztabowej, wydaną przez Sztab Generalny WP. W latach 1982-1986 publikował także cykle artykułów w różnych czasopismach, takich jak „Rada Narodowa, Gospodarka, Administracja” oraz „Organizacja i Zarządzanie”.
Odznaczenia i nagrody
Władysław Mróz, jako generał, otrzymał wiele wyróżnień, które świadczą o jego zasługach oraz oddaniu służbie dla kraju. Jego medalowe osiągnięcia obejmują następujące odznaczenia:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Order Sztandaru Pracy I klasy,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej,
- Medal 40-lecia Polski Ludowej,
- Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
- Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
- Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
- Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
- Wpis do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich” (1978),
- Order Przyjaźni Narodów (ZSRR),
- Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (ZSRR),
- Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR),
- Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR),
- Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR),
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (ZSRR),
- Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (ZSRR).
Te odznaczenia stanowią dowód jego nieocenionego wkładu w historię oraz bezpieczeństwo narodowe, a także w międzynarodowe relacje wojskowe.
Przypisy
- Tadeusz Ruzikowski, Stan wojenny w Warszawie i województwie stołecznym, 1981 – 1983, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2009 r., s. 38, 108.
- Janusz J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. III, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010 r., ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240.
- Wojsko Ludowe, nr 12 (grudzień) 1978 r., s. 4.
- a b Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jan Kolanowski | Kazimierz Kosiba | Franciszek Latinik | Władysław Sak | Józef Pecka | Franciszek Iwański | Emil Prochaska | Wacław Dąbrowski (oficer) | Stanisław Ignacy Sowiźrał | Józef Bem | Tadeusz Kuziora | Józef Mikulski (kapitan) | Kazimierz Kozan | Mieczysław Dobrzański | Włodzimierz Kodrębski (komandor porucznik) | Stanisław Tomasiewicz | Maria Vetulani de Nisau | Józef Wiśniewski (1891–1937) | Rudolf Macko | August RosnerOceń: Władysław Mróz (generał)